Ứng dụng chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả phổ biến, giáo dục pháp luật

Tỉnh Điện Biên xây dựng cơ sở dữ liệu pháp luật trên Cổng thông tin điện tử tỉnh để người dân dễ tiếp cận.

Chiều 18/9, tại Hà Nội, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp đã tổ chức tọa đàm về chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật để nắm bắt những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai tại các địa phương.

Trong Đề án giai đoạn 1, Bộ Tư pháp đã chọn 10 địa phương, gồm: Điện Biên, Cao Bằng, Lào Cai, Hưng Yên, Nghệ An, Quảng Trị, Khánh Hòa, Lâm Đồng, An Giang, Tây Ninh triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong phổ biến, giáo dục pháp luật.

Còn mang tính hình thức, chưa thực chất, hiệu quả

Tính đến thời điểm hiện nay, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý đã kịp thời, khẩn trương tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, lãnh đạo bộ triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm trong đó đã xây dựng và vận hành khá hiệu quả Cổng Pháp luật quốc gia-địa chỉ cung cấp thông tin pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật, giải đáp các câu hỏi, giải quyết việc phản ánh, kiến nghị của người dân, doanh nghiệp trên môi trường số… Bộ đang chuẩn bị xây dựng Hệ thống thông tin phổ biến, giáo dục pháp luật, dự kiến năm 2026 sẽ hoàn thành và đưa Hệ thống vào sử dụng.

Tại các tỉnh miền núi như Điện Biên, Lào Cai, Cao Bằng - nơi đời sống kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn, khả năng tiếp cận pháp luật không đồng đều, việc ứng dụng công nghệ số để phổ biến thông tin pháp luật là rất quan trọng, thu hẹp khoảng cách hiểu biết pháp luật cho người dân.

Thời gian qua, nhiều địa phương đã tập trung phổ biến, giáo dục pháp luật trên mạng xã hội, các diễn đàn trực tuyến, mạng viễn thông, sóng phát thanh, truyền hình, mạng lưới thông tin cơ sở; tổ chức thi trực tuyến về kiến thức pháp luật đã tạo những sân chơi tìm hiểu pháp luật thực sự bổ ích, hiệu quả...

Tuy nhiên, một số nơi, cơ quan, đơn vị vận hành cổng/trang thông tin phổ biến, giáo dục pháp luật còn mang tính hình thức, chưa thực chất, hiệu quả. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật chưa tương xứng với yêu cầu thực tế.

Các chương trình, sản phẩm, tài liệu, ấn phẩm phổ biến, giáo dục pháp luật để đăng tải trên môi trường mạng còn thiếu phong phú, chưa kịp thời, chưa đáp ứng được nhu cầu tìm hiểu pháp luật của người dân, doanh nghiệp.

Tài liệu tuyên truyền, phổ biến pháp luật bằng tiếng đồng bào dân tộc thiểu số còn thiếu. Nhiều người dân đồng bào dân tộc thiểu số chưa trang bị thiết bị điện thoại thông minh cũng như chưa chủ động cập nhật thông tin pháp luật.

Nguồn nhân lực, kinh phí triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật còn rất hạn chế. Hầu hết các bộ, ngành, địa phương chưa bố trí cán bộ có chuyên môn về công nghệ thông tin đảm nhiệm. Đường truyền kết nối tại các tỉnh vùng sâu, vùng xa không ổn định.

Việc thực hiện xã hội hóa trong ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật gặp nhiều khó khăn. Chất lượng, hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong phổ biến, giáo dục pháp luật còn chưa đồng đều ở các bộ, ngành, địa phương.

Nhân rộng các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật trên môi trường mạng

Để theo kịp thực tiễn, đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, học tập pháp luật của người dân, doanh nghiệp trên môi trường số, đổi mới toàn diện, căn bản công tác quản lý, phương thức tổ chức thực hiện các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật, Phó Cục trưởng Cục phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp Phan Hồng Nguyên cho rằng, các địa phương cần nâng cao nhận thức, trách nhiệm về chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.

Cùng với đó, phát huy, nhân rộng các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật trên môi trường mạng, trên mạng xã hội, các diễn đàn trực tuyến, mạng viễn thông, sóng phát thanh, truyền hình, mạng lưới thông tin cơ sở, tập huấn trực tuyến về pháp luật, thi tìm hiểu pháp luật trực tuyến, ứng dụng AI pháp luật, thông tin pháp luật trên cổng/trang thông tin điện tử... đang được triển khai có hiệu quả.

Tại nhiều địa phương, hình thức phổ biến quy định pháp luật trên các nền tảng mạng được sử dụng khá phổ biến.

Bà Nguyễn Thị Hảo, Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Cao Bằng kiến nghị, Bộ Tư pháp cần sớm xây dựng tài liệu chương trình đào tạo, bồi dưỡng, chủ động nâng cao năng lực (kiến thức, kỹ năng) về chuyển đổi số cho nguồn nhân lực tham mưu, thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho các địa phương. Tăng cường các hoạt động tọa đàm, đi thực tế, học tập, chia sẻ kinh nghiệm trong xây dựng và triển khai các mô hình chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.

Đại diện Sở Tư pháp Lào Cai đề nghị Bộ Tư pháp nghiên cứu, hoàn thiện chính sách, thể chế, nhất là Luật Phổ biến giáo dục pháp luật để thúc đẩy việc chuyển đổi số trong công tác này nhằm tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn, khuyến khích trong việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.

Tạo điều kiện cho các địa phương xây dựng, vận hành có hiệu quả các cơ sở dữ liệu, phần mềm, ứng dụng phục vụ công tác quản lý nhà nước về phổ biến, giáo dục pháp luật, cung cấp thông tin pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật cho người dân, doanh nghiệp.

Ông Phan Hồng Nguyên, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp.

Ông Phan Hồng Nguyên cho biết, tới đây, Bộ Tư pháp tập trung hoàn thiện Cổng Pháp luật quốc gia; cơ sở dữ liệu quốc gia về văn bản pháp luật; chủ trì xây dựng Hệ thống thông tin phổ biến, giáo dục pháp luật; kho dữ liệu số phổ biến, giáo dục pháp luật dùng chung qua đó hỗ trợ hiệu quả hơn cho 10 địa phương tiến hành thí điểm ứng dụng công nghệ số trong phổ biến, giáo dục pháp luật.

HƯƠNG NGUYÊN