Văn học nghệ thuật trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

BPO - Nhìn lại nửa thế kỷ qua, từ một quốc gia bước ra từ chiến tranh, nghèo khó, đến nay, bức tranh kinh tế, chính trị, văn hóa... của Việt Nam đã có nhiều đổi mới. 50 năm sau ngày đất nước thống nhất, nền văn học nghệ thuật (VHNT) Việt Nam nói chung và VHNT Bình Phước nói riêng đã đạt nhiều thành tựu về sáng tác, hoạt động, quảng bá tác phẩm.

Bài 1:
NỬA THẾ KỶ CHUYỂN MÌNH

Sau 80 năm thành lập nước (1945-2025) và 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (1975-2025), toàn dân tộc đã trải qua quá trình phục hồi, xây dựng và phát triển trên tất cả lĩnh vực. Trong đó, VHNT đóng vai trò quan trọng trong việc khơi dậy tinh thần dân tộc, xây dựng bản sắc văn hóa và góp phần vào sự phát triển chung của đất nước.

“Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi”

50 năm qua, trên tất cả loại hình VHNT đều đạt được những thành tựu nhất định cả về số lượng và chất lượng, có sự cách tân mạnh mẽ về hình thức. Tính tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc đã được vận dụng khá bài bản trong việc tìm kiếm các phương thức xây dựng VHNT trong thời kỳ mới. “Tác phẩm VHNT phải gắn với hơi thở cuộc sống, vì vậy đổi mới là vấn đề cốt lõi của nội dung tư tưởng và thị trường là cơ hội để quảng bá tác phẩm” - Chủ tịch Hội VHNT tỉnh Lê Văn Quang cho biết.

Sau khi đọc bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: “Nay nước ta đã giành được độc lập, cần phải có một nền văn hóa hòa hợp với khoa học và nguyện vọng của dân” với sự khẳng định “trong cuộc kiến thiết nước nhà, có 4 vấn đề cần chú ý đến, cùng phải coi trọng ngang nhau là chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội”. Theo quan điểm của Bác “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi”, văn hóa dân tộc và con người mới phải được xây dựng, phát triển phù hợp với thời đại, với mục tiêu chiến lược phát triển mới của đất nước.

Trong buổi gặp mặt văn nghệ sĩ (VNS) toàn quốc tại Hà Nội (tháng 12-2024), Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: Văn hóa là sản phẩm đặc biệt của con người, của dân tộc. Giữ gìn và phát huy sức mạnh của văn hóa là lĩnh vực mà bất cứ quốc gia nào cũng phải quan tâm, bởi nhiệm vụ này gắn liền với sự phát triển của xã hội, làm phong phú đời sống tinh thần của người dân và sự vận hành hiệu quả của Nhà nước.

Chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng

Trong 2 cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ đầy gian khổ, nhiều VNS vừa cầm bút vừa cầm súng sát cánh cùng các tầng lớp nhân dân sẵn sàng xung kích trên mặt trận tư tưởng - văn hóa. Họ đã viết nên những bản hùng ca truyền cảm hứng, đồng thời cổ vũ, khích lệ toàn dân tộc trong công cuộc chiến đấu, bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước.

Qua những vần thơ, lời văn, câu hát, nét vẽ, thước phim… VNS đã lan tỏa khí thế cách mạng đến mọi miền Tổ quốc, ca ngợi lòng dũng cảm và tinh thần chiến đấu bất khuất, kiên trung của quân và dân ta trên các chiến trường. Tác phẩm của họ trở thành nguồn động viên tinh thần to lớn trên mọi mặt trận. Để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng nhân dân và là di sản văn hóa quý giá, giúp thế hệ hôm nay hiểu rõ hơn về giá trị của độc lập, tự do và sự hy sinh anh dũng, không tiếc máu xương của lớp lớp thế hệ cha anh đi trước.

Những năm qua, các hoạt động văn hóa nghệ thuật được triển khai đúng định hướng, với nhiều nội dung, hình thức phong phú. Trong ảnh: Một tiết mục biểu diễn nghệ thuật của đồng bào S’tiêng Bình Phước

Trong các chiến dịch, mặc dù khó khăn, gian khổ nhưng VNS vẫn xung trận, có mặt ở các chiến trường, trận đánh, có nhiều sáng tác ý nghĩa, thể hiện tinh thần lạc quan, tin tưởng vào chiến thắng của Đảng, Nhà nước, dân và quân ta. Có thể khẳng định, đội ngũ VNS đã cùng với toàn dân, toàn quân “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, làm nên những thắng lợi “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy, chiến sĩ nghệ thuật có nhiệm vụ phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân, chiến sĩ nghệ thuật cần có lập trường vững, tư tưởng đúng. Về sáng tác, cần hiểu thấu, liên hệ và đi sâu vào đời sống của nhân dân. Văn hóa, nghệ thuật cũng như mọi hoạt động khác, không thể đứng ngoài, mà phải ở trong kinh tế và chính trị”. Đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với quyết tâm, khí thế mới, niềm tin và khát vọng về một nước Việt Nam hùng cường, với sự kỳ vọng lớn lao về những đóng góp từ sức mạnh chính trị tạo ra nền VHNT và đội ngũ VNS.

Sau 50 năm đất nước thống nhất, VHNT Bình Phước đã gặt hái nhiều thành tựu, đóng góp vào sự phát triển của tỉnh; tạo động lực thúc đẩy sự hợp tác, đổi mới và bảo tồn, từ đó, góp phần kiến tạo nền nghệ thuật phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc và hội nhập, mở ra tương lai phát triển bền vững cho văn hóa địa phương.

Điển hình, cuộc thi sáng tác, quảng bá tác phẩm VHNT, báo chí với chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” giai đoạn 2022-2025 đã có 182 tác phẩm thuộc thể loại quảng bá tạp chí văn nghệ, văn học của đội ngũ VNS tham gia. Đặc biệt, năm 2024, Hội VHNT tỉnh đã có nhiều tác phẩm, đầu sách giới thiệu đến công chúng, đồng thời đã xuất bản được 6 đầu sách và tái bản 4 tập tiểu thuyết.

Qua 95 năm Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh “mang đến ngọn đuốc soi sáng con đường dân tộc”; 80 năm thành lập nước và 50 năm ngày thống nhất, Bắc - Nam sum họp một nhà, Đảng, Nhà nước luôn đặc biệt quan tâm tới đội ngũ VNS, ban hành nhiều nghị quyết, cơ chế, chính sách, tạo mọi điều kiện thuận lợi, không gian phát triển VHNT để VNS thể hiện bút lực của mình. Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: Đội ngũ VNS ngày càng trưởng thành, lớn mạnh, có nhiều đóng góp đặc biệt quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, sự chấn hưng của dân tộc.

Ngọc Quế