Vầng trăng Vesak trong trái tim người Việt

Vesak - mùa ánh sáng giữa đời sống hiện đại

Tháng Tư về, không chỉ mang theo hơi ấm của mùa hạ phương Nam, mà còn đánh thức trong triệu triệu trái tim người con Phật một niềm hỷ lạc sâu lắng. Vesak - vầng trăng tròn đầy và an nhiên, lặng lẽ bước vào không gian và thời gian, soi chiếu những nẻo tâm tư thẳm sâu nhất.

Năm 2025, trong nhịp sống hiện đại hối hả, nơi những tòa cao ốc rạng rỡ ánh đèn đô thị giữa lòng TP.HCM, ánh sáng Vesak lại hiện lên như một thiền khúc thanh tịnh giữa dòng đời vội vã. Thành phố trẻ lần đầu tiên vinh dự đăng cai Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc, một dấu mốc lịch sử.

Đặc biệt, Đại lễ được tổ chức ở Cơ sở II - Học viện Phật giáo VN tại TP.HCM (xã Lê Minh Xuân, H.Bình Chánh), nơi có hồ sen nở, có tiếng chuông chùa ngân vang và có hàng ngàn Tăng Ni sinh đang tu học. Mảnh đất ngoại ô ấy, bình dị và yên ả, trở thành trái tim của một Vesak toàn cầu, nơi ánh sáng từ bi, trí tuệ và tỉnh thức được lan tỏa muôn phương.

Vô ưu - đóa hoa mở đầu kỷ nguyên tỉnh thức

Hơn hai thiên niên kỷ trôi qua, thế giới đổi thay không ngừng. Nhưng ngày Thái tử Tất-đạt-đa đản sinh dưới tán cây Vô ưu tại vườn Lâm-tỳ-ni vẫn mãi là khoảnh khắc chấn động tam thiên đại thiên thế giới.

Không có hào quang thần linh, không mang vương miện hay gươm báu, Ngài đến thế gian như một con người trần thế, mang theo nỗi trăn trở về khổ đau và khát vọng giải thoát cho muôn loài. Từ khoảnh khắc ấy, hoa Vô ưu không chỉ nở trong vườn Lâm-tỳ-ni, mà hé nở trong lòng nhân loại, đánh dấu sự khai sinh của một kỷ nguyên tỉnh thức.

“Vô ưu nở, không chỉ trong đất,

Mà trong tâm người, khi ánh sáng khởi sinh”.

Vesak - không chỉ lễ hội, mà là thông điệp sống

Ba dấu mốc thiêng liêng của Vesak: đản sinh - thành đạo - nhập Niết-bàn, không đơn thuần là những sự kiện lịch sử, mà là những thông điệp sống động, vượt thời gian. Đản sinh là ánh sáng đầu tiên xua tan bóng tối vô minh, là tiếng chuông đầu đời gọi con người thức tỉnh bản tâm. Thành đạo là chứng ngộ rằng mỗi người đều có thể vượt qua khổ đau, nếu biết quay vào tu tập, giữ giới - định - tuệ. Niết-bàn không là đoạn kết, mà là lời nhắn về vô thường, rằng an nhiên, buông xả và giác ngộ là đích đến sau cùng. Mỗi người đều có thể bước qua hành trình ấy: từ sinh ra, học hỏi, tu sửa, đến chuyển hóa và giải thoát.

Dòng thiền Vesak - lan tỏa vào từng hơi thở Việt

Từ trung tâm Sài Gòn náo nhiệt đến vùng ven Láng Le - Bàu Cò yên bình, tôi cảm nhận cả Thành phố như đang thiền hành. Mỗi con đường trở nên trầm mặc hơn, mỗi ánh đèn rực rỡ hơn, không chỉ vì trang hoàng lễ hội, mà vì lòng người đang thắp sáng ngọn lửa tỉnh thức.

Dọc theo các tuyến kênh rạch, những bông sen được kết thành dãy dài, lung linh dưới ánh trăng rằm. Những bước chân lặng lẽ của người dân, những bàn tay cần mẫn của Tăng Ni sinh nơi Học viện, tất cả như dòng thiền miên mật lan tỏa giữa đời sống hiện đại.

Vesak không chỉ hiện diện trong Đại lễ, Vesak đang có mặt trong từng hơi thở, từng hành động, từng nụ cười chánh niệm giữa phố phường.

Ký ức Vesak - một lần và mãi mãi

Tôi chợt nhớ Vesak năm nào tại chùa Quán Sứ, trái tim Phật giáo giữa lòng Hà Nội. Bầu trời tháng Tư xanh hơn, gió nhẹ hơn, lòng người lặng hơn. Sông Hồng trôi lững lờ, mang ngàn hoa đăng lung linh, mỗi ánh đèn nguyện ước, giấc mơ an lạc, hòa bình, tiếng lòng gửi Tam bảo.

Tôi thả ngọn đèn nhỏ, không chỉ nghi thức, mà lời nguyện sâu kín, ánh sáng hy vọng, ước mong chuyển hóa từ bên trong. Những ngọn đèn, hạt giống từ bi trôi theo dòng đời, rồi ánh sáng ấy trở lại với nụ cười, với hành động thiện lành, cùng nhau kiến tạo một thế giới an lạc dưới ánh sáng Phật pháp.

Tôi nhớ Vesak tại chùa Bái Đính, nơi tôi gặp ánh mắt rạng rỡ của người bạn Lào, nghe tiếng tụng kinh từ hàng ngàn người con Phật bốn phương. Vesak khi ấy không có biên giới, chỉ có ánh sáng lan tỏa và những trái tim cùng chung nhịp từ bi.

Đức Phật - ngọn hải đăng giữa biển đời

Trong đêm dài vô minh của nhân loại, Đức Phật không chỉ mang đến một tôn giáo, mà mang theo một ánh đèn dẫn lối, đó là ngọn hải đăng trí tuệ.

“Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn”, không phải lời tự tôn, mà là lời thức tỉnh: Phật tánh có sẵn trong mỗi người. Ngài không truyền bá bằng thần quyền, không áp đặt giáo điều. Ngài sống một đời như bài pháp sống động - từ bi, thanh bạch, trí tuệ, bao dung. Chính vì thế, giáo pháp của Ngài còn mãi với thời gian.

Phụng sự trong thầm lặng - ánh sáng không lời

Nơi Học viện Phật giáo VN tại TP.HCM, những ngày trước Đại lễ, tôi thấy rõ một Vesak khác: Vesak của lao động lặng lẽ.

Từng bó hoa được chăm chút, từng chiếc đèn lồng được treo lên bằng tâm thành kính của Tăng Ni sinh… Không có ánh đèn sân khấu, chỉ có ánh sáng từ sự hiến dâng vô điều kiện, lòng thành kính âm thầm và sự vững chãi như ngọn đèn không bao giờ tắt.

Chính họ, những người âm thầm gieo mầm sen, giúp tôi hiểu rằng: Phụng sự cũng là một cách tu. Tĩnh lặng cũng là một bài pháp.

Niềm tự hào Việt Nam giữa Vesak toàn cầu

Là một người con đất Việt, tôi thấy tự hào khi quê hương mình, nơi từng ba lần đăng cai Vesak quốc tế, lại một lần nữa mở lòng đón thế giới.

Ánh sáng ấy không chỉ rọi lễ đài, mà thấm cả mái chùa rêu phong, con hẻm nhỏ, cánh đồng lúa và những trái tim thuần hậu khắp dải đất hình chữ S. “Vesak không còn là sự kiện riêng của Phật tử. Mà Vesak là ánh sáng chung của cả dân tộc, sống tử tế, đoàn kết, biết ơn và hướng thiện”.

Vầng trăng Vesak - soi sáng hành trình tỉnh thức

Khi vầng trăng Vesak vén mây, bước lên trời phương Nam, tôi như thấy trái tim mình cũng tròn đầy như ánh trăng ấy.

Trong ánh trăng ấy, tôi thấy Thái tử rời cung thành, thấy Ngài thiền định dưới cây Bồ-đề, thấy Đức Phật bước vào Niết-bàn như một đốm lửa trở về với bản thể vô ngã. Và tôi, một hành giả nhỏ bé giữa dòng đời vô thường, xin thắp lên ngọn đèn chánh niệm nơi lòng mình, để sống một đời xứng đáng với ánh sáng ấy.

Kết nguyện Vesak

Nguyện sống như đóa hoa Vô ưu, không ưu sầu, không vướng bận.

Nguyện hành như trăng Vesak, tỏa sáng dịu dàng trong lặng lẽ.

Nguyện tu như ánh lửa Phật, không thiêu đốt, chỉ chiếu soi.

Nguyện ánh sáng Vesak mãi soi đường, dẫn lối mỗi người con Việt Nam trên hành trình tìm về an lạc, kiến tạo thế giới hòa bình, thịnh vượng.

Nguyện cho tâm tôi được tròn đây như vầng trăng Vesak, tròn đầy từ bi, trí tuệ, tỉnh thức.

Vesak - vầng trăng từ bi, giác ngộ, hy vọng, vẫn soi rọi dải đất chữ S và mãi sáng trong trái tim người Việt hôm nay và mai sau.

Thích nữ Lệ Thảo

(Tác phẩm đạt giải khuyến khích cuộc thi “Cùng nghĩ về Vesak”)