Ukraine có thể được hưởng đảm bảo an ninh tương tự Điều 5 của NATO
Các quan chức Mỹ hôm 15/12 cho biết Ukraine có thể được hưởng các đảm bảo an ninh dựa trên cam kết phòng thủ tập thể tương tự Điều 5 của NATO, theo một thỏa thuận hòa bình đang được đề xuất với Nga.
Đây được xem là một đề nghị chưa từng có tiền lệ, nhằm chấm dứt cuộc xung đột. Theo hai quan chức Mỹ, các biện pháp bảo đảm an ninh được thảo luận trong hai ngày đàm phán tại Berlin được mô tả có dạng thức tương tự Điều 5, thể hiện mức độ cam kết cao đối với an ninh của Ukraine, ngay cả khi Kiev chưa phải là thành viên NATO.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Tân Hoa xã
Phát biểu với báo chí tại Phòng Bầu dục, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông đã trao đổi với Tổng thống Ukraine Zelensky, cùng lãnh đạo các nước Đức, Italy, NATO, Phần Lan, Pháp, Anh, Ba Lan, Na Uy, Đan Mạch và Hà Lan sau các cuộc đàm phán ở Berlin, đồng thời bày tỏ lạc quan rằng một thỏa thuận hòa bình có thể sắp đạt được.
“Chúng tôi đang cố gắng hoàn tất tiến trình này và tôi nghĩ hiện nay chúng tôi gần đạt được thỏa thuận. Chúng tôi đã có nhiều cuộc trao đổi với Tổng thống Nga Vladimir Putin và tôi tin rằng chúng ta đang ở thời điểm gần thành công nhất từ trước đến nay”, ông Trump nói.
Các quan chức Mỹ nhấn mạnh rằng các đảm bảo an ninh được đề xuất sẽ không mang tính vĩnh viễn, trong bối cảnh Tổng thống Trump thúc đẩy nỗ lực chấm dứt cuộc xung đột Nga-Ukraine kéo dài gần ba năm.
Theo các quan chức, khoảng 90% vấn đề giữa Ukraine và Nga đã đạt được sự đồng thuận trên nguyên tắc. Tuy nhiên, các vấn đề liên quan đến lãnh thổ và chủ quyền vẫn được xem là những trở ngại lớn nhất và cần các bên trực tiếp giải quyết. Ukraine nhiều lần khẳng định sẽ không nhượng bộ lãnh thổ, trong khi các cuộc thăm dò dư luận cho thấy phần lớn người dân Ukraine phản đối việc trao đổi lãnh thổ để lấy hòa bình.
Một quan chức Mỹ cho biết, Nga sẵn sàng để Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu, đồng thời khẳng định mục tiêu của Washington là ngăn Moscow tiếp tục mở rộng ảnh hưởng về phía tây.
Điều 5 được coi là nền tảng của hiệp ước thành lập NATO, quy định rằng một cuộc tấn công nhằm vào một quốc gia thành viên sẽ được coi là tấn công vào toàn bộ liên minh. Tuy vậy, hiện vẫn chưa rõ Mỹ sẽ đi xa đến mức nào trong việc áp dụng các đảm bảo an ninh “tương tự Điều 5” cho Ukraine. Các quan chức cho biết gói bảo đảm này có thể bao gồm cơ chế giám sát chặt chẽ và các biện pháp giảm thiểu xung đột nhằm ngăn các sự cố nhỏ leo thang thành đối đầu lớn.
“Những đảm bảo này sẽ không tồn tại mãi mãi. Chúng đang được xem xét trong khuôn khổ một thỏa thuận nếu các bên đạt được kết quả tích cực,” một quan chức Mỹ cho hay.
