Vấn đề định đoạt cuộc bầu cử tổng thống Mỹ

Chỉ còn chưa đầy hai tuần trước ngày bầu cử, một câu hỏi lớn đang phủ bóng cả hai chiến dịch tranh cử, không phải về kinh tế hay những cuộc công kích cá nhân giữa hai ứng viên.

Câu hỏi đó là về vấn đề giới tính, theo New York Times.

Vấn đề này hiếm khi được các ứng viên đề cập trực tiếp. Tuy nhiên, giới tính của bà Harris - và khả năng làm nên lịch sử khi trở thành nữ tổng thống đầu tiên của nước Mỹ - đang định hình các chiến dịch, tạo ra một cuộc tranh cử mà theo nhiều cách, từ rõ ràng đến tinh tế, là một cuộc trưng cầu về vai trò của phụ nữ trong đời sống Mỹ.

Bất an

Trong các phòng tắm, những nhãn dán ủng hộ bà Harris trên các bức tường nhắc nhở riêng rằng phụ nữ cần phải ủng hộ lẫn nhau. Những người phụ tá của ông Trump sử dụng các thuật ngữ mang tính phân biệt giới tính để chế giễu nhóm cử tri nam cánh tả là yếu đuối và nữ tính. Trong nhiều cuộc khảo sát, sự khác biệt trong các mô hình bỏ phiếu dựa trên giới tính cũng hiện hữu ở mọi nhóm nhân khẩu học.

Và trong những cuộc trò chuyện riêng, một số nữ cử tri ủng hộ bà Harris không thể xua tan cảm giác bất an rằng những người đàn ông xung quanh họ khó chấp nhận một nữ tổng thống - đặc biệt là một nữ tổng thống gốc Phi và Nam Á, dù họ không muốn thừa nhận điều đó.

“Nếu bà ấy là một người đàn ông, liệu cuộc đua này có sít sao đến vậy không?”, Thống đốc Janet Mills, bang Maine, hỏi một nhóm phụ nữ Dân chủ ở vùng ngoại ô Pittsburgh.

Joyce Reinoso, một trong những phụ nữ này, đáp lại: “Ồ, (nếu vậy) bà ấy đã thắng từ ba tuần trước rồi”.

Các chuyên gia nghiên cứu mô hình bỏ phiếu trong nhiều thập kỷ cho biết họ chưa bao giờ thấy một cuộc đua tổng thống nào mà giới tính lại đóng vai trò trung tâm đối với triển vọng bầu cử của mỗi ứng viên đến vậy. Họ trích dẫn một loạt yếu tố: Sự coi thường phụ nữ rõ ràng của ông Trump, tiềm năng phá vỡ rào cản của bà Harris, những quan điểm phân biệt lâu đời về phụ nữ và quyền lực, và có lẽ quan trọng nhất là việc Tòa án Tối cao lật ngược phán quyết về quyền phá thai 2 năm trước.

Bà Harris có lợi thế 16 điểm phần trăm với các nữ cử tri có khả năng bỏ phiếu. Ảnh: New York Times.

Một cuộc khảo sát do New York Times và Siena College thực hiện trong tháng 10 cho thấy khoảng cách về giới đã gia tăng khi phụ nữ duy trì sự ủng hộ đối với đảng Dân chủ trong nhiều năm, trong khi nam giới chuyển sang ủng hộ ông Trump. Bà Harris có lợi thế 16 điểm phần trăm với các nữ cử tri có khả năng bỏ phiếu, trong khi ông Trump có lợi thế 11 điểm với các nam cử tri.

Phần lớn sự phân chia giới tính này là do thế hệ cử tri trẻ nhất. Cuộc thăm dò cho thấy 69% phụ nữ từ 18 đến 29 tuổi ủng hộ bà Harris, so với 45% nam thanh niên - sự khác biệt này vượt xa các thế hệ cử tri lớn tuổi hơn.

Đảng Dân chủ tin rằng bà Harris đang đối mặt với một dạng phân biệt giới tính sâu sắc khác so với những cuộc tấn công trước đây, khi các nhà lãnh đạo nữ bị chất vấn công khai dựa trên giới tính của họ và bị mô tả theo những khuôn mẫu cổ điển như quá hung hăng hoặc quá xúc động, hoặc đôi khi là cả hai.

Nước Mỹ đã thay đổi kể từ năm 2016, khi nhiều phụ nữ nổi lên giành các vị trí quyền lực trong giới chính trị, bao gồm cả bà Harris, nữ phó tổng thống đầu tiên.

“Hiện tại chúng tôi đang bảo vệ trái tim mình vì đã trải qua điều này trước đây”, bà Liz Shuler, người phụ nữ đầu tiên được bầu làm lãnh đạo A.F.L.-C.I.O., liên đoàn công đoàn lớn nhất nước Mỹ, chia sẻ.

“Chúng tôi đã tiến xa hơn từ năm 2020, khi phụ nữ dẫn đầu theo những cách chưa từng thấy trước đây. Việc không thể vượt qua ngưỡng cuối cùng của vị trí quyền lực cao nhất trên thế giới sẽ là một cú sốc nặng nề”, bà nói thêm.

Trong khi đó, bà Harris đã bác bỏ những lo ngại rằng sự phân biệt giới tính có thể đe dọa cơ hội đắc cử của bà, nhấn mạnh nước Mỹ “hoàn toàn” sẵn sàng bầu một nữ tổng thống.

"Tôi sẽ không bao giờ giả định rằng bất kỳ ai ở đất nước chúng ta nên bầu một nhà lãnh đạo dựa trên giới tính hay chủng tộc của họ", bà nói trong một cuộc phỏng vấn với NBC News tối 22/10.

Định kiến

Song không chiến dịch nào hoàn toàn từ bỏ vấn đề giới tính. Thượng nghị sĩ JD Vance của Ohio, ứng cử viên phó tổng thống tranh cử cùng ông Trump, khẳng định trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Fox News rằng chiến dịch của đảng Cộng hòa không từ bỏ việc giành lấy phiếu bầu của nữ cử tri.

Trong khi đó, chiến dịch của bà Harris hy vọng sẽ xây dựng liên minh dựa trên những nữ cử tri năng động và giận dữ, từng đưa đảng Dân chủ đến những chiến thắng trong các cuộc bầu cử kể từ khi ông Trump nhậm chức năm 2017.

Nhận thức được những khó khăn trong việc tiếp cận cử tri nam - đặc biệt là nam giới trẻ tuổi, đảng Dân chủ đang đặt cược rằng họ có thể đạt được những thành tựu mới với phụ nữ da trắng, vượt qua ranh giới về trình độ học vấn, tầng lớp và thậm chí cả đảng phái.

Một phần quan trọng trong lời kêu gọi của chiến dịch là lời hứa khôi phục quyền phá thai ở cấp liên bang.

Tại một sự kiện ở ngoại ô Philadelphia hôm 21/10, cựu Hạ nghị sĩ Liz Cheney, một trong những đảng viên Cộng hòa ủng hộ bà Harris, đã truyền tải thông điệp này một cách rõ ràng cho những phụ nữ ngoại ô ôn hòa mà đảng Dân chủ đang cố gắng tiếp cận.

“Chúng ta sẽ từ chối sự kỳ thị phụ nữ đã thấy từ ông Donald Trump và ông JD Vance”, bà nói.

Ông Trump và chiến dịch đang cố gắng thu hút các cử tri nam. Ảnh: New York Times.

Trong khi đó, chiến dịch của đảng Cộng hòa lại thúc đẩy sự chia rẽ thông qua các bình luận kích động về phụ nữ và việc ông Trump liên tục bày tỏ niềm tự hào về vai trò của mình khi phán quyết Roe v. Wade bị lật ngược.

Một số nữ chiến lược gia và quan chức đảng Cộng hòa, bao gồm cựu Thống đốc Nikki Haley của bang South Carolina, lo ngại rằng đảng này đang làm mất lòng cử tri nữ.

“Bà (Harris) không phải người cố gắng biến (cuộc bầu cử) thành vấn đề về giới, mà ông Trump và ông Vance quá cực đoan, tạo ra một sự chia rẽ giới tính lớn”, bà Christine Matthews, nhà thăm dò ý kiến của đảng Cộng hòa, nhận định.

Song chiến dịch của ông Trump tin rằng con đường dẫn đến chiến thắng là thông qua việc huy động những người đàn ông ít có khả năng đi bỏ phiếu. Ngay cả những lời kêu gọi của ông Trump đối với phụ nữ cũng mang đậm màu sắc định kiến giới.

“Các bạn sẽ không còn bị bỏ rơi, cô đơn hay sợ hãi nữa. Các bạn sẽ được bảo vệ, và tôi sẽ là người bảo vệ các bạn”, ông Trump nói tại một cuộc mít tinh ở Pennsylvania vào tháng 9.

Điều này trái ngược với thông điệp từ những người ủng hộ bà Harris rằng phụ nữ có thể tự bảo vệ mình.

Trong khi đó, Anastacia Volante, 35 tuổi, ở Center Township, Pennsylvania, có cảm xúc lẫn lộn về cơ hội của bà Harris.

“Tôi sẽ rất vui mừng khi nói với con gái mình rằng bà ấy đã là tổng thống, con bé đã nằm trong bụng tôi khi bà ấy trở thành phó tổng thống. Đó sẽ là một khoảnh khắc trọn vẹn”, Volante nói về đứa con gái 3 tuổi rưỡi của mình.

Song Volante cũng thừa nhận nhiều người xung quanh cô khó chấp nhận bà Harris hơn là Tổng thống Joe Biden.

“Tôi nghĩ thật khó cho các thế hệ lớn tuổi hơn, và thậm chí cả những nam giới cùng tuổi chúng tôi, để chấp nhận việc có một nữ tổng thống. Họ nghĩ rằng phụ nữ quá cảm xúc, trong khi đàn ông cũng cảm xúc không kém, đôi khi còn hơn”, Volante nói.

Gia Hân