Tuổi trẻ xung kích với phong trào 'bình dân học vụ số'

Sau khi Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam ban hành văn bản triển khai phong trào, nhiều đội hình “bình dân học vụ số” do lực lượng đoàn viên, thanh niên làm nòng cốt đã được thành lập và tổ chức nhiều hoạt động cụ thể. Hòa chung khí thế của tuổi trẻ cả nước, những ngày qua, màu áo xanh tình nguyện của 150 đoàn viên, thanh niên tỉnh Quảng Trị đồng loạt ra quân hỗ trợ người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến tại Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh và bộ phận một cửa các địa phương, đơn vị trong toàn tỉnh. Người dân rất phấn khởi với hoạt động hỗ trợ thiết thực này.

Theo ông Nguyễn Văn Công, một cán bộ hưu trí ở phường Đông Lương, TP. Đông Hà, thực hiện các thủ tục hành chính hiện nay đều phải dùng điện thoại đăng nhập vào cổng dịch vụ công trực tuyến để nộp hồ sơ. Người lớn tuổi như ông gặp rất nhiều khó khăn do không rành các thao tác trên điện thoại thông minh. Vì thế, ông rất ái ngại mỗi khi có việc cần phải đến cơ quan nhà nước giải quyết thủ tục hành chính.

May mắn lần này đến Trung tâm Phục vụ Hành chính công có đội ngũ trí thức trẻ hướng dẫn nhiệt tình, giúp ông đăng nhập tài khoản định danh điện tử hoàn thành thủ tục đăng ký đổi căn cước trên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Các bạn trẻ còn hướng dẫn ông cách thanh toán không dùng tiền mặt tại quầy giao dịch nên rất nhanh chóng, thuận tiện.

Không riêng gì ông Công, việc gặp khó khăn khi ứng dụng công nghệ thông tin nói chung, sử dụng điện thoại thông minh vào các giao dịch công trực tuyến nói riêng là thực trạng chung của người lớn tuổi, lao động phổ thông, người dân vùng nông thôn... hiện nay. Đây là một trong những nguyên nhân chính khiến tỉ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình của tỉnh Quảng Trị đạt rất thấp (hồ sơ trực tuyến toàn trình năm 2024 chỉ chiếm 19,96% tổng số hồ sơ toàn tỉnh).

Điều này cho thấy sự cần thiết phải có các lớp “bình dân học vụ số” để cập nhật, trang bị kiến thức, kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin, nhất là việc sử dụng điện thoại thông minh - một thiết bị rất phổ biến cho người dân. Với thực trạng hiện nay, hoạt động của phong trào “bình dân học vụ số” cần thực hiện đồng loạt, rộng khắp và duy trì thường xuyên chứ không chỉ trong đợt cao điểm Tháng Thanh niên.

Các cấp bộ đoàn cần tăng cường tuyên truyền, quán triệt sâu rộng để Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị đi vào cuộc sống. Tập trung nâng cao nhận thức, hình thành thói quen và tạo sự chủ động ứng dụng kỹ năng số trong mỗi đoàn viên, thanh niên. Xây dựng đội ngũ cán bộ đoàn và lực lượng đoàn viên, thanh niên có trình độ công nghệ, có khả năng làm chủ và ứng dụng các thành tựu khoa học, công nghệ tiên tiến, đáp ứng yêu cầu phát triển của địa phương.

Tỉnh Quảng Trị hiện có 115 tổ công nghệ số cộng đồng cấp xã; 715 tổ công nghệ số cộng đồng cấp thôn với tổng số 4.327 thành viên, trong đó lực lượng nòng cốt là đoàn viên, thanh niên. Họ ở gần dân, có thể “đi từng ngõ, gõ từng nhà” hướng dẫn từng người dân, từng cộng đồng dân cư các kỹ năng cơ bản như truy cập và sử dụng internet, thư điện tử; hướng dẫn cài đặt và sử dụng nền tảng dùng chung, các tiện ích số, sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán trực tuyến; vấn đề an toàn thông tin và bảo vệ an toàn thông tin cá nhân trên không gian mạng...

Vì thế cần chú trọng hơn nữa để phát huy vai trò của các tổ công nghệ số cộng đồng trong thực hiện phong trào “bình dân học vụ số”. Chính quyền địa phương cần định hướng để các tổ này có hoạt động cụ thể, thiết thực giúp người dân tiếp cận công nghệ, thiết bị số một cách đơn giản, dễ hiểu, xuất phát từ nhu cầu thực tế cuộc sống như đợt ra quân đội hình trí thức trẻ hỗ trợ thực hiện dịch vụ công trực tuyến cho người dân hiện nay là một ví dụ.

Bên cạnh việc định hướng hoạt động, các tổ công nghệ số cộng đồng cũng cần thường xuyên được củng cố, kiện toàn về mặt tổ chức, tập huấn nghiệp vụ chu đáo và có cơ chế hỗ trợ hợp lý để họ trở thành những chiến sĩ “bình dân học vụ số”, lập nên kỳ tích trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Phong trào “bình dân học vụ số” hiện nay khiến nhiều người liên tưởng đến phong trào “bình dân học vụ” do Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động vào những ngày đầu lập nước năm 1945. Nhiều thế hệ vẫn còn nhớ như in phong trào diệt “giặc dốt” lan tỏa khắp mọi miền đất nước, người dân ngày đi làm, đêm mang theo đèn dầu, đốt đuốc đến lớp học chữ.

Trong một thời gian ngắn, hầu khắp các thôn xóm từ đồng bằng, miền biển đến rừng núi xa xôi, hẻo lánh đã tổ chức những lớp “bình dân học vụ” cho những người chưa biết chữ trong các tầng lớp xã hội, tạo nên bước đột phá trong giáo dục, giúp Việt Nam xóa nạn mù chữ thành công.

Gần 80 năm trôi qua, ý nghĩa lịch sử của phong trào “bình dân học vụ” ngày ấy vẫn còn nguyên giá trị trong bối cảnh hiện nay. Việc kế thừa những bài học kinh nghiệm quý báu từ phong trào “bình dân học vụ” trước đây để có những vận dụng sáng tạo, linh hoạt với phong trào “bình dân học vụ số” trong giai đoạn này là việc làm cần thiết.

Cần xây dựng “bình dân học vụ số” trở thành một phong trào quần chúng rộng rãi, huy động sức dân theo phương châm và tinh thần mà Bác Hồ từng kêu gọi khi thực hiện phong trào bình dân học vụ: “Những người đã biết chữ hãy dạy cho những người chưa biết chữ (...). Những người chưa biết chữ hãy gắng sức mà học cho biết đi. Vợ chưa biết thì chồng bảo, em chưa biết thì anh bảo, cha mẹ không biết thì con bảo...”.

Mai Lâm