Ưu tiên số 1 phát triển hạ tầng giao thông cho ĐBSCL

Lấy ý kiến hoàn thiện quy hoạch vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 là nội dung chính tại hội nghị trực tuyến của Hội đồng điều phối vùng ĐBSCL ngày 3/11. Đây là đồ án quy hoạch đầu tiên trong số 6 quy hoạch vùng của cả nước.

Là khu vực có tầm quan trọng đặc biệt trong bảo đảm an ninh, chính trị, phát triển kinh tế của đất nước khi chiếm 12% diện tích, 19% dân số; đóng góp 15,4% GDP, một nửa sản lượng lúa và khoảng 95% lượng gạo xuất khẩu nhưng tốc độ phát triển của vùng ĐBSCL chưa tương xứng, chưa khai thác hết tiềm năng, lợi thế của vùng.

Do đó, Phó thủ tướng Lê Văn Thành cho rằng quy hoạch vùng ĐBSCL là công cụ quan trọng hàng đầu để định hướng đầu tư phát triển nhanh và bền vững, trong đó ưu tiên cao nhất là phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại.

Chấm dứt tình trạng "mạnh địa phương nào, làm địa phương đó"

Tại hội nghị, các địa phương cơ bản nhất trí với quy hoạch được chuẩn bị bởi Bộ KHĐT. Theo Bí thư Tỉnh ủy Long An Nguyễn Văn Được, một trong những điểm nghẽn lớn nhất đối với vùng ĐBSCL là hạ tầng giao thông chưa đáp ứng được yêu cầu. Nhắc lại các hội nghị của Chính phủ về phát triển bền vững vùng ĐBSCL, ông Được cho biết lãnh đạo Chính phủ đã nêu chiến lược “8G” phát triển ĐBSCL.

Trong đó, chữ "G" đầu tiên là giao thông, nhất là hệ thống đường cao tốc. Do đó, Bí thư Tỉnh ủy Long An đề nghị tập trung đầu tư cho các công trình giao thông liên vùng.

Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang Nguyễn Văn Vĩnh đồng tình với ý tưởng liên kết cụm ngành công nghiệp và dịch vụ, xây dựng các trung tâm đầu mối, xem đây là khâu đột phá.

Bí thư Thành ủy Cần Thơ Lê Quang Mạnh cho rằng thời gian vừa qua, các địa phương vùng ĐBSCL đã có nhiều sáng kiến để liên kết với nhau nhưng chủ yếu là sáng kiến nhỏ lẻ của các cụm.

“Với quy hoạch này, chúng ta sẽ chấm dứt tình trạng mạnh địa phương nào, làm địa phương đó", ông Mạnh nói và đề nghị ban soạn thảo cần cập nhật các quy hoạch mới được phê duyệt như đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa, hàng hải.

Ngoài ra, để ứng phó với biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn, các địa phương đề xuất đầu tư xây dựng nhiều hồ thủy lợi, tích trữ nước ngọt. Việc đầu tư xây dựng hồ chứa đòi hỏi nhiều nguồn lực, tuy nhiên không nên chỉ sử dụng toàn bộ ngân sách Nhà nước mà cần có chính sách huy động thêm nguồn xã hội hóa.

Cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận chuẩn bị thông xe. Ảnh: Phạm Ngôn.

Giải đáp ý kiến các địa phương, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết sẽ dành ưu tiên đặc biệt cho một số nhóm dự án như: Cao tốc TP.HCM đến Cà Mau; cao tốc An Hữu - TP Cao Lãnh - cầu Vàng Cống - Rạch Giá; cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - cảng Trần Đề...

"Nếu làm tốt, đến năm 2025, chúng ta sẽ có 300 km đường cao tốc trong vùng. Như thế để thấy, Trung ương, Chính phủ rất quan tâm, tập trung cho cao tốc", ông Thể nói.

Về hàng hải, Bộ GTVT ủng hộ phát triển mạnh cảng quốc tế Long An; ủng hộ Trà Vinh xây dựng cảng tổng hợp Trà Vinh duyên hải; ủng hộ Cà Mau kêu gọi nhà đầu tư vào cảng Cầu Vai... Về hàng không thì sẽ nâng cấp cảng hàng không Cần Thơ, mở rộng sân bay quốc tế Phú Quốc.

Đại diện Bộ NNPTNT cho biết đã có nhiều dự án nạo vét, mở kênh lớn để trữ nước ngọt, trong đó có dự án cải tạo kênh, trục chính dẫn nước ngọt từ sông Hậu đến bán đảo Cà Mau.

Ưu tiên cao nhất cho phát triển kết cấu hạ tầng giao thông

Kết luận hội nghị, Phó thủ tướng Lê Văn Thành đánh giá cao nỗ lực của địa phương trong xây dựng quy hoạch, nhất là trong bối cảnh phải tập trung cho phòng chống dịch bệnh và hoàn thành chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Đây là công việc rất quan trọng để huy động nguồn lực triển khai các dự án đầu tư.

“Tất cả ý kiến địa phương đều thống nhất đánh giá quy hoạch vùng ĐBSCL đã được chuẩn bị kỹ, kế thừa quá trình phát triển, cập nhật các yêu cầu trong tình hình mới”, Phó thủ tướng nói.

Những năm qua, vùng ĐBSCL đạt nhiều kết quả tích cực trong phát triển, tuy nhiên, tốc độ phát triển hạ tầng giao thông chưa tương xứng, chưa khai thác hết tiềm năng của vùng.

Phó thủ tướng đề nghị tiếp tục cập nhật các quy hoạch ngành quốc gia vào quy hoạch vùng ĐBSCL. “Ưu tiên số 1 cho phát triển kết cấu hạ tầng giao thông. Muốn phát triển được vùng ĐBSCL thì việc đầu tiên mà các địa phương cần tập trung thực hiện là phát triển kết cấu hạ tầng giao thông. Điều này cũng giúp tăng cường liên kết vùng, phát huy vai trò, thế mạnh của vùng”, Phó thủ tướng nói.

Phó thủ tướng Nguyễn Văn Thành chỉ đạo hội nghị. Ảnh: VGP.

Tuy nhiên, Phó thủ tướng cũng lưu ý địa phương huy động nguồn lực từ doanh nghiệp đầu tư dự án, đặc biệt là hạ tầng giao thông. Ông lấy dẫn chứng về sự phát triển của TP Hải Phòng khi 90% nguồn vốn đầu tư phát triển là từ doanh nghiệp và người dân, chỉ có 10% từ ngân sách Nhà nước.

Ngoài ra, theo Phó thủ tướng, việc xác lập các cực tăng trưởng cần gắn liền với mục tiêu phát triển thành phố Cần Thơ với chức năng là trung tâm của vùng đồng thời cần chú trọng phát triển không gian biển gắn với phát triển kinh tế biển, trước mắt là hệ thống hạ tầng cảng biển, hệ thống logistic…

Phó thủ tướng Lê Văn Thành khẳng định tài nguyên nước là yếu tố cốt lõi, nền tảng của ĐBSCL. Do đó, phải tập trung quản lý, đưa ra được giải pháp sử dụng nước ngọt tiết kiệm hiệu quả; sử dụng hợp lý các nguồn nước lợ, nước mặn để phát triển kinh tế; tăng tích trữ nước ngọt qua xây dựng hệ thống hồ chứa, đê ngăn mặn...

Hồng Quang