Ukraine tăng tốc sản xuất drone đánh chặn giá rẻ mỗi ngày

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết nước này kỳ vọng đạt mức sản xuất 600-800 quadcopter đánh chặn mỗi ngày vào cuối tháng 11, thấp hơn mục tiêu 1.000 chiếc/ngày công bố hồi tháng 7 nhưng được xem là mốc khả thi hơn. Những hệ thống này nhằm tiêu diệt drone tấn công của Nga ngay trên không với chi phí thấp, giảm gánh nặng cho lưới phòng không vốn đắt đỏ.

Một quân nhân Ukraine đang chuẩn bị drone đánh chặn để thực hiện nhiệm vụ - Ảnh: Reuters

Tổng quan: nhu cầu đánh chặn trước các đòn tập kích quy mô lớn

Nga thường xuyên triển khai các đợt tấn công ban đêm bằng hàng trăm drone cảm tử Shahed và drone mồi nhử Gerbera, kết hợp tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo. Theo ước tính của các nguồn tin Ukraine và phương Tây, mỗi chiếc Shahed-136 có giá khoảng 20.000-70.000 USD. Trong bối cảnh đó, Ukraine tìm giải pháp đánh chặn hiệu quả về chi phí để bảo vệ hạ tầng năng lượng và khu dân cư trước các đợt oanh tạc dày đặc.

Phân tích kỹ thuật: quadcopter đánh chặn và bài toán chi phí

Drone đánh chặn là các hệ thống bay không người lái tối ưu cho cơ động và tốc độ, có thể truy đuổi và va chạm hoặc mang đầu đạn nổ để phá hủy mục tiêu trên không. So với tên lửa đất đối không phương Tây có thể trị giá tới hàng triệu USD mỗi quả, quadcopter đánh chặn do Ukraine phát triển có giá rẻ hơn đáng kể.

Taras Tymochko, trưởng dự án drone đánh chặn tại tổ chức gây quỹ ComeBackAlive, cho biết các nhà sản xuất trong nước định giá khoảng 3.000-6.000 USD/chiếc, tùy cấu hình và mức hỗ trợ kỹ thuật. Một số mẫu như Sting của hãng Wild Hornets được nêu có giá 2.500 USD.

Chiến thuật: đánh chặn gần và phụ thuộc kỹ năng phi công

Trong môi trường bị bão hòa bởi Shahed và Gerbera, quadcopter đánh chặn tạo lớp phòng thủ tầm gần, săn tìm và tiếp cận mục tiêu ở tốc độ cao. Tỷ lệ đánh chặn thành công biến động 30% đến 80%-90%, theo Taras Tymochko, phụ thuộc loại mục tiêu, thời gian tiếp cận và kỹ năng phi công. Ông lưu ý với những drone không có chế độ tự động, kỹ năng của phi công là yếu tố quyết định, có thể đạt độ chính xác tới 9/10 lần với người được huấn luyện kỹ.

Công nghiệp quốc phòng: từ thử nghiệm sang sản xuất hàng loạt

Mốc 600-800 chiếc/ngày được Tổng thống Volodymyr Zelensky nêu ra cho thấy các doanh nghiệp trong nước và quân đội đã sẵn sàng chuyển sang quy mô lớn, dù vẫn có rủi ro gián đoạn bởi tấn công hoặc phá hoại. Theo nhà lãnh đạo Ukraine, các cuộc tấn công đôi khi không chỉ nhắm vào cơ sở năng lượng, hàm ý nguy cơ ảnh hưởng tới chuỗi cung ứng quốc phòng.

Dữ liệu thực địa: kết quả bước đầu

Theo Sternenko Foundation, trong một đêm cuối tháng 10, các drone đánh chặn mà tổ chức này tài trợ đã phá hủy 9 trong số 90 drone Nga bị phát hiện. Ở quy mô lớn hơn, Tổng thống Volodymyr Zelensky nói vào tháng 9 rằng trong một đêm, các drone đánh chặn của Ukraine đã hạ 150 chiếc Shahed và Gerbera, trên tổng số 810 drone Nga phóng đi.

Sting nhỏ hơn nhiều so với Shahed - Ảnh: Wild Hornets

Hệ thống tiêu biểu: Sting và cách tiếp cận mô-đun

Sting là drone đánh chặn dẫn đường bằng cảm biến do Wild Hornets sản xuất, có kích thước nhỏ gọn, cơ động. Hình ảnh do hãng chia sẻ cho thấy Sting tăng tốc qua địa hình trống trải và bám theo Shahed bằng ảnh nhiệt, phản ánh tính chất rủi ro của nhiệm vụ săn drone mỗi đêm.

Thách thức mới: tốc độ và độ phức tạp mục tiêu tăng

Trong vài tháng gần đây, các báo cáo từ Ukraine cho biết Nga ngày càng sử dụng drone Shahed với động cơ phản lực, được người Ukraine gọi là Geran-3. Loại này được cho có tốc độ khoảng 500 km/giờ, nhanh hơn khoảng 160 km/giờ so với những drone đánh chặn tiên tiến nhất, và gần như phiên bản thu nhỏ của tên lửa hành trình có người lái. Sự xuất hiện của mục tiêu nhanh hơn đặt ra yêu cầu nâng cấp tốc độ, cảm biến và thuật toán điều khiển của drone đánh chặn.

Bảng tổng hợp: chi phí và tốc độ tham chiếu

Tác động và triển vọng

Nếu đạt sản xuất 600-800 chiếc/ngày, Ukraine có thể gia tăng mật độ đánh chặn tầm gần, dành tên lửa phòng không đắt tiền cho mục tiêu ưu tiên. Tuy nhiên, hiệu quả tổng thể còn phụ thuộc năng lực vận hành, huấn luyện phi công, khả năng chống nhiễu, và tính liên tục của chuỗi sản xuất dưới rủi ro tấn công.

Các kỹ sư Ukraine cho biết đang phát triển biện pháp phòng thủ cho giai đoạn tiếp theo, nhưng chưa công bố chi tiết. Theo Taras Tymochko, một ngày nào đó các giải pháp mới có thể xuất hiện trên thị trường, phản ánh cuộc đua công nghệ liên tục giữa biện pháp tấn công và phòng thủ trên bầu trời.

CTVX