Vắc xin COVID-19 có thể hoàn toàn suy giảm hiệu quả theo thời gian
Tiêm mũi 4 vắc xin phòng COVID-19 cho người dân tại TP Tel Aviv, Israel ngày 3/1/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
* Trạng thái “bình thường mới” vẫn cần thêm các biện pháp y tế
Trong bối cảnh các ca mắc COVID-19 gia tăng trở lại trên toàn cầu, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra 3 yếu tố cần lưu ý: sự xuất hiện của các biến thể mới, việc nới lỏng các quy biện pháp phòng dịch quá sớm và sự suy giảm khả năng miễn dịch có được từ vắc xin theo thời gian.
WHO đã nhiều lần chỉ ra rằng ba yếu tố này kết hợp với nhau dẫn tới nguy cơ bùng phát làn sóng dịch mới trên thế giới.
Liên quan đến việc suy giảm khả năng miễn dịch được sản sinh từ vắc xin, WHO cho biết có sự suy giảm về tính hiệu quả của vắc xin theo thời gian và đó là lý do tại sao người dân cần tiêm mũi tăng cường.
Trưởng nhóm kỹ thuật thuộc bộ phận dịch bệnh khẩn cấp của WHO, bà Maria Van Kerkhove nhấn mạnh vắc xin phòng COVID-19 có hiệu quả cao trong việc ngăn chặn nguy cơ bệnh chuyển nặng và giảm nguy cơ tử vong.
Và khi thế giới bước vào năm thứ ba của đại dịch, khả năng miễn dịch có từ vắc xin cũng sẽ suy giảm theo thời gian. Điều này còn phụ thuộc vào loại vắc xin đã tiêm, số mũi tiêm cũng như tuổi và điều kiện sức khỏe của đối tượng tiêm.
Chắc chắn các nước sẽ chứng kiến nhiều đợt bùng dịch, song số ca mắc mới sẽ tiếp tục giảm khi ngày càng có nhiều người đi tiêm chủng và tùy thuộc vào những biện pháp phòng dịch của từng nước, ý thức của từng cá nhân.
Giám đốc tình trạng khu vực của WHO Babatunde Olowokure cho biết dù tình hình dịch diễn biến thế nào, điều quan trọng là người dân phải tiêm phòng và tuân thủ các quy định phòng chống dịch.
Liên quan đến mũi tăng cường thứu 4, bà Maria Van Kerkhove cho biết việc tiêm vắc xin là rất quan trọng. Tuy nhiên, trước tiên, trọng tâm của WHO là đưa vắc xin đến với những người chưa được tiêm mũi nào. Và một khi mục tiêu này được hoàn thành, WHO sẽ thúc đẩy việc tiêm mũi tăng cường thứ 4.
Trước đó, các quan chức của WHO đã đề cập đến tầm quan trọng của việc tiêm chủng và chỉ ra rằng phần lớn các trường hợp tử vong vẫn nằm trong số những người chưa được tiêm chủng, những người lớn tuổi và những người mắc các bệnh lý nền nhưng chưa tiêm đủ liều.
Tiến sĩ Van Kerkhove nhấn mạnh vắc xin phòng COVID-19 vẫn rất hiệu quả để ngăn ngừa bệnh nặng và tử vong, bao gồm cả chống lại biến thể Omicron.
* Nhật báo lớn nhất Mexico El Universal ngày 27/3 đã tổng hợp ý kiến một số chuyên gia Mỹ Latin đồng tình rằng trong trạng thái “bình thường mới”, khu vực này vẫn không nên từ bỏ các biện pháp phòng ngừa COVID-19, cảnh giác trước các biến thể mới và tăng cường nỗ lực tiêm chủng cho người dân.
Sau hơn 2 năm kể từ khi trường hợp mắc COVID-19 đầu tiên tại Mỹ Latin và Caribe được xác nhận ngày 25/2/2020 ở Brazil, khu vực này đang tìm cách chuyển sang trạng thái bình thường mới, với việc đẩy nhanh khôi phục kinh tế, song đứng trước nguy cơ là việc hạn chế các biện pháp an ninh y tế xuống mức tối thiểu có thể dẫn đến thất bại trong cuộc khủng hoảng y tế “trăm năm có một” ở cấp độ toàn cầu do đại dịch gây ra.
Thực tế là dịch COVID-19 vẫn đang tồn tại và sẽ tiếp diễn trong năm nay, có thể với cường độ yếu hơn. Trong khi đó, nỗ lực tiêm chủng ít nhất 3 mũi vắc xin cho người dân đạt tiến triển không đồng đều giữa các quốc gia trong khu vực.
Các chuyên gia được El Universal phỏng vấn nhất trí rằng giải pháp lý tưởng nhất là phát huy những kinh nghiệm thu được trong đại dịch mà không áp đặt quy định bắt buộc, chẳng hạn như duy trì việc đeo khẩu trang toàn bộ tại một số địa điểm.
Mục tiêu của biện pháp này là mô phỏng các cộng đồng đã quen sử dụng khẩu trang ngay cả trước khi đại dịch bùng nổ để chống ô nhiễm môi trường và ngăn ngừa bệnh hô hấp.
Một biện pháp khác cần duy trì là rửa tay, một phương pháp đã chứng minh hiệu quả trong việc giảm bệnh tiêu chảy trên toàn thế giới trong 27 tháng qua.
Các chuyên gia cũng nhận định virus SARS-CoV-2 sẽ không biến mất mà trở thành bệnh dịch không thường xuyên hoặc theo mùa.
Do đó, tiêm chủng sẽ là chìa khóa để sống chung với COVID-19 trong tương lai, trong đó các loại vắc xin mạnh mẽ, hiệu quả hơn nhờ tiến bộ khoa học sẽ là vũ khí hữu hiệu nhất.
Từ trường Y khoa thuộc Đại học Hispano-America ở Costa Rica, nhà dịch tễ học Ronald Evans nhận định điều tồi tệ nhất đã qua, đại dịch đang bị đẩy lùi, ít nhất là tại quốc gia Trung Mỹ này.
Tuy nhiên, chuyên gia này cho rằng cuộc sống chưa thể quay trở lại như trước đại dịch, trong thời kỳ “bình thường mới” vẫn phải duy trì các quy tắc như đối với các bệnh đặc hữu, chẳng hạn như cúm mùa, tập trung vào các nhóm có nguy cơ cao như trẻ em, người già, bệnh nhân ức chế miễn dịch và nhân viên y tế. Ông Evans cũng cho rằng cần phải chờ đợi và duy trì cảnh giác trước nguy cơ xuất hiện thêm biến thể mới của virus SARS-CoV-2.
Trước đó, ngày 16/3 vừa qua Tổ chức Y tế liên Mỹ (PAHO) đã khuyến nghị châu Mỹ tập trung vào tiêm chủng để bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương nhất, trong bối cảnh các ca bệnh gia tăng ở các khu vực khác. Theo PAHO, mặc dù nhiều nơi ở Tây Bán cầu đã đạt tỉ lệ tiêm chủng trên 70%, vẫn có 21 quốc gia và vùng lãnh thổ chưa bao phủ được một nửa dân số.
Giám đốc PAHO Carissa Etienne cho rằng còn quá sớm để giảm bớt sự cảnh giác, đồng thời cảnh báo nếu nới lỏng các biện pháp không đúng thời điểm, dịch bệnh sẽ tăng vọt đến mức nguy hiểm, cướp đi nhiều sinh mạng hơn.
