Tuyển sinh đại học năm 2025: Băn khoăn về cách thức cộng điểm thưởng, quy đổi chứng chỉ ngoại ngữ

Theo quy chế tuyển sinh đại học năm 2025, các trường đại học được cộng điểm khuyến khích, điểm thưởng nhưng không vượt quá 10% mức điểm tối đa của thang điểm xét tuyển (3 điểm/thang 30 điểm). Trong đó, điểm thưởng, điểm khuyến khích dành cho những thí sinh có thành tích đặc biệt và có chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế. Trên thực tế, có trường cho thí sinh chọn một điểm cộng cao nhất, có trường cho thí sinh sử dụng nhiều mức điểm cộng khác nhau miễn không quá 3 điểm.

Và với chính sách cộng điểm này, có những thí sinh dù thi tốt nghiệp THPT chỉ đạt 27 điểm nhưng do được cộng thêm 3 điểm khuyến khích, điểm thưởng nên đã vượt lên mức 30 điểm. Điều này lý giải vì sao trong Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 dù cả nước không có bất kỳ thí sinh nào đạt 30 điểm ở tổ hợp xét tuyển Toán-Văn-Tiếng Anh nhưng năm nay lại có 4 ngành của hai Trường đại học Ngoại ngữ lớn xét tuyển tổ hợp này với mức điểm chuẩn 30/30.

Thí sinh cần xác nhận nhập học trên hệ thống đúng thời hạn để đảm bảo quyền lợi. Ảnh minh họa.

Bên cạnh đó, nhiều trường đại học còn cho phép thí sinh có chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế quy đổi thành điểm môn ngoại ngữ trong tổ hợp xét tuyển. Mức điểm quy đổi khác nhau tùy theo quy định riêng ở từng trường nhưng phổ biến là thí sinh có chứng chỉ IELTS 6.5 được quy đổi thành 9,5 điểm môn Tiếng Anh khi xét tuyển, và chứng chỉ IELTS từ 7.0 được quy đổi thành 10 điểm môn Tiếng Anh. Việc quy đổi điểm này đã dẫn đến việc có những thí sinh dù chỉ đạt 6 đến 7 điểm môn Tiếng Anh trong kỳ thi tốt nghiệp THPT nhưng do có chứng chỉ IELTS từ 6.5-7.0 trở lên nên khi xét đại học, điểm Tiếng Anh của thí sinh là 9,5 - 10 điểm, chênh lệch 3-4 điểm so với điểm thi tốt nghiệp.

Trong bối cảnh điểm ưu tiên khu vực được siết chặt, học sinh vùng sâu, vùng xa chỉ còn được cộng tối đa 0,75 điểm ưu tiên thì việc nhiều trường đại học lại cộng tối đa tới 3 điểm cho học sinh giỏi, học sinh có chứng chỉ IELTS đang làm dấy lên những lo ngại về nguy cơ thiếu công bằng trong tuyển sinh, nhất là giữa những học sinh sở hữu chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế và học sinh tại các vùng có điều kiện kinh tế khó khăn, chưa có điều kiện học và tham gia thi các chứng chỉ này.

Thầy Vũ Khắc Ngọc, giáo viên THPT tại Hà Nội cho rằng, trong khoảng gần 850.000 thí sinh đăng ký xét tuyển đại học năm nay, số học sinh giỏi có chứng chỉ IELTS chỉ chiếm thiểu số nhưng lại được ưu ái đặc biệt. Ngược lại, phần đông thí sinh không có điều kiện học và thi chứng chỉ quốc tế, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, thì chịu nhiều thiệt thòi. Theo thầy Ngọc, việc cộng điểm khuyến khích và quy đổi chứng chỉ, vốn được đa số trường đại học áp dụng trong mùa tuyển sinh năm nay đã đẩy điểm chuẩn tăng vọt, liên tục phá kỷ lục của các năm trước.

“Bộ GD&ĐT nhiều lần nhấn mạnh sự cạnh tranh công bằng và đã giảm mức điểm ưu tiên khu vực, vốn là đòn bẩy cho học sinh vùng sâu, vùng xa để tạo sự cân bằng với thí sinh thành phố. Tuy nhiên, cùng lúc, quy chế lại cho phép cộng 1-3 điểm cho học sinh giỏi, có chứng chỉ quốc tế. Có thể thấy rõ sự mâu thuẫn khi siết điểm ưu tiên cho phần lớn thí sinh nhưng lại mở rộng ưu tiên cho thiểu số có điều kiện. Vậy đã công bằng chưa?”, thầy Ngọc đặt vấn đề. Thầy Đinh Đức Hiền, Phó Hiệu trưởng Trường phổ thông liên cấp FPT Bắc Giang cũng cho rằng, trong khi điểm ưu tiên khu vực bị siết chặt thì điểm cộng cho các loại chứng chỉ lại nở rộ. Tuyển sinh đại học cần xem xét vấn đề này cho năm sau để làm sao đảm bảo công bằng nhất cho tất cả các thí sinh.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn cho biết, những đổi mới trong mùa tuyển sinh 2025, từ quy định quy đổi điểm, giới hạn cộng điểm ưu tiên cho đến việc thực hiện lọc ảo nhiều vòng, đều nhằm hướng tới một mục tiêu chung là tạo công bằng và thuận lợi hơn cho thí sinh. Những năm trước từng xảy ra tình trạng điểm chuẩn lệch nhau giữa các phương thức cùng một ngành, nhưng xét học bạ thì thấp hơn xét điểm thi rất nhiều, thậm chí ngược lại.

Năm nay, tình trạng đó không còn diễn ra phổ biến. Tuy việc quy đổi hiện vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều song trên thực tế, không có công thức nào hoàn hảo. Dù vậy, các trường đại học bắt buộc phải công bố nguyên tắc quy đổi rõ ràng và chịu trách nhiệm với cách làm của mình bởi quyền tự chủ không thể tách rời với trách nhiệm giải trình.

Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cũng cho rằng, năm nay, một số cơ sở đào tạo áp dụng chính sách cộng điểm thưởng, quy đổi chứng chỉ ngoại ngữ chưa thực sự hợp lý, khiến tổng điểm bị đẩy lên mức tiệm cận tuyệt đối. Mặc dù, Bộ GD&ĐT đã có quy định giới hạn điểm ưu tiên không vượt quá 10% tổng điểm và không vượt quá ngưỡng tối đa nhưng việc xuất hiện nhiều mức 30/30 ở một số ngành cho thấy vấn đề này cần xem xét, đánh giá thêm.

H.Thanh