Ukraine ấp ủ chiến lược đặc biệt, gấp rút 'biên chế' 30.000 robot mặt đất

Chiến lược robot hóa mặt trận

Trong bối cảnh chiến sự ác liệt tại miền đông, lực lượng vũ trang Ukraine đang trải qua tốc độ hao hụt binh sĩ và vật tư nhanh hơn khả năng bổ sung. Để ứng phó, Bộ Quốc phòng và các đơn vị đặc nhiệm của Kiev đang đẩy mạnh sử dụng các hệ thống robot mặt đất (UGV).

Theo phát biểu của Viktor Pavlov, chỉ huy Lữ đoàn Tấn công Độc lập số 3 và người sáng lập “Trường Robot mặt đất”, Ukraine cần khoảng 30.000 UGV vào năm 2026, với 15.000 đơn vị được triển khai trên chiến trường ngay trong năm 2025.

Các hợp đồng sản xuất đã được ký kết, với 31 đơn hàng trong quý đầu tiên của năm nay, chủ yếu sản xuất trong nước nhằm giảm chi phí. Giá thành robot dao động từ 10.000 USD cho các loại nhỏ, đơn giản, đến hơn 50.000 USD cho các hệ thống tiên tiến, cho phép đa dạng hóa nhiệm vụ từ hậu cần, cứu thương, rà phá mìn đến hỗ trợ hỏa lực.

Một nguyên mẫu phương tiện không người lái mặt đất của Ukraine. Ảnh NPR

Các UGV không chỉ là thiết bị thử nghiệm. Chúng đã được Ukraine sử dụng trong các nhiệm vụ nguy hiểm, giúp giảm rủi ro cho binh sĩ trong những trận chiến đẫm máu.

Một số đơn vị đã dùng hoàn toàn UGV cùng drone FPV trong các nhiệm vụ khiến binh lính Nga phải đầu hàng. Một số hệ thống tiên tiến như Krampus còn được trang bị vũ khí nhiệt-áp được triển khai từ hệ thống phóng, để tấn công bộ binh và xe bọc thép nhẹ.

Kể từ 2024, Kiev triển khai kế hoạch ba năm mở rộng sản xuất drone, tác chiến điện tử và robot mặt đất, dưới chương trình Brave1, hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp trong nước. Hiện có hơn 200 thiết kế robot mặt đất được đăng ký hoặc đang nghiên cứu, từ robot hậu cần nhỏ đến UGV vũ trang hạng nặng.

Thách thức công nghệ

Mặc dù triển vọng lớn, việc sử dụng UGV vẫn đối mặt nhiều thách thức kỹ thuật và tác chiến. Địa hình chiến trường gồm bùn, tuyết và các chướng ngại vật phức tạp gây khó khăn cho hoạt động. Kết nối tín hiệu ổn định là yếu tố sống còn để điều khiển từ xa, đặc biệt trong môi trường điện tử bị suy giảm.

Chiến thuật sử dụng UGV cũng đang được hoàn thiện. Các chỉ huy và binh sĩ cần tích hợp robot vào đội hình bộ binh, công binh và pháo binh để tối ưu hiệu quả chiến đấu. Việc triển khai hàng chục nghìn robot là thách thức công nghiệp lớn, đặc biệt khi Ukraine liên tục chịu các đợt tấn công phá hoại cơ sở hạ tầng.

Mặc dù các robot giá rẻ dưới 10.000 USD tồn tại, nhưng các hệ thống đắt tiền hơn thường đáng tin cậy và hiệu quả hơn trên chiến trường. Khi được triển khai đúng cách, UGV sẽ giảm rủi ro cho binh sĩ, thực hiện các nhiệm vụ nguy hiểm và chiếm ưu thế trong tác chiến mặt đất. Việc sản xuất hàng loạt sẽ thúc đẩy ngành công nghiệp quốc phòng trong nước, tăng năng lực nội địa và hỗ trợ phát triển hạ tầng kỹ thuật - chiến lược lâu dài của Ukraine.

Sự gia tăng UGV cũng sẽ thay đổi cách tính toán trên chiến trường, khiến các lực lượng Nga phải đối mặt với nhiều mối đe dọa khó đoán, từ hậu cần, cứu thương đến hỏa lực tấn công. Các robot hiện đại có thể cung cấp giá trị vượt trội so với xe cơ giới truyền thống hoặc các phương tiện có người lái, đặc biệt trong các nhiệm vụ nguy hiểm.

Nếu Ukraine đạt được mục tiêu 30.000 UGV, những robot này sẽ bù đắp phần lực lượng đang giảm trên tuyến đầu. Khả năng thực hiện các nhiệm vụ nguy hiểm mà không hy sinh binh sĩ sẽ tăng tính bền vững của lực lượng trong xung đột lâu dài. Đồng thời, dự án này sẽ nâng cao năng lực sản xuất quốc phòng, giúp Ukraine phát triển ngành công nghiệp robot, công nghệ chiến tranh điện tử và hạ tầng kỹ thuật quan trọng cho các dự án sau này.

Lê Hưng (National Interest)