ỦY BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI CHO Ý KIẾN VỀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ CÒN Ý KIẾN KHÁC NHAU CỦA DỰ ÁN LUẬT BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG (SỬA ĐỔI)

Mở đầu phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Phan Xuân Dũng báo cáo một số vấn đề lớn tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi). Theo đó nhiều nội dung còn ý kiến khác nhau như về đánh giá tác động môi trường sơ bộ và phân loại dự án đầu tư theo mức độ tác động đến môi trường, thẩm quyền thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường, giấy phép môi trường, về quản lý chất thải và công cụ kinh tế và nguồn lực bảo vệ môi trường.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Phan Xuân Dũng báo cáo một số vấn đề lớn tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi)

Điều hành nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nêu rõ, đây là dự án Luật khó và có nhiều nội dung mới, quan điểm mới, khái niệm mới đòi hỏi phải phân tích, đánh giá một cách hết sức kỹ lưỡng. Cùng với đó, vấn đề bảo vệ môi trường là vấn đề hết sức quan trọng trong bối cảnh tình hình hiện nay.

Ngoài những vấn đề đánh giá tác động môi trường sơ bộ, thẩm quyền thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường, giấy phép môi trường, quản lý chất thải, thuế và phí bảo vệ môi trường, ngân sách nhà nước cho bảo vệ môi trường, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cũng lưu ý trong dự thảo Luật có một số khái niệm rất mới đòi hỏi phải thận trọng như vấn đề tín dụng xanh, chứng khoán xanh, kinh tế tuần hoàn, thị trường phát thải. Ngoài ra, vấn đề phân công trách nhiệm, nhiệm vụ xử lý phạm vi hành chính, thanh tra cũng cần phải xem xét.

Thảo luận tại phiên họp, đa số ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cáo với việc chuẩn bị của các cơ quan hữu quan trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật. Ủy ban Thường vụ Quốc hội lưu ý rằng đây là dự án Luật khó nhiều vấn đề lớn nhưng cũng là một bước để đổi mới tư duy trong quản lý và bảo vệ môi trường, tăng cường các hoạt động cấp bách để bảo vệ môi trường trong bối cảnh môi trường đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng dự án Luật này cần hoàn chỉnh thêm để đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật, tính cụ thể và tính khả thi, đáp ứng yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Về đánh giá sơ bộ tác động môi trường, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khẳng định tính cần thiết của vấn đề này để xem xét báo cáo tiền khả thi trước khi có quyết định đầu tư hay cấp phép đầu tư của dự án. Tuy nhiên đề tránh xung đột trong hệ thống pháp luật nhất là đối với Luật Đầu tư công quy định tất cả những công trình đầu tư công đều phải đánh giá sơ bộ và Luật Đầu tư quy định phải có đánh giá sơ bộ đối với các dự án thuộc nhóm 1 là nhóm dự án có tác động môi trường ở mức độ cao. Do đó, cần phải được rà soát để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, có thể đưa ra 2 phương án để tiếp tục thảo luận kĩ hơn.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số vấn đề còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi)

Về thẩm quyền thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường, hiện còn hai nhóm ý kiến. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng đây là vấn đề cần tiếp tục cân nhắc và có thể thể hiện theo hai phương án. Theo đó, nhóm ý kiến thứ nhất nhất trí với phương án tại Tờ trình số 252/TTr-CP của Chính phủ giao Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành theo quy định của pháp luật về xây dựng (Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với dự án thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư của mình. Nhóm ý kiến thứ hai cho rằng không nên giao các Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường mà chỉ giao cho Bộ Tài nguyên – Môi trường và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an đối với dự án thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư và dự án thuộc bí mật quốc phòng, an ninh.

Về giấy phép môi trường cũng có hai nhóm ý kiến. Loại ý kiến thứ nhất theo phương án Chính phủ trình, theo đó chỉ dùng 01 loại giấy phép môi trường trong đó bao gồm cả nội dung cấp phép xả nước thải vào công trình thủy lợi, thay thế 07 loại giấy tờ thủ tục hành chính về môi trường. Loại ý kiến thứ hai liên quan đến công trình thủy lợi bởi Luật Thủy lợi quy định đảm bảo về số lượng và chất lượng của nguồn nước và việc đưa nguồn nước này vào công trình thủy lợi thì phải có giấy phép của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị phải thận trọng, có thể đưa ra 2 phương án để tiếp tục thảo luận, phân tích kỹ thêm.

Về quản lý chất thải, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị quy định cụ thể hơn, nâng cao trách nhiệm của tổ chức cá nhân từ việc phân loại, chi trả cho xử lý chất thải theo cơ chế thị trường, cần xác định giá dịch vụ xả thải, cần phải có quy định trình tự thủ tục quản lý vấn đề xả thải.

Về thuế và phí bảo bệ môi trường, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng phải giữ nguyên tắc là tất cả các quy định này phải theo luật chuyên ngành tuy nhiên cũng có đặc thù. Do đó sẽ có quy định mang tính nguyên tắc để khi xử lý vấn đề về thuế bảo vệ môi trường có thể dựa trên những nguyên tắc này. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đồng tình với quan điểm sẽ có trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường khi tham gia vào xây dựng Luật Thuế và phí về vấn đề bảo vệ môi trường.

Về xử phạt hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường cần nghiên cứu để có mức xử phạt phù hợp để có tính răn đe, khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường đang trở nên phức tạp. Đồng thời cần gắn với việc sửa đổi bổ sung Luật Xử lý vi phạm hành chính cũng đang được Quốc hội xem xét.

Về ngân sách nhà nước cần rà lại chính sách của nhà nước trong quy định của luật, đảm bảo tính khả thi và phù hợp với thực tế, phù hợp với khả năng ngân sách. Các khoản liên quan đến thu chi ngân sách phải theo luật chuyên ngành và có thể có những nguyên tắc chi.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị rà soát quy định về thanh tra, kiểm tra để tránh chồng chéo. Lưu ý rằng Luật này cần tiếp tục khẳng định lại trong vấn đề bảo vệ môi trường Chính phủ là thống nhất quản lý, Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan chịu trách nhiệm trước Chính phủ. Tuy nhiên cũng phải làm rõ vai trò, trách nhiệm của các bộ, ngành có liên quan, đặc biệt là vai trò của Bộ Công an và nhiệm vụ của Cảnh sát môi trường cần phải tăng cường.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển kết luận nội dung thảo luận

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nêu rõ: trên cơ sở ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp, đề nghị Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường phối hợp với các cơ quan của Chính phủ tiếp thu để hoàn chỉnh các văn bản để xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội thêm một lần nữa. trước khi trình Quốc hội tại kỳ họp tới. Nhấn mạnh với quyết tâm thông qua dự án Luật này vào kỳ họp tháng 10 tới, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị các cơ quan cần tập trung cao độ để chuẩn bị tốt, bảo đảm chất lượng luật./.

Bảo Yến - Bùi Hùng