Ứng phó với căng thẳng thương mại toàn cầu: Bài cuối : Chuyên gia hiến kế giữ thị trường xuất khẩu

Trước căng thẳng thương mại trên toàn cầu đang leo thang, các chuyên gia kinh tế cho rằng, doanh nghiệp (DN) nên rà soát lại chuỗi sản xuất kinh doanh từ nguồn cung ứng nguyên liệu đầu vào đến thị trường đầu ra cho sản phẩm. Từ đó, DN xây dựng, điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kinh doanh cho phù hợp.

Công ty TNHH Action Composites Hightech Industries ở Khu công nghiệp Nhơn Trạch 3 giai đoạn 2 (huyện Nhơn Trạch) đưa robot vào sản xuất nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Ảnh:K.Minh

Các giải pháp có thể giúp DN trụ vững, giảm bớt rủi ro trong các biến động của thị trường thế giới là tìm thêm nguồn cung nguyên liệu trong nước, từ Mỹ và những nước khác để không quá lệ thuộc vào Trung Quốc. Đồng thời, DN cần mở thêm kênh tiêu thụ ở thị trường nội địa và qua nhiều nước. DN cần tối ưu hóa các chi phí để hạ giá thành sản phẩm, tăng sức cạnh tranh.

Ông TRẦN THANH HẢI, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương):

Phải giữ được tăng trưởng xuất khẩu

Xuất khẩu là một trong 3 động lực quan trọng của nền kinh tế nước ta, nếu muốn GDP tăng trưởng từ 8-10%/năm thì tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa phải đạt từ 12% trở lên. Điều này cần sự nỗ lực, đòi hỏi rất lớn, từ tất cả các cấp, các ngành, địa phương và các hiệp hội ngành hàng, DN, nhất là trong bối cảnh căng thẳng thương mại như hiện nay.

Việt Nam cần tăng cường mở rộng thị trường xuất khẩu thông qua việc triển khai các giải pháp thúc đẩy và hỗ trợ DN, hiệp hội ngành hàng khai thác hiệu quả các thị trường truyền thống, khai thác thêm thị trường mới. Tận dụng cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam là thành viên. Tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động hỗ trợ DN, hiệp hội ngành hàng thực hiện đầy đủ các cam kết trong các hiệp định thương mại tự do đã ký kết và cách thức tận dụng ưu đãi thuế quan, đáp ứng quy định về xuất xứ hàng hóa.

Cùng với sự hỗ trợ từ Nhà nước, các DN cần bám sát tình hình biến động trên thị trường, các yếu tố chính trị, xã hội tác động đến thị trường để có phản ứng phù hợp.

GS-TS NGUYỄN MINH HÀ, Hiệu trưởng Trường đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh:

Cần có quỹ “mồi” để hỗ trợ doanh nghiệp

Hiện nay, xuất khẩu của Việt Nam đang tăng trưởng nhanh. Kim ngạch xuất - nhập khẩu của Việt Nam đang tiến tới mức 200% GDP thể hiện sự tham gia và phụ thuộc vào thị trường thế giới của nền kinh tế Việt Nam ở mức cao. DN đầu tư, xuất khẩu chiếm giá trị cao trong nền kinh tế nên các giải pháp về tài chính cấp vốn cho DN tiếp tục sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy hoạt động xuất khẩu là rất quan trọng.

Việt Nam cần có quỹ đầu tư để hỗ trợ DN. Quỹ này là vốn “mồi” để khuyến khích DN lựa chọn lĩnh vực đầu tư, sản xuất phù hợp với tình hình thị trường trong nước, quốc tế. Quỹ Hỗ trợ đầu tư không chỉ giúp giảm bớt các khó khăn tài chính, mà còn tạo điều kiện cho các DN nghiên cứu và phát triển những sản phẩm mới, gia tăng khả năng cạnh tranh của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây được coi là cú hích quan trọng giúp các DN, nhất là những đơn vị đang hướng tới đầu tư vào công nghệ cao, công nghiệp mũi nhọn theo định hướng phát triển của địa phương, đất nước.

PGS-TS NGUYỄN HOÀNG PHƯƠNG, giảng viên cao cấp Học viện Chính trị khu vực II:

Mở rộng thị phần xuất khẩu ở nhiều nước

Việt Nam đã có giao thương với hơn 200 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới, nhưng xuất - nhập khẩu tập trung ở thị trường Mỹ, Trung Quốc, châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc và một số nước trong khối ASEAN. Điều này khiến sản xuất, kinh doanh của DN bị lệ thuộc vào một số thị trường lớn nên khi có biến động dễ bị rủi ro. DN Việt Nam cũng như Đồng Nai đã xuất khẩu được nhiều hàng hóa với số lượng lớn vào Mỹ, châu Âu, Nhật Bản thì rất dễ dàng mở rộng thị trường tiêu thụ qua các quốc gia, vùng lãnh thổ khác. Do đó, các DN nên nghiên cứu, tăng tiêu thụ sản phẩm ở những quốc gia, vùng lãnh thổ Việt Nam đã có giao thương như: Các Tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất, Ấn Độ, Nam Mỹ, châu Phi…

DN muốn phát triển bền vững phải chú trọng tới liên kết tạo thành chuỗi sản xuất và chủ động được nguồn nguyên liệu trong nước để tăng tỷ lệ nội địa hóa cho sản phẩm. Như vậy, DN giảm rủi ro khi các đối tác nhập khẩu đòi hỏi cao về nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa hoặc một số nước kiện về phòng vệ thương mại…

Tiến sĩ NGUYỄN THỊ THU TRANG, Giám đốc Trung tâm WTO và hội nhập (Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam):

Doanh nghiệp nên chú trọng nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa

Căng thẳng thương mại giữa các quốc gia, đặc biệt là Mỹ - Trung, đang có nguy cơ lan rộng, tạo ra những hệ quả nghiêm trọng. Tại thị trường Mỹ, tiêu dùng sẽ thay đổi, dòng chảy thương mại sẽ dịch chuyển sang các khu vực khác ngoài Mỹ. Sự dịch chuyển đầu tư và thay đổi các chuỗi sản xuất cũng sẽ diễn ra, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế toàn cầu. Việt Nam đang nhập khẩu nhiều nguyên liệu sản xuất từ Trung Quốc nên có thể Mỹ sẽ mở rộng điều tra nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa của nước ta. Do đó, các DN phải chuẩn bị đối phó với vấn đề này.

Tiến sĩ TÔ XUÂN PHÚC, đại diện Tổ chức quốc tế Forest Trends:

Linh hoạt để ứng phó kịp thời

Để giúp DN giảm bớt được những tác động tiêu cực từ căng thẳng thương mại toàn cầu thì các hiệp hội, DN, Nhà nước cần có sự phối hợp chặt chẽ để tìm giải pháp ứng phó kịp thời với những biến động từ thị trường. Đồng thời, DN chủ động nâng chất giá trị sản phẩm, tập trung sản xuất các mặt hàng có giá trị gia tăng cao, tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế về môi trường cũng như cải thiện năng lực pháp lý và hiệu quả quản trị rủi ro.

Ngoài ra, DN cũng phải sẵn sàng ứng phó với các cuộc điều tra về chống bán phá giá hoặc các biện pháp phòng vệ thương mại từ các nước đang nhập khẩu hàng hóa lớn của Việt Nam.

Khánh Minh - Văn Gia