Chuẩn hóa kiểm định đo lường

Còn nhiều khó khăn

Trong Luật Đo lường nêu rõ, kiểm định là hoạt động đánh giá, xác nhận đặc tính kỹ thuật đo lường của phương tiện đo theo yêu cầu kỹ thuật đo lường; hiệu chuẩn là hoạt động xác định, thiết lập mối quan hệ giữa giá trị đo của chuẩn đo lường, phương tiện đo với giá trị đo của đại lượng cần đo.

Cán bộ Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Công nghệ kiểm định phương tiện đo tại một doanh nghiệp.

Nhiều năm nay, Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Công nghệ được Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng chỉ định thực hiện hoạt động kiểm định đối với các phương tiện đo như taximet, cân phân tích, cân kỹ thuật, cân bàn, cân đĩa, quả cân các loại, phương tiện đo dung tích, đồng hồ đo nước lạnh, công tơ điện… và hiệu chuẩn đo lường đối với quả cân từ 1-20 kg. Trong năm 2024 và ba tháng đầu năm 2025, Trung tâm kiểm định gần 15 nghìn phương tiện đo, tỷ lệ đạt yêu cầu khoảng 96%; hiệu chuẩn hơn 5 nghìn quả cân (100% đạt yêu cầu).

Trong năm 2024 và ba tháng đầu năm 2025, Trung tâm kiểm định gần 15 nghìn phương tiện đo, tỷ lệ đạt yêu cầu khoảng 96%; hiệu chuẩn hơn 5 nghìn quả cân (100% đạt yêu cầu).

Theo ông Lê Thành Kông, Phó Giám đốc Trung tâm, nhu cầu kiểm định, hiệu chuẩn phương tiện đo của các tổ chức, cá nhân ngày càng tăng, nhất là kiểm định về an toàn (đối với thang máy, xe nâng, cần trục, hệ thống đường ống dẫn khí, nồi hơi…). Tuy nhiên, đơn vị chưa bảo đảm được nội dung này do chưa có cán bộ được cấp chứng chỉ liên quan. Mặt khác, số lượng kiểm định viên, thử nghiệm viên ngày càng giảm. Hiện Trung tâm có 6 cán bộ phụ trách hoạt động kiểm định, thử nghiệm, giảm 6 người so với năm 2022. Hầu hết những đồng chí xin chuyển công tác đều có thời gian dài làm việc, nhiều kinh nghiệm. Đơn vị được trang bị đầy đủ phương tiện đo trong các lĩnh vực như khối lượng; dung tích; X quang, y tế; áp suất, áp kế điện tử nhưng thiếu con người để khai thác, sử dụng.

Bên cạnh đó, ngày càng có nhiều đơn vị tư nhân làm trong lĩnh vực kiểm định, hiệu chuẩn ra đời, hoạt động hiệu quả. Thay vì mang tính chất độc quyền như những năm trước, Trung tâm phải cạnh tranh với nhiều đơn vị khác ở trong và ngoài tỉnh. Ngoài ra, nhận thức của một số tổ chức, cá nhân về đo lường chưa cao nên chưa chủ động triển khai thực hiện hệ thống bảo đảm đo lường cho hoạt động sản xuất, kinh doanh; chưa chủ động đề xuất với các cơ quan có thẩm quyền xem xét, hỗ trợ bảo đảm đo lường.

Mở rộng phạm vi hoạt động

Giải bài toán thiếu nhân lực, Trung tâm đã cử một số cán bộ tham gia các khóa đào tạo bổ sung, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ. Mỗi kiểm định viên, hiệu chuẩn viên không ngừng nâng cao tinh thần trách nhiệm, nắm chắc quy định để tiến hành hoạt động kiểm định, thử nghiệm phương tiện đo chính xác.

Anh Lưu Xuân Ngọc, kiểm định viên của Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Công nghệ có khoảng 10 năm công tác chia sẻ: “Đối với từng loại phương tiện đo đều có quy trình kiểm định, thử nghiệm riêng do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành, thống nhất trong cả nước. Mỗi kiểm định viên cần nắm chắc để thực hiện đúng, sử dụng chuẩn để đo, sử dụng phương tiện hỗ trợ chính xác, hiệu quả. Quá trình làm việc phải cẩn trọng, tỉ mỉ, không ngừng học hỏi để nâng cao kỹ năng, tay nghề”.

Gần đây, Trung tâm còn hợp tác, liên kết với một số đơn vị, tổ chức hoạt động trong lĩnh vực kiểm định, hiệu chuẩn thuộc Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia, Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Công nghệ tỉnh bạn để tiến hành hiệu chuẩn, kiểm định một số phương tiện đo nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Thực hiện đề án nâng cao năng lực hoạt động cho Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Công nghệ, trong hai năm 2023 và 2024, đơn vị được hỗ trợ kinh phí mua bổ sung 50 thiết bị các loại phục vụ hoạt động kiểm định, thử nghiệm; xây mới hệ thống kiểm định xi-téc, xe bồn. Hầu hết các dịch vụ được khai thác có hiệu quả.

Nhiều năm qua, Trung tâm cũng duy trì phục vụ tốt cho nhiều đơn vị khách hàng quen thuộc như: Công ty Điện lực Bắc Giang, Công ty cổ phần Nước sạch Bắc Giang, hãng taxi Mai Linh, Tập đoàn Khoa học kỹ thuật Hồng Hải, nhiều cửa hàng kinh doanh xăng dầu trên địa bàn…

Cuối năm 2024 đến nay, Trung tâm có thêm một số khách hàng mới là Công ty trách nhiệm hữu hạn Ja Solar Việt Nam (thị xã Việt Yên); Công ty trách nhiệm hữu hạn Jinhong Gas Việt Nam (Lạng Giang), Công ty Sữa đậu nành Việt Nam Vinasoy (Bắc Ninh)… Nhiều đơn vị khách hàng đánh giá, việc kiểm định, hiệu chuẩn phương tiện đo tại Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Công nghệ bảo đảm thời gian theo quy định, tính chính xác cao. Qua đó giúp doanh nghiệp có cơ sở, căn cứ để sử dụng phương tiện đo hiệu quả, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ.

Giữa năm 2024, Trung tâm phối hợp tổ chức hội nghị tuyên truyền, phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật về đo lường và giới thiệu năng lực kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm cho hơn 100 đại biểu là lãnh đạo, cán bộ Trung tâm Hỗ trợ đầu tư Khu công nghiệp tỉnh; đại diện một số doanh nghiệp tại các khu công nghiệp: Quang Châu, Vân Trung, Đình Trám (thị xã Việt Yên). Đây là lần đầu tiên Trung tâm tổ chức hoạt động này và dự kiến duy trì hằng năm nhằm đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của hoạt động đo lường; giới thiệu cho các tổ chức, cá nhân những dịch vụ tiêu chuẩn đo lường hiện có.

Ông Triệu Ngọc Trung, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ cho biết: “Thời gian tới, Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Công nghệ tiếp tục quan tâm phối hợp tổ chức các chương trình đào tạo, tập huấn giúp nâng cao năng lực kiểm định, hiệu chuẩn cho đội ngũ cán bộ; tăng cường phối hợp với các đơn vị khác nhằm đáp ứng tốt nhất nhu cầu kiểm định, hiệu chuẩn của khách hàng; thường xuyên kiểm tra, rà soát hoạt động kiểm định, hiệu chuẩn phương tiện đo, bảo đảm hoạt động này luôn tuân thủ chặt chẽ các quy định, quy trình. Cùng đó bổ sung, mở rộng năng lực trong hoạt động kiểm định, hiệu chuẩn nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao, phục vụ có hiệu quả sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội cũng như sự nghiệp phát triển khoa học và công nghệ tại địa phương”.

Bài, ảnh: Mạc Yến