Ùn tắc ở cửa khẩu phía Bắc: Đề xuất chở hàng sang Trung Quốc bằng tàu hỏa

Sáng 27/12, tại Hội nghị tổng kết năm 2021 của Tổng cục Hải quan, ông Nguyễn Hữu Vượng, Phó Cục trưởng Hải quan Lạng Sơn cho biết, hiện tại ở Lạng Sơn vẫn còn khoảng hơn 2.100 xe chở hàng. Theo tính toán từ nay đến Tết chỉ giải phóng được trên 1.000 xe.

Do thực hiện chính sách Zero COVID, Trung Quốc dự kiến tiếp tục siết chặt quản lý người và hàng hóa qua biên giới đến 15/03/2022.

Trước tình trạng thông quan tiếp tục khó khăn, cơ quan hải quan đã khuyến cáo các địa phương, doanh nghiệp có biện pháp điều tiết hàng hóa ngay từ đầu nguồn, giảm bớt hàng hóa đưa lên cửa khẩu.

Ùn ứ hàng hóa ở Lạng Sơn.

Ông Nguyễn Hữu Vượng cũng kiến nghị, đề xuất với Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan về việc khuyến cáo doanh nghiệp xuất nhập khẩu chuyển phương thức giao nhận sang đường sắt.

“Đường sắt rất thuận lợi trong bối cảnh Trung Quốc thực hiện Zero Covid hiện nay vì không liên quan đến người. Cả đoàn tàu chỉ có tổ vận hành”, ông Vượng đánh giá.

Ngoài ra, ông Vượng cũng kiến nghị Chính phủ tổ chức hội đàm cấp cao với Trung Quốc để tạo điều kiện thông quan hàng hóa, bởi các hội đàm cấp thấp đã diễn ra nhưng chưa hiệu quả.

Ông Vượng thông tin thêm, ngày 29/12/2021, Hải quan Nam Ninh (Trung Quốc) sẽ hội đàm với Hải quan Lạng Sơn, Cao Bằng, Quảng Ninh. Với vai trò trưởng đoàn, Cục Hải quan Lạng Sơn dự kiến đưa nội dung thông quan hàng hóa trong điều kiện dịch bệnh, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho xuất nhập khẩu, đặc biệt với hàng nông sản.

Thời gian gần đây, tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng sơn thường xuyên xảy ra tình trạng ùn tắc hàng hóa xuất khẩu sang Trung Quốc.

Nguyên nhân chính của tình trạng trên từ ngày 25/11 phía Trung Quốc thắt chặt việc quản lý xuất nhập cảnh và thông quan hàng hóa.

Theo đó có việc yêu cầu thay đổi phương thức giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu tại cặp cửa khẩu Tân Thanh-Pò Chài và cặp cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị-Hữu Nghị Quan theo hướng giao xe cho phía Trung Quốc tại bến bãi phía Trung Quốc; thực hiện phương thức quản lý mới đối với xe xuất khẩu của Trung Quốc tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (niêm phong cabin xe, lái xe Trung Quốc không được xuống xe, chưa giao hàng xong vẫn phải lái xe về trong ngày); tại cửa khẩu Chi Ma chỉ cho lái xe Trung Quốc sang Việt Nam giao, nhận hàng và tiến hành niêm phong ca bin không cho lái xe xuống xe) đã gây khó khăn rất lớn cho hoạt động xuất nhập khẩu qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn.

Ngoài ra, các cửa khẩu phụ đóng cửa từ đầu năm 2021 càng gây áp lực lớn lên hai cửa khẩu chủ lực là Hữu Nghị và Tân Thanh.

Trước tình hình trên, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cũng yêu cầu các Bộ: Ngoại giao, Công Thương, các cơ quan và địa phương biên giới làm việc, phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các bộ, ngành, địa phương của Trung Quốc để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho thông quan hàng hóa của cả hai nước đang ùn tắc tại cửa khẩu, trong đó ưu tiên cho các hàng nhập khẩu phục vụ sản xuất trong nước và các xe hàng, container đang ùn ứ.

Phó thủ tướng giao Chủ tịch UBND các địa phương có hàng hóa ùn tắc tại cửa khẩu thông báo rộng rãi cho các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp và người dân biết về tình hình thông quan, xác định rõ số lượng phương tiện có thể được vận tải hàng hóa lên cửa khẩu mỗi ngày và kiểm soát chặt chẽ, bảo đảm không ùn tắc tại cửa khẩu.

Về lâu dài, Bộ Y tế, Hải quan, UBND các tỉnh, phối hợp với các bộ, ngành liên quan để bàn bạc, hình thành các “vùng xanh”, “luồng xanh” an toàn dịch bệnh tại khu vực biên giới. Bộ Y tế nghiên cứu ban hành các tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình để hình thành vùng xanh, luồng xanh, góp phần đẩy nhanh tốc độ lưu thông hàng hóa qua cửa khẩu một cách an toàn.

Các địa phương tổ chức các hội nghị với các doanh nghiệp để thông tin kịp thời cho doanh nghiệp, người dân biết để chủ động trong sản xuất, kinh doanh, như tổ chức tiêu thụ hàng hóa tại chỗ, có phương thức bảo quản, đóng gói tại chỗ cho tốt.

Đặc biệt, các địa phương cần hướng dẫn, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp chuyển đổi sản xuất theo hướng hàng hóa, gắn với thị trường, bảo đảm tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn, quy chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc hàng hóa.

Tập trung mở rộng thị trường, giảm bớt phụ thuộc vào thị trường truyền thống; hạn chế tiến tới chấm dứt hoạt động thương mại đường mòn, lối mở; đầu tư hệ thống cơ sở vật chất, hạ tầng logistics để bảo quản, quản lý hàng hóa…

Ngọc Vy