Tuyên truyền thực hiện nếp sống văn hóa trong tang lễ vùng đồng bào Mông

Lãnh đạo Sở Dân tộc và Tôn giáo và xã Sơn Thủy trao đổi với bà con bản Mùa Xuân.

Điều khá ấn tượng là sau khi vượt chặng đường dài, bà con có mặt từ rất sớm ở Trung tâm hội nghị xã Sơn Thủy để lắng nghe báo cáo viên tuyên truyền về chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về thực hiện nếp sống văn hóa trong tang lễ; xóa bỏ hủ tục, tập quán lạc hậu, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh; thực hiện xây dựng bản văn hóa, gia đình văn hóa, XDNTM tại vùng đồng bào Mông của tỉnh.

Bản Mùa Xuân có 126 hộ, 580 nhân khẩu là đồng bào dân tộc Mông sinh sống. So với trước đây, đời sống của bà con đã ổn định hơn nhiều, các hủ tục dần xóa bỏ, trong đó phải nhắc đến “công cuộc” đưa người chết vào quan tài. Mùa Xuân hiện nay đã quy hoạch nghĩa trang, bà con thực hiện tang lễ theo nếp sống văn hóa mới. Người chết được đưa vào quan tài, không giết mổ trâu, bò, lợn gà nhiều gây tốn kém... Để có được những kết quả trên phải nhắc đến vai trò của chi ủy, chi bộ, ban quản lý bản, trong đó có cá nhân Bí thư chi bộ, trưởng bản Hơ Văn Cấu. Thông qua các hội nghị tuyên truyền và các chuyến đi thực tế đến các bản Mông trên địa bàn tỉnh đã thực hiện đám tang theo nếp sống văn hóa mới, anh Hơ Văn Cấu đã tích cực vận động các dòng họ, bà con trong bản thực hiện tốt phong trào “Toàn dân xây dựng đời sống văn hóa”.

Tại hội nghị, Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo Cầm Bá Tường đánh giá những kết quả nổi bật trong việc thực hiện Đề án tuyên truyền thực hiện nếp sống văn hóa trong tang lễ vùng đồng bào Mông tỉnh Thanh Hóa đến năm 2020 theo Quyết định số 2181/QĐ-UBND ngày 25/6/2013 của UBND tỉnh do Ban Dân tộc tỉnh (nay là Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh) tham mưu xây dựng (gọi tắt Đề án 2181). Ngoài ra, nhằm tiếp tục đưa việc tổ chức tang lễ theo nếp sống văn hóa mới bền vững trong đồng bào Mông, đồng thời bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 60/KH-UBND ngày 19/3/2021 về tuyên truyền thực hiện nếp sống văn hóa trong tang lễ vùng đồng bào Mông, giai đoạn 2021-2025 (gọi tắt Kế hoạch số 60). Đồng chí Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo mong muốn cấp ủy, chính quyền xã Sơn Thủy, cán bộ, người có uy tín, Nhân dân bản Mùa Xuân và Xía Nọi tiếp tục duy trì thực hiện tốt việc thực hiện nếp sống mới trong tang lễ, giữ vững thành quả đã đạt được theo mục tiêu mà Đề án 2181 và Kế hoạch số 60 của UBND tỉnh đề ra.

Hiện nay, tỉnh Thanh Hóa có 1.500 người có uy tín chủ yếu các dân tộc Mông, Thái, Mường, Kinh, Dao, Thổ, Khơ Mú, Hoa. Đội ngũ người có uy tín là bí thư chi bộ, trưởng ban công tác mặt trận Tổ quốc, già làng, trưởng dòng họ, cán bộ hưu trí, sư sãi, chức sắc tôn giáo, thầy mo, thầy cúng, nghệ nhân người dân tộc thiểu số, người sản xuất giỏi, doanh nhân tiêu biểu... trong đó, có 961 người là đảng viên. Hiện tại, người có uy tín trong đồng bào dân tộc Mông là 42 người. Họ chính là “cầu nối” đưa các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước đến đồng bào, góp phần giữ gìn, bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa, đạo đức, lối sống tốt đẹp của vùng dân tộc thiểu số, xây dựng nếp sống văn minh, gia đình văn hóa, bài trừ các tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan. Đặc biệt, việc thực hiện nếp sống văn hóa trong tang lễ vùng đồng bào Mông đã góp phần thay đổi đời sống, phong tục, tập quán của đồng bào theo hướng đổi mới, tích cực, củng cố lòng tin của đồng bào đối với Đảng, Nhà nước.

Anh Thào A Sự (sinh năm 1987) có hơn 3 năm trong vai trò trưởng bản Tà Cóm, xã Trung Lý, chia sẻ: Tà Cóm là bản được Đồn Biên phòng Trung Lý lựa chọn thực hiện mô hình điểm “Bản sáng vùng biên” từ năm 2024. Bản có 113 hộ, 627 nhân khẩu là đồng bào dân tộc Mông sinh sống. Trước đây ở Tà Cóm người chết chưa được bỏ vào quan tài và để lâu ngày trong nhà, thì nay người chết được bỏ vào quan tài, không để trong nhà quá 3 ngày, không còn giết nhiều trâu bò gây tốn kém, không còn thực hiện nổ 3 phát súng thông báo khi bản có người chết. Thay bằng súng báo hiệu là tiếng loa truyền thanh. Từ đám tang ông Hờ A Tu - đám tang đầu tiên ở bản Tà Cóm đưa người chết vào quan tài, nhiều người dân đã nhận thấy việc thực hiện đám tang theo nếp sống mới mang lại những điều tích cực như không ô nhiễm môi trường, không tốn kém trong gia đình...

Trên những nẻo đường miền Tây xứ Thanh chúng tôi còn được gặp gỡ những người có uy tín như Bí thư chi bộ kiêm trưởng bản Xía Nọi, xã Sơn Thủy Chá Văn Súa; Bí thư chi bộ bản Tung, xã Trung Lý Tráng A Páo; Bí thư chi bộ kiêm trưởng bản Cá Nọi, xã Pù Nhi Hơ Văn Thành; người có uy tín ở bản Cá Nọi, xã Pù Nhi Hơ Giống Hự... Họ là những người có uy tín được bà con quý mến bởi sự nhiệt tình, hết mình vì công việc chung của bản. Họ đang góp phần tạo ra sự đổi thay trên những bản Mông.

Bài và ảnh: Ngọc Huấn