Văn Lang no ấm đã về

Đồng bào dân tộc xã Văn Lang chia sẻ kinh nghiệm sử dụng điện thoại thông minh để tìm hiểu thông tin.

Cời thanh củi làm ngọn lửa bếp nhà sàn bùng lên, ông Đinh Như Phụng, 75 tuổi, thôn Nà Dường nói rủ rỉ: Thế hệ trẻ đang làm vùng đất xã Văn Lang đổi thay từng ngày. Nhiều nông dân trẻ “dám” phá thế độc canh cây lương thực; bỏ cây vườn tạp để chuyển đổi đất sang trồng các loại cây ăn quả, cây dược liệu, xây dựng chuồng trại chăn nuôi, tạo thêm việc làm tại chỗ, tăng thu nhập cho lao động địa phương. Cũng nhờ đó nông sản của đồng bào trở thành hàng hóa có giá trị kinh tế cao hơn.

Nhìn qua ô cửa nhà sàn thấy từng dải núi đá, núi đất cao chất ngất. Tôi nhớ trên suốt dọc đường về xã, xe chạy gần cả giờ chưa hết dốc. Đã có bao thế hệ xẻ núi mở đường về Văn Lang; bao thế hệ cán bộ mang khoa học kỹ thuật nông nghiệp về chuyển giao cho đồng bào với mong muốn làm đổi thay một vùng đất khó.

Chia sẻ với chúng tôi, anh Nông Văn Hội, Bí thư Đảng ủy xã cho biết: Từ tranh thủ các nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước, phát huy nội lực trong nhân dân, vùng đất xã Văn Lang khởi sắc từng ngày. Hiện toàn xã còn 746 hộ nghèo, hộ cận nghèo. Song cũng có nhiều hộ đạt thu nhập từ 300 đến hơn 500 triệu đồng/năm.

Xã Văn Lang hiện có 19 thôn, hơn 1.600 hộ, hơn 7.500 nhân khẩu, gồm 5 dân tộc: Tày, Nùng, Kinh, Dao, Mông. Nhờ tích cực tham gia các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật do chính quyền địa phương phối hợp với cơ quan chức năng tổ chức, trình độ canh tác của đồng bào được nâng cao.

Cụ Mã Thị Vòng, 84 tuổi, thôn Nà Dường nói phấn chấn: Ở Văn Lang, nhìn lên đồi ngoài cây dong riềng cho củ còn có các loại cây cho quả là hồng không hạt, thanh long, táo đại và cây dược liệu quý. Nhìn ra đồng làng thấy bốn mùa đổi vụ, hết lúa, rau màu, thuốc lá thì dưa hấu. Còn nhìn xuống thấp hơn thấy cá lội trong ao.

Sản xuất tập trung đã từng bước tạo thành vùng hàng hóa nông sản. Theo đó, các sản phẩm nông nghiệp của đồng bào làm gia có giá trị kinh tế cao hơn, được tư thương vào tận nơi sản xuất thu mua đúng giá. Hiện, xã có 5 sản phẩm OCOP đạt 3 sao là sản phẩm miến của Hợp tác xã Việt Cường và Hợp tác xã Thắm Lượng; bún cẩm Huy Hùng; trà giảo cổ lam và trà cà gai leo của Hợp tác xã Bảo Châu.

Với vùng đất lắm núi, nhiều khe, xa trung tâm tỉnh như Văn Lang thì đó là một khởi sắc lớn. Đất đai luân phiên chuyển vụ, đồng nghĩa với việc thu nhập của đồng bào được nâng cao.

Mô hình canh tác lúa cải tiến SRI theo hướng hữu cơ được nhân rộng trên hầu khắp diện tích đất lúa 2 vụ ở Văn Lang.

Ông Vy Văn Phương, thôn Cốc Phja cho biết: Để tiếp sức cho đồng bào xóa giảm nghèo bền vững, nhiều mô hình, dự án, chương trình mục tiêu quốc gia được các cấp, ngành triển khai, thực hiện tại địa phương. Thông qua đó đồng bào được hỗ trợ về khoa học kỹ thuật, nâng cao kỹ năng sản xuất.

Còn ông Phan Văn Minh, thôn Nà Diệc chia sẻ: Giản đơn như mô hình canh tác lúa cải tiến SRI theo hướng hữu cơ đã giúp đồng bào giảm chi phí, tăng năng suất, giảm sức lao động. Có mặt ở đó, bà Dương Thúy Mỵ, thôn Khuổi Nộc góp vui: Các mô hình trồng cây ăn quả, cây dược liệu, chăn nuôi được triển khai tại địa phương đã mang lại cho đồng bào tăng thêm nguồn thu nhập, nhiều gia đình đã thoát nghèo bền vững.

Qua trò chuyện chúng tôi còn được biết: Trong giai đoạn từ năm 2020 đến 2025, tại xã Văn Lang đã có nhiều mô hình được triển khai thực hiện mang lại hiệu quả kinh tế cao như: Mô hình trồng cây hồng không hạt có 137 hộ tham gia, với diện tích gần 14ha; Dự án hỗ trợ công cụ, dụng cụ phục vụ sản xuất nông nghiệp trong lĩnh vực trồng trọt, 21 hộ tham gia.

Các dự án chăn nuôi lợn thịt, lợn bản địa, ngựa, dê sinh sản thu hút 260 hộ tham gia. Trên địa bà xã còn có 4,4ha mô hình trồng cây Khôi nhung tía; 1ha mô hình trồng cây cà gai leo theo hướng hữu cơ.

Theo đánh giá của cơ quan chức năng: Hầu hết các mô hình, dự án đều mang lại hiệu quả kinh tế cao, được đồng bào đón nhận. Việc này, bà Nguyễn Thị Lệ, thôn Quốc Tuấn nói vô tư: Cứ tận mắt thấy có hiệu quả thì đồng bào chúng tôi sẽ theo nhau làm.

Một góc xã Văn Lang.

Từ sử dụng hiệu quả các nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước và phát huy nội lực trong nhân dân, diện mạo nông thôn mới đã và đang hiện hữu ở Văn Lang. Ghi nhận trong thời gian 4 năm gần đây Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đã giải ngân hơn 2,4 tỷ đồng.

Từ nguồn vốn này các cánh đồng Khau Lạ, Chợ Mới, Nà Diệc, Pàn Xả được nâng cấp công trình thủy lợi; đường sản xuất từ quốc lộ 279 đến Khuổi Kích, thôn Khuổi Nộc được xây dựng, công việc đồng áng của đồng bào thuận lợi hơn.

Tiếp sức cho đồng bào vượt khó, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững đã giải ngân gần 4 tỷ đồng cho 8 dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, với khoảng 500 người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ mới thoát nghèo tham gia.

Cùng với đó Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã giải ngân gần 8 tỷ đồng cho 6 dự án, trong đó hỗ trợ 60 hộ về nhà ở; hỗ trợ 6 hộ mua sắm máy móc, nông cụ; hỗ trợ 199 hộ nước sinh hoạt phân tán; hỗ trợ 8 hộ phát triển sản xuất liên kết chuỗi giá trị cá tầm.

Đặc biệt, xã có 14 công trình hạ tầng thiết yếu vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được xây dựng; 14 tổ truyền thông cộng đồng, 1 địa chỉ tin cậy, 3 câu lạc bộ thủ lĩnh của sự thay đổi được thành lập và nhiều hoạt động ý nghĩa khác được triển khai.

Mải chuyện, ánh chiều đã ngả về Tây, từ những nếp nhà sàn trong các thung núi ngọt thơm mùi cơm mới tháng Mười. Như một thói quen, ông Đinh Như Phụng, chủ nhà cời thanh củi cho bếp lửa nhà sàn cháy bùng lên gợi niềm no đủ. Tôi thầm nhủ: Vùng đất xã Văn Lang đang bước sang một giai đoạn phát triển mới, bền vững từ chính những chủ nhân của vùng đất này.

Phạm Ngọc Chuẩn