Tỷ lệ hình thành nợ xấu ngân hàng giảm theo đà phục hồi của thị trường BĐS

Triển vọng cải thiện NIM

Tại báo cáo cập nhật ngành ngân hàng mới nhất, VIS Rating chỉ ra rằng trong 6 tháng đầu năm, ROAA (tỷ suất lợi nhuận trên tài sản bình quân) toàn ngành giữ ổn định ở mức 1,5% nhờ tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ, chi phí tín dụng giảm và khả năng thu hồi nợ xấu được cải thiện.

16 trong số 27 ngân hàng ghi nhận NIM cải thiện so với quý trước, chủ yếu nhờ tăng mạnh cho vay bất động sản và xây dựng có lợi suất cao (ví dụ: SHB, HDBank, Techcombank).

ROAA tại các ngân hàng lớn, bao gồm cả các ngân hàng gốc quốc doanh, cải thiện thêm 18 điểm cơ bản so với cùng kỳ năm trước nhờ chi phí tín dụng giảm và thu hồi nợ xấu tốt hơn (VPBank, VietinBank), lợi suất cho vay cao hơn (SHB).

Trong khi đó tại các ngân hàng nhỏ, xu hướng lợi nhuận khá trái chiều: ABBank, NCB, KienlongBank là các nhà băng tăng trưởng tín dụng tích cực và khả năng thu hồi nợ xấu cải thiện. Trong khi đó, một số nhà băng như BVBank, Bac A Bank bị ảnh hưởng bởi chi phí tín dụng cao.

Trong các quý còn lại của năm, VIS Rating dự báo các ngân hàng lớn và một số ngân hàng gốc quốc doanh sẽ dẫn dắt đà phục hồi lợi nhuận toàn ngành nhờ giảm áp lực về NIM, tăng trưởng cho vay dài hạn cao hơn và chi phí tín dụng thấp hơn.

Theo các chuyên gia, biên lãi ròng (NIM) ổn định, tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ và chi phí tín dụng giảm sẽ là nền tảng cơ bản hỗ trợ sự cải thiện lợi nhuận toàn ngành trong nửa cuối năm.

Tương đồng với nhận định này, MBS Research cũng cho rằng NIM toàn ngành sẽ sớm được cải thiện trong các quý tiếp theo sau khi sụt giảm bất ngờ trong quý đầu năm, bởi các ngân hàng Việt Nam vẫn có tiềm năng cao để bảo vệ NIM.

Mặc dù lãi suất cho vay dự kiến duy trì ở mức thấp hơn 2024 trong các quý tới, sự khởi sắc của tín dụng bán lẻ trong bối cảnh cho vay mua nhà và tiêu dùng phục hồi nhanh chóng sẽ đóng góp quan trọng vào sự phục hồi của NIM trong phần còn lại của năm 2025 so với quý đầu năm. Bên cạnh đó, sự cải thiện CASA từ đầu năm 2024, chủ yếu nhờ động lực mạnh mẽ từ tín dụng doanh nghiệp, sẽ hỗ trợ duy trì chi phí vốn ở mức thấp hiện nay trong 6–9 tháng tới.

Do đó, MBS Research kỳ vọng NIM trong phần còn lại của năm 2025 sẽ không thấp hơn mức của quý đầu năm, dù khó có khả năng đạt mức tương đương năm 2024 do lãi suất cho vay bình quân thấp hơn và chi phí vốn dự kiến giữ nguyên. Các ngân hàng tư nhân trong danh mục theo dõi của MBS được dự báo sẽ tiếp tục dẫn đầu tăng trưởng lợi nhuận ròng với mức tăng trưởng 25,9%.

Chất lượng tài sản ổn định trong nửa cuối năm

Cũng theo dự báo của VIS Rating, rủi ro tài sản toàn ngành sẽ dần ổn định trong nửa cuối năm, đặc biệt đối với các ngân hàng lớn và ngân hàng gốc quốc doanh, nhờ vào sự phục hồi của thị trường bất động sản.

Trong quý II/2025, tỷ lệ NPL toàn ngành đã cải thiện 20 điểm cơ bản so với quý trước, đạt mức 2,3%. VIS Rating chỉ ra rằng khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp đã được cải thiện tại các ngân hàng ACB và VietinBank, trong khi VPBank và MB ghi nhận tỷ lệ nợ quá hạn cho vay mua nhà giảm nhờ giải quyết pháp lý cho các dự án của chủ đầu tư bất động sản.

Trong khi đó, diễn biến chất lượng tài sản tại các ngân hàng nhỏ có có sự phân hóa. Nợ xấu tại ABBank giảm nhờ tăng cường xóa nợ, trong khi tỷ lệ hình thành nợ xấu tại PGBank, VietABank, BVBank và Saigonbank vẫn thuộc nhóm cao nhất trong ngành.

Dự báo chung cho toàn ngành, các chuyên gia kỳ vọng tỷ lệ hình thành nợ xấu sẽ cải thiện tích cực trong nửa cuối năm trên cơ sở đà phục hồi của thị trường bất động sản và các cải cách chính sách nhằm hỗ trợ khả năng trả nợ của khách hàng. Các ngân hàng lớn và ngân hàng gốc quốc doanh sẽ dẫn đầu xu hướng này.

Tương tự, Chứng khoán Mirae Asset cũng kỳ vọng vào sự ổn định của chất lượng tài sản và sự cải thiện của tỷ lệ hình thành nợ xấu mới trong nửa sau của năm. Bởi mặc dù kỳ vọng nhóm KHCN hay vay thế chấp sẽ khởi sắc hơn trong 6 tháng cuối năm nhưng thời gian ưu đãi lãi suất thường kéo dài 1-2 năm với mức lãi suất dễ tiếp cận. Cùng đó, nền lãi suất thấp hiện nay bên cạnh việc thúc đẩy nhu cầu tín dụng cũng góp phần hỗ trợ chất lượng tài sản ngân hàng.

Các cải cách về chính sách chẳng hạn việc Luật hóa Nghị quyết 42 không chỉ hạn chế nợ xấu hình thành mà còn đẩy nhanh quá trì thu hồi nợ xấu. Ngoài ra, nhiều dự án BĐS lớn cũng đã và đang được tháo gỡ vấn đề pháp lý, hỗ trợ gián tiếp cho chất lượng tài sản ngành khi dòng tiền doanh nghiệp được khơi thông.

Diên Vỹ