Sự khởi sắc của các ngân hàng bán lẻ

Sự khởi sắc của các ngân hàng bán lẻ

Báo cáo tài chính quý II và bán niên 2025 của 27 ngân hàng niêm yết trong hệ thống phản ánh một bức tranh tín dụng khởi sắc ngay từ nửa đầu năm trong bối cảnh Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đặt kế hoạch tăng trưởng tín dụng cao cho cả năm để hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8%.

Tính đến hết quý II/2025, tăng trưởng tín dụng giữa các nhóm ngân hàng khá đồng đều, trái ngược với sự phân hóa trong quý đầu năm cũng như cùng kỳ các năm về trước. Trong đó, nhóm ngân hàng TMCP tiếp tục thể hiện vai trò dẫn dắt đà tăng trưởng tín dụng toàn ngành trong nửa đầu năm.

Tăng trưởng tín dụng 6 tháng đầu năm ở nhóm ngân hàng bán lẻ khởi sắc và khá đồng đều

Trong khi các ngân hàng bán buôn hưởng lợi từ sức hấp thụ tín dụng tốt hơn từ khu vực doanh nghiệp, một điểm đáng chú ý trong 6 tháng đầu năm nay là diễn biến dư nợ cho vay phục hồi ấn tượng các ngân hàng bán lẻ, một phần nhờ mở rộng các chương trình cho vay mua nhà cá nhân ưu đãi phù hợp với định hướng của Chính phủ, mua xe... 2 trong số các ngân hàng bán lẻ là VPBank và TPBank nằm trong top nhà băng đạt tăng trưởng tín dụng thuộc nhóm cao nhất ngành 6 tháng đầu năm.

Trong đó, dư nợ hợp nhất của VPBank tính đến cuối quý II/2025 đã tăng gần 19,7% so với đầu năm, đạt hơn 829.000 tỷ đồng, đưa VPBank trở thành ngân hàng tư nhân có tài sản và dư nợ lớn nhất hệ thống.

Lãnh đạo VPBank cho biết ngân hàng duy trì đà tăng trưởng trong lĩnh vực cho vay bất động sản và xem đây là nền tảng để mở rộng tín dụng bán lẻ. Đáng chú ý, VPBank tập trung cho vay với phân khúc nhà ở tại khu vực phía Bắc, nơi có đà phục hồi mạnh hơn trong thời gian qua, bên cạnh bất động sản khu công nghiệp (hưởng lợi từ dòng vốn FDI mạnh mẽ) và nhà ở xã hội (theo chỉ đạo của Chính phủ).

Tại TPBank, tổng dư nợ cho vay khách hàng tại thời điểm 30/6/2025 đạt 284.849 tỷ đồng, tương đương mức tăng 13,8% so với đầu năm, gấp gần 3 lần mức tăng trưởng tín dụng chưa tới 5% của cùng kỳ năm ngoái. Dư nợ cho vay liên quan đến BĐS, đặc biệt là cho vay cá nhân mua nhà, tăng đáng kể trong bối cảnh ngân hàng tích cực tham gia các gói tín dụng cho các lĩnh vực được Chính phủ ưu tiên như cho vay nhà ở xã hội.

3 ngân hàng khác bao gồm ACB, VIB và Sacombank đều đạt tăng trưởng dư nợ cho vay 9-10%, gần tương đương mức tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống trong 6 tháng (9,9%).

Tăng trưởng tín dụng bán niên tích cực đã phản ánh phần nào vào kết quả kinh doanh của các ngân hàng bán lẻ: VPBank và ACB nằm trong top 5 ngân hàng tư nhân cán mốc lợi nhuận chục nghìn tỷ sau 6 tháng, trong khi Sacombank đạt tăng trưởng lợi nhuận 37% với động lực chính là thu nhập lãi thuần. TPBank và VIB lần lượt đạt tăng trưởng lợi nhuận trước thuế 11% và 9%.

Ảnh: T.D tổng hợp từ BCTC

Đáng chú ý, trong xu hướng giảm NIM tiếp diễn của hệ thống, một số ngân hàng bán lẻ ghi nhận NIM phục hồi hoặc đi ngang nhờ điều chỉnh cơ cấu tín dụng theo hướng tăng cường cho vay tiêu dùng và doanh nghiệp SME, phân khúc có lợi suất tài sản cao hơn, giúp bù đắp hiệu quả chi phí vốn tăng cao.

Chẳng hạn tại VIB, mặc dù NIM 6 tháng tiếp tục xu hướng giảm, nếu tính riêng quý II, NIM quý II/2025 (quy năm) đã ghi nhận sự phục hồi nhẹ, đạt 3,1%, tăng 7 điểm cơ bản so với quý I nhờ chi phí vốn được tối ưu (giảm 10 điểm cơ bản) và lợi suất tài sản đi ngang. Theo BSC Research, danh mục cho vay bán lẻ của VIB được phân bổ tốt với một số phân khúc cho vay có lợi suất cao chiếm tỷ trọng lớn như cho vay mua nhà chiếm 49%, cho vay ô tô 11%, và thẻ cùng các khoản khác chiếm 8%. Trong đó, mảng cho vay ô tô tiếp tục dẫn đầu thị trường với 14% thị phần.

Tại ACB, ước tính NIM quý II/2025 là 3,27%, giảm 44 điểm cơ bản so với cuối năm 2024 chủ yếu do sự gia tăng của COF. Tuy nhiên theo ban lãnh đạo ngân hàng, trong hai tháng cuối quý II, NIM đã khả quan hơn nhờ sự cải thiện của chi phí vốn. Theo đó, ban lãnh đạo cho rằng NIM sẽ chỉ giảm nhẹ hoặc đi ngang trong nửa sau của năm do ngân hàng còn nhiều dư địa cho vay trung dài hạn và tăng tài trợ cho vay tiêu dùng, mua nhà tại các dự án, cùng với kỳ vọng CASA phục hồi.

Trong khi đó tại VPBank, NIM hợp nhất trong quý giảm nhẹ về 5,7%, chủ yếu đến từ lợi suất tài sản giảm xuống 10,0%. Tuy vậy diễn biến này được đánh giá là nhất quán với định hướng của ban lãnh đạo ngân hàng trước đó, cho rằng NIM sẽ tiếp tục chịu áp lực do chi phí vốn dự kiến gia tăng nhằm tăng tính cạnh tranh trong ngành và đạt mục tiêu tăng trưởng tín dụng cao.

Triển vọng tích cực cho cả năm

Giới phân tích chỉ ra rằng, trong bối cảnh thị trường xuất khẩu chịu nhiều áp lực từ biến động thuế quan, động lực tăng trưởng kinh tế năm nay sẽ đến nhiều hơn từ các yếu tố nội tại. Dựa trên bối cảnh vĩ mô, ông Lê Hoài Ân, CFA, Founder IFSS, chuyên gia đào tạo và tư vấn hoạt động ngân hàng, CTCP Giải pháp tài chính tích hợp đánh giá động lực tín dụng đang có xu hướng dịch chuyển về hướng tín dụng tiêu dùng nhằm kích thích thị trường nội địa.

Đặc biệt, dư địa rộng mở của tín dụng bán lẻ còn nằm ở xu thế người dân ứng dụng công nghệ số ngày càng tăng. Theo báo cáo Digital Việt Nam 2025 do DataReportal công bố, Việt Nam hiện có gần 80 triệu người dùng Internet, tăng 223 nghìn so với năm 2024; có 127 triệu lượt kết nối di động, tăng tương ứng 2,2 triệu lượt. Trong bối cảnh đó, nhiều ngân hàng đang nỗ lực đẩy mạnh các sản phẩm tài chính số hóa cho khách hàng cá nhân và doanh nghiệp vừa và nhỏ, góp phần tạo động lực cho tăng trưởng tín dụng cũng như đa dạng hóa nguồn thu.

Ngoại trừ STB, hầu hết ngân hàng bán lẻ đều được MBS Research dự báo đạt tăng trưởng tín dụng trên 20% trong năm nay. Ảnh: MBS Research

Trong một báo cáo gần đây, MBS Research cũng dự báo tăng trưởng tín dụng toàn ngành năm nay có thể đạt 17-18%, trong đó tín dụng bán lẻ được kỳ vọng sẽ đóng góp tỷ trọng lớn hơn vào tổng dư nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng nhờ nhu cầu gia tăng và mức nền thấp của 2024.

Tăng trưởng tín dụng bán lẻ nhờ sự phục hồi nhanh của mảng cho vay mua nhà và tiêu dùng cũng được kỳ vọng sẽ đóng góp quan trọng vào sự phục hồi của NIM của các ngân hàng trong phần còn lại của năm 2025 trong bối cảnh lãi suất cho vay dự kiến tiếp tục duy trì ở mức thấp hơn 2024 trong các quý tới.

Theo đó, hầu hết ngân hàng bán lẻ được dự báo sẽ ghi nhận tăng trưởng tín dụng cả năm trên 20%.

Cùng đó, các ngân hàng bao gồm cả những nhà băng bán lẻ như VPBank, VIB, Sacombank, ACB có triển vọng ghi nhận tăng trưởng thu nhập ngoài lãi tích cực, một phần nhờ thu nhập từ phí tăng lên.

Ảnh: MBS Research.

Tại VIB, ngân hàng có tỷ trọng cho vay bán lẻ lớn nhất hệ thống, MBS Research dự báo kế hoạch tăng trưởng tín dụng 22% năm 2025 là khả thi, một phần dựa trên triển vọng khởi sắc của tín dụng bán lẻ. Thu nhập lãi thuần dự phóng tăng khoảng 5%. Trong khi đó, sự phục hồi mạnh mẽ của thu nhập từ phí được kỳ vọng sẽ đóng góp đáng kể vào thu nhập ngoài lãi cả năm, với tổng thu ngoài lãi dự báo đạt khoảng 1.000 tỷ đồng.

Tại ACB, nhà băng có định hướng rõ ràng về mảng bán lẻ với gần 2/3 danh mục cho vay cá nhân - hộ kinh doanh, MBS Research dự báo mức tăng trưởng tín dụng 20% vào cuối năm 2025, được thúc đẩy bởi tăng trưởng dư nợ cho vay cá nhân, đặc biệt là cho vay kinh doanh và cho vay mua nhà. Thực tế trong nửa đầu 2025, tăng trưởng tín dụng nhóm khách hàng cá nhân tại ACB đạt 8,8%, nhờ tăng trưởng cho vay mua nhà tích cực (+8%), và cho vay kinh doanh (+3%).

Thu nhập lãi thuần được dự báo tăng gần 10% trong năm nay, trong khi thu nhập ngoài lãi dự kiến sẽ tăng 32,9% svck trong năm 2025, với động lực từ thu nhập phí tăng (+27,9% svck) và thu nhập từ thu hồi nợ xấu tăng gấp đôi.

Tại VPBank, ngân hàng có tăng trưởng tín dụng dẫn đầu nhóm bán lẻ trong nửa đầu năm, MBS Research dự báo tăng trưởng tín dụng cả năm sẽ đạt khoảng 25%, trong đó cho vay bán lẻ dự kiến sẽ vượt cho vay doanh nghiệp trong nửa cuối năm.

Thu nhập lãi thuần dự báo tăng trưởng 17,6% nhờ động lực từ tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ. Thu nhập phí thuần (NFI) kỳ vọng sẽ tăng trưởng 20% svck trong năm 2025 khi cho vay bán lẻ cải thiện kéo theo thu nhập từ phí phục hồi, qua đó đóng góp tích cực vào kết quả kinh doanh.

Tại TPBank, tăng trưởng tín dụng dự kiến đạt 19% svck trong năm 2025, một phần chiến lược tập trung vào phân khúc khách hàng đại chúng có thu nhập khá, thế hệ Y–Z và hộ kinh doanh – những nhóm có thu nhập tăng nhanh. Tăng trưởng tín dụng cao sẽ giúp thu nhập lãi thuần dự kiến tăng 15,7% svck. Thu nhập ngoài lãi cũng được dự báo tăng mạnh 19,7% svck, hưởng lợi từ lợi thế cạnh tranh trong nền tảng ngân hàng số.

NIM dự kiến giảm so với năm trước, nhưng mức giảm dự báo không lớn nhờ chênh lệch lãi suất ròng cao hơn do khả năng chuyển tải chi phí lãi vay giữa bối cảnh phục hồi mạnh mẽ nhu cầu bán lẻ.

Sacombank cũng được dự báo mức tăng trưởng tín dụng khởi sắc trong năm 2025, đạt khoảng 13,6%, phản ánh phần nào xu hướng phục hồi rõ ràng sau nhiều năm bị kìm hãm bởi việc xử lý nợ xấu bán cho VAMC. NIM cả năm dự kiến đạt 3,6%, từ đó giúp thu nhập lãi thuần tăng 10,1% svck trên nền cao của năm trước.

Thu nhập lãi thuần kỳ vọng tăng hơn 12% nhờ sự khởi sắc của tăng trưởng tín dụng. Thu nhập ngoài lãi tăng 24,5%, chủ yếu nhờ thu nhập phí thuần tăng 20,1% svck.

Trong khi dự báo triển vọng tăng trưởng tích cực của tín dụng bán lẻ, các chuyên gia cũng lưu ý thêm rằng việc đẩy mạnh cho vay bán lẻ có thể tạo thêm áp lực lên tỷ lệ nợ xấu (NPL) của các ngân hàng trong trung hạn. Theo đó, dự báo chính sách trích lập dự phòng thận trọng sẽ được các nhà băng tiếp tục được duy trì nhằm bảo vệ chất lượng tài sản.

Diên Vỹ