Vai trò của châu Âu trong cuộc thương chiến Mỹ - Trung

Mới đây, trong một diễn đàn về Kinh tế Toàn cầu được tổ chức vào cuối tháng 11 tại New York, các chuyên gia từ khắp nơi trên thế giới đã phân tích kịch bản kinh tế quốc tế hiện tại và những thách thức của nó. Trong số những thách thức được thảo luận trong cuộc họp có thuế quan mới được Mỹ và Trung Quốc công bố cho giai đoạn từ tháng 9 đến tháng 12 năm 2019. Vẫn chưa biết liệu bất kỳ bên nào tham gia vào cuộc thương chiến kéo dài này sẽ nổi lên như một bên chiến thắng rõ ràng, nhưng hiện tại, chỉ cho thấy sự không chắc chắn hơn và tăng trưởng toàn cầu chậm hơn.

Với kịch bản căng thẳng kinh tế trên diện rộng, việc đối thoại và hiểu biết đã trở thành công cụ chính để khôi phục sự thịnh vượng kinh tế toàn cầu. Trong bối cảnh của châu Âu, việc Liên minh châu Âu bắt đầu tập trung vào phát triển các chính sách nhằm bù đắp các tác động bất lợi tiềm tàng là điều cốt yếu. Và một trong những giải pháp khả thi là tăng cường các chiến lược mở rộng thương mại. Vai trò quan trọng của thương mại quốc tế đối với nền kinh tế EU được thể hiện rõ với 31 triệu việc làm tùy thuộc vào xuất khẩu của EU và gần 40% xuất khẩu của EU hiện đang diễn ra theo các hiệp định thương mại tự do. Theo đó, với những làn sóng bảo hộ hiện tại, đây là thời điểm thích hợp để châu Âu bắt đầu xây dựng các mối liên kết mới.

Theo nghĩa này, Mỹ Latinh là một đồng minh quan trọng đối với châu Âu, như được thể hiện bởi Hiệp định thương mại tự do EU-Mercosur, hiệp định thương mại được ký gần đây giữa EU và Mercosur (Argentina, Brazil, Paraguay và Uruguay). Thỏa thuận này thể hiện một bước tiến lớn trong hội nhập kinh tế của hai khối khu vực, vì nó sẽ loại bỏ hầu hết thuế quan đối với hàng xuất khẩu của EU sang Mercosur, do đó góp phần thúc đẩy mức độ cạnh tranh của các doanh nghiệp EU nhờ khoản tiết kiệm 4 tỷ euro mà hiệp định mang lại. Hiệp định thương mại tự do EU-Mercosur sẽ thúc đẩy xuất khẩu công nghiệp của EU. Cho đến nay, nhiều mặt hàng xuất khẩu này đã bị hạn chứ ở mức cao đáng kể, nếu không muốn nói là do thuế nhập khẩu. Điều này sẽ ảnh hưởng đến các sản phẩm như ô tô, phụ tùng ô tô, máy móc, sản phẩm hóa chất, dược phẩm, quần áo và giày dép, hoặc vải dệt kim. Điều tương tự cũng xảy ra với ngành nông nghiệp châu Âu, vốn sẽ được hưởng lợi từ mức thuế thấp hơn được áp dụng bởi Mercosur đối với hàng nhập khẩu của EU, như sô cô la và bánh kẹo, rượu vang, rượu mạnh, đồ uống có cồn và nước ngọt.

Một trong những hậu quả của căng thẳng thương mại là sự suy giảm tăng trưởng kinh tế, chủ yếu là do sự suy giảm trong sản xuất công nghiệp, dẫn đến xuất khẩu thấp hơn. Các triệu chứng khác, chẳng hạn như sự suy giảm trong đầu tư, đang ngày càng trở nên rõ ràng. Các ngân hàng trung ương đã phản ứng với kịch bản này làm giảm lãi suất, cả ở Mỹ và ở châu Âu. Mặc dù bối cảnh hiện tại không thúc đẩy tăng trưởng kinh tế rất đáng kể, nhờ chính sách tiền tệ được thực hiện bởi các tổ chức như Cục Dự trữ Liên bang hoặc Ngân hàng Trung ương châu Âu ECB, tăng trưởng toàn cầu dự kiến sẽ duy trì ở mức khoảng 3%. Một số chuyên gia cho rằng vẫn có thể chấp nhận được, tốc độ tăng trưởng vẫn dưới mức dự kiến, do lãi suất thấp, sự không chắc chắn trên thị trường tài chính và xu hướng xấu đi kéo dài trong các kịch bản rủi ro - trong bối cảnh này, vẫn còn phải thấy là liệu các chính sách thuế sẽ có thể thực hiện ngay bây giờ khi thế giới dường như sắp hết các lựa chọn chính sách tiền tệ.

Việt Dũng