Từng được hiến ghép thận lại đi… môi giới mua bán thận

Các bị cáo gồm Nguyễn Thanh Tú (SN 1982, trú tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), Nguyễn Văn Nghĩa (SN 1990, trú tại huyện Mỏ Cày Nam, tỉnh Bến Tre), Phạm Lê Tuấn Anh (SN 1979, trú tại phường Gia Hội, TP. Huế).

Bản thân Nguyễn Thanh Tú và Nguyễn Văn Nghĩa từng là bệnh nhân được hiến ghép thận nên cả hai có hiểu biết về quy trình hiến ghép thận. Đồng thời, biết được hoạt động môi giới mua bán thận dưới hình thức hiến tặng thận đang diễn ra trên thực tế; quá trình trao đổi thông tin, tặng cho, mua bán đang diễn ra trên không gian mạng nhằm giúp cho các bên có nhu cầu mua thận, bán thận tiếp cận nhau để thỏa thuận việc mua bán nhằm mục đích kiếm tiền môi giới.

Do rất cần tiền để trang trải cuộc sống và chữa bệnh, Tú và Nghĩa nảy sinh ý định môi giới việc mua bán thận. Các đối tượng có thủ đoạn hoạt động rất tinh vi, sử dụng mạng xã hội để liên hệ trao đổi, che giấu hành vi phạm tội, địa bàn hoạt động rộng, liên quan đến nhiều địa phương.

Theo hồ sơ vụ án, vào tháng 10/2021, Tú gặp anh Phan H. (trú tại TP. Huế) là người bị suy thận đang điều trị tại một bệnh viện. Tú đặt vấn đề với anh H. sẽ giúp anh này tìm mua thận để ghép và được anh H. đồng ý. Tú liên hệ với Nghĩa để tìm người có nhu cầu bán thận. Sau đó, Nghĩa tìm được Nguyễn Đình T. (33 tuổi, trú tại huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam) là người có nhu cầu bán thận.

Nghĩa và T. thống nhất mua bán thận với số tiền 360 triệu đồng. Nghĩa báo với Tú thỏa thuận mua bán thận với anh H. là 800 triệu đồng. Anh H. đồng ý và ứng trước cho Tú 300 triệu đồng. Tú đưa hết số tiền này cho Nghĩa và được Nghĩa đưa lại Tú 50 triệu đồng gọi là tiền môi giới. Nghĩa ứng trước cho T. 40 triệu đồng để đặt cọc. Sau đó, anh H. đã không được ghép thận như thỏa thuận, không lấy lại đủ số tiền đã ứng nên đến công an trình báo.

Từ vụ án này, cơ quan công an mở rộng điều tra và kết luận: Trong thời gian từ năm 2021 - 2022, các đối tượng đã thực hiện ba vụ mua bán thận, trong đó: Tú và đồng phạm thực hiện môi giới mua, bán thận ba lần, với tổng số tiền theo hợp đồng là 2,6 tỷ đồng, hưởng lợi số tiền 630 triệu đồng. Nghĩa thực hiện việc môi giới mua bán thận một lần với giá trị hợp đồng 800 triệu đồng và hưởng lợi số tiền 210 triệu đồng. Phạm Lê Tuấn Anh thực hiện hành vi giúp sức môi giới mua bán thận một lần với giá trị hợp đồng 850 triệu đồng nhưng không hưởng lợi.

Tại phiên tòa, vị chủ tọa cho rằng, đối với 4 người bán thận là những người do rơi vào hoàn cảnh kinh tế khó khăn, quẫn bách, đã nhận tiền của các bị can Nghĩa và Tú để bán thận. Hiện nay pháp luật không quy định hành vi này là phạm tội. Đối với việc những người này không bán được thận và chưa trả tiền đã ứng trước cho bị can Nghĩa và Tú là do nguyên nhân khách quan, ngoài ý muốn; do đó hành vi của những người này không có dấu hiệu phạm tội, cơ quan điều tra đã nhắc nhở, rút kinh nghiệm chung.

Theo vị chủ tọa, đối với những người mua thận là những người đang bị bệnh suy thận nặng, nguy cơ ảnh hưởng đến tính mang nên phải tìm mọi cách mua thận nhằm tăng cường sức khỏe, sự sống cho bản thân, hiện nay pháp luật không quy định hành vi này là phạm tội.

Hội đồng xét xử tuyên phạt Nguyễn Thanh Tú 7 năm tù, Nguyễn Văn Nghĩa 5 năm tù về tội “Mua, bán bộ phận cơ thể người”. Riêng Phạm Lê Tuấn Anh, xét thấy bị cáo không vì mục đích tư lợi cá nhân mà chỉ xuất phát từ sự đồng cảm với người bị bệnh có hoàn cảnh giống mình nên muốn giới thiệu để có cơ hội được sống và sum họp với gia đình; vì vậy, tuyên phạt Phạm Lê Tuấn Anh 2 năm tù với cùng tội danh nhưng cho hưởng án treo.

THÁI SƠN