'Vành đai thép' của thế trận an ninh nhân dân
Vùng giáp ranh giữa hai huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang và huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn gồm các xã: Phong Minh, Sa Lý (huyện Lục Ngạn) và xã Ái Quốc, Xuân Dương (huyện Lộc Bình), địa hình chủ yếu đồi núi với tổng diện tích rộng lớn 22.000 ha, có tuyến tỉnh lộ 248 đi qua. Từ khi mô hình 'Cụm an ninh giáp ranh Phong-Sa-Ái-Xuân' đi vào hoạt động đã kịp thời giải quyết nhiều vụ việc liên quan đến an ninh trật tự (ANTT).
Chuyển biến tích cực
Cụm giáp ranh 4 xã có 27 thôn, 2.400 hộ và hơn 10.000 nhân khẩu; có nhiều thành phần dân tộc cùng sinh sống gồm: Kinh, Tày, Nùng, Cao Lan, San Chí, Hoa, Mường, Dao. Nhân dân chủ yếu làm nghề nông, trồng rừng. Người dân 4 xã từ lâu đã cùng sản xuất, sinh sống trên một vùng đất cơ bản giống nhau về sinh hoạt và phong tục tập quán; nhận thức về xã hội, pháp luật còn hạn chế. Khu vực này có địa hình rừng núi, dân cư thưa thớt là điều kiện để tội phạm hình sự, ma túy, tệ nạn xã hội ẩn náu, hoạt động.
Trước đây, do chưa có quy chế phối hợp, nhiều đối tượng tội phạm lợi dụng địa hình giáp ranh gây án ở tỉnh này lẩn trốn sang địa bàn lân cận của tỉnh kia, gây không ít khó khăn cho lực lượng công an trong việc điều tra khám phá. Mỗi khi 1 trong 4 xã tổ chức hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao hoặc lễ hội, cưới hỏi thường xảy ra tình trạng thanh, thiếu niên khác xã gây gổ đánh nhau, gây mất đoàn kết, làm phức tạp tình hình ANTT.
Đặc biệt, khu vực xã Phong Minh, Sa Lý trước đây là những “điểm nóng” về ANTT, nổi lên là tình trạng khai thác vàng sa khoáng trái phép, tranh chấp đất đai, đồi rừng, xâm canh, chặt phá cây trồng, hủy hoại hoa màu, trộm cắp vật nuôi, khai thác lâm sản, buôn bán pháo nổ trái phép. Công tác quản lý nhà nước về ANTT còn nhiều sơ hở, nhất là quản lý đối tượng, quản lý vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ.
Việc phối hợp trao đổi thông tin, giải quyết các vụ việc về ANTT thiếu thống nhất, chưa có cơ chế phối hợp thực hiện nhiệm vụ giữa các đơn vị nên để xảy ra tình trạng đùn đẩy trách nhiệm, nhiều vụ việc kéo dài không giải quyết dứt điểm, gây bức xúc trong quần chúng nhân dân.
Trước tình hình đó, năm 2016, dưới sự chỉ đạo của công an 2 tỉnh, Công an huyện Lục Ngạn và Lộc Bình đã chỉ đạo các xã: Phong Minh, Sa Lý, Ái Quốc, Xuân Dương tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các địa phương thành lập “Cụm an ninh giáp ranh Phong – Sa – Ái – Xuân”.
Theo quy chế hoạt động của mô hình, lực lượng công an 4 xã duy trì chế độ thông tin về tình hình ANTT có liên quan đến địa bàn giáp ranh để phối hợp triển khai các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật. Xây dựng kế hoạch phối hợp với các cơ quan, đơn vị đóng trên địa bàn tổ chức tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước cho nhân dân.
Sau hơn 7 năm hoạt động, lực lượng công an các xã trong cụm đã thường xuyên trao đổi thông tin, phối hợp quản lý hiệu quả hoạt động các loại đối tượng, nắm chắc diễn biến tình hình tư tưởng của cán bộ, nhân dân có liên quan đến ANTT, từ đó chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương giải quyết dứt điểm các vấn đề phát sinh. Đã phối hợp tham mưu giải quyết và trực tiếp làm rõ 186 vụ việc, xử lý 215 đối tượng, ngăn chặn, trấn áp kịp thời nhiều trường hợp chuẩn bị phạm tội.
Chuyển biến rõ nét đó là công tác trao đổi thông tin, phối hợp đấu tranh, xử lý các đối tượng phạm tội và vi phạm pháp luật. Khi có vụ việc xảy ra, công an các xã đã kịp thời thông báo, phối hợp, giải quyết nhanh, gọn các vụ việc có liên quan đến ANTT, tuyệt đối không có chuyện “làm ngơ”, đùn đẩy trách nhiệm.
Điển hình như ngày 10/03/2023, Công an xã Phong Minh nhận được thông tin của Công an xã Xuân Dương về việc phát hiện đối tượng có biểu hiện nghi vấn trộm cắp xe máy BKS 98E1-04013 chạy theo hướng từ xã Sa Lý đi xã Phong Vân (Lục Ngạn). Ngay sau khi nhận được thông tin, Công an xã Phong Minh đã phối hợp với Công an xã Sa Lý triển khai lực lượng và bắt giữ được đối tượng. Qua đấu tranh, đối tượng đã có 1 tiền án về tội tàng trữ trái phép chất ma túy, trộm cắp tài sản và 1 tiền sự về hành vi trộm cắp tài sản.
Trước đó, vào ngày 9/3/2023, Công an xã Phong Minh phối hợp với công an các xã Sa Lý, Xuân Dương, Ái Quốc và lực lượng quản lý thị trường 2 huyện phát hiện tạm giữ xe ô tô BKS 29H-605.26 do Tăng Hoàng Phúc, ở phố Bờ Sông, thị trấn Lộc Bình, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn điều khiển vận chuyển hàng hóa không có hóa đơn chứng từ tại khu vực đường tỉnh lộ 248 thuộc địa phận thôn Cả, xã Phong Minh. Tại thời điểm kiểm tra, lực lượng công an đã thu giữ 36.000 chân gà không có giấy tờ, nguồn gốc.
Ngày 5/1/2020, công an 4 xã phối hợp tuần tra theo tuyến tỉnh lộ 248, phát hiện xe ô tô tải BKS 29C-625.86 có biểu hiện nghi vấn nên tổ công tác ra hiệu lệnh dừng xe tuy nhiên lái xe tăng tốc bỏ chạy.
Tổ tuần tra đã truy đuổi và bắt giữ được xe chở hàng tại địa phận thôn Giàng, xã Phong Minh. Qua kiểm tra, lực lượng công an phát hiện trên thùng chứa 78 bao tải, mỗi bao chứa 25,5 kg pháo (loại pháo dàn 36 quả) với tổng trọng lượng gần 2 tấn. Đáng chú ý, nhóm đối tượng còn dùng xe ô tô cảnh giới đi trước để che mắt lực lượng chức năng. Trên xe có nhiều biển số giả.
Tuần tra khép kín vùng giáp ranh
Vùng giáp ranh thường được coi là địa bàn tiềm ẩn nhiều vấn đề phức tạp về ANTT, có những kẽ hở trong công tác quản lý nhà nước về ANTT mà bọn tội phạm thường lợi dụng để ẩn nấp. Việc thực hiện mô hình cụm liên kết không chỉ góp phần tạo sức mạnh tổng hợp, hiệp đồng chặt chẽ trong đấu tranh với các loại tội phạm mà còn góp phần bịt kín những khoảng trống trong công tác quản lý nhà nước về ANTT vùng giáp ranh, phòng ngừa tội phạm, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương.
Trên cơ sở quy chế phối hợp đã ký kết, định kỳ hàng tháng công an 4 xã đã tổ chức giao ban để cung cấp, trao đổi thông tin về phương thức, thủ đoạn hoạt động mới của tội phạm để kịp thời thông báo công khai, rộng rãi, giúp nhân dân địa phương nâng cao tinh thần cảnh giác, chủ động phòng ngừa các hành vi vi phạm xảy ra trên địa bàn; phối hợp, mở các đợt cao điểm đấu tranh trấn áp tội phạm, tệ nạn xã hội, đồng thời duy trì hoạt động tổ chức tuần tra chung khép kín địa bàn; tổ chức hội nghị trao đổi nghiệp vụ, mô hình kinh nghiệm, cách làm hay để nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh, phòng chống các loại tội phạm.
Các đơn vị trong “Cụm an ninh giáp ranh Phong – Sa – Ái – Xuân” còn phối hợp tham gia quản lý, cảm hóa, giáo dục, giúp đỡ người lầm lỗi tại cộng đồng dân cư. Từ khi đi vào hoạt động đến nay đã lập hồ sơ đưa 53 đối tượng vào diện quản lý giáo dục tại xã.
Thường xuyên giáo dục, cảm hóa các đối tượng nhằm phòng ngừa các hành vi vi phạm pháp luật; tích cực vận động người dân tự giác giao nộp vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ (đã xử lý vi phạm hành chính đối với 16 trường hợp và vận động thu hồi 258 khẩu súng tự chế và súng săn).
Phối hợp tuyên truyền vận động nhân dân không xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc làm thuê; không xâm lấn đất rừng trái phép; tham gia quản lý và bảo vệ, phòng, chống cháy rừng; xóa bỏ các thủ tục lạc hậu trong sinh hoạt đời sống của nhân dân, phát huy vai trò người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số…
Đặc biệt trước đây thường xuyên có những thanh thiếu niên các xã tụ tập, đua xe, lạng lách đánh võng dọc tuyến tỉnh lộ 248 gây mất ANTT, công an các xã đã thông báo danh sách số thanh niên thường xuyên tụ tập để có các biện pháp cảm hóa, giáo dục đồng thời triển khai tuần tra chung, kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm. Chỉ trong một thời gian ngắn đã không còn tình trạng này.
Thiếu tá Vũ Văn Phú, Trưởng Công an xã Sa Lý cho biết: “Để nâng cao hiệu quả công tác phối hợp và góp phần răn đe tội phạm, chúng tôi đã xây dựng kế hoạch phối hợp tuần tra chung 3 buổi/tuần nhằm khép kín địa bàn vào giờ cao điểm; tiếp tục tham mưu, xây dựng các kế hoạch bảo đảm ANTT, bịt kín những sơ hở, xóa bỏ các nguyên nhân, điều kiện để tội phạm không thể lợi dụng”.
Củng cố thế trận an ninh nhân dân vững chắc
Lịch sử dân tộc ta còn ghi lại, cách đây hàng nghìn năm, các triều đại phong kiến Lý, Trần, Lê rất coi trọng an ninh vùng biên viễn, giáp ranh với các nước láng giềng, quan tâm phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc trong bảo vệ biên cương, vùng đệm giáp ranh...
Việc củng cố nâng cao hiệu quả hoạt động của mô hình liên kết bảo đảm ANTT khu vực giáp ranh là hết sức cần thiết nhằm phát huy hơn nữa chất lượng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Trong thực tế, từ giữa những năm 1950, lãnh đạo Bộ Công an đã chủ trương xây dựng mô hình “Cụm an ninh trật tự” ở các địa bàn giáp ranh với nhiệm vụ bảo mật phòng gian.
Tại “Cụm an ninh giáp ranh Phong – Sa - Ái – Xuân”, phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc đã được quan tâm đẩy mạnh. Công an 4 xã phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể vận động các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp ủng hộ hơn 200 triệu đồng xây dựng 77 mắt camera an ninh; tổ chức hơn 50 buổi tuyên truyền về phương thức, thủ đoạn của tội phạm mới, nhất là tội phạm sử dụng công nghệ cao… Các hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ thể thao giữa nhân dân trong 4 xã thường xuyên được tổ chức giúp thắt chặt mối quan hệ đoàn kết, gắn bó mật thiết trong nhân dân.
Thông qua tham gia phong trào, nhân dân trên địa bàn 4 xã đã cung cấp cho lực lượng công an hơn 300 nguồn tin liên quan đến tội phạm, tệ nạn xã hội. Từ những nguồn tin trên, lực lượng công an trong khu vực đã kịp thời phát hiện, bắt và vận động 18 đối tượng truy nã, trốn thi hành án ra đầu thú, điều tra làm rõ hàng trăm vụ việc hình sự, bắt giữ 15 vụ mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép chất ma túy.
Ông Triệu Sinh Thắng, thôn Na Lang (xã Phong Minh) bày tỏ: “Từ khi thành lập và duy trì hoạt động cụm an ninh giáp ranh của 4 xã, nhân dân cũng thường xuyên có các hoạt động giao lưu, thăm hỏi lẫn nhau. Điều đặc biệt là không còn các điểm tranh chấp, các đối tượng cộm cán, thanh thiếu niên hư cũng được giáo dục, quản lý, người dân yên tâm lao động, sản xuất”.
Ghi nhận những đóng góp của mô hình "Cụm an ninh giáp ranh Phong – Sa – Ái – Xuân” trong công tác bảo đảm ANTT, đã có 26 lượt tập thể, 67 lượt cá nhân được các cấp, các ngành khen thưởng.
Theo Thượng tá Phạm Tiến Dũng, Trưởng Công an huyện Lộc Bình, mặc dù từ khi có mô hình “Cụm an ninh giáp ranh Phong-Sa-Ái Xuân”, tình hình ANTT tại địa bàn vùng giáp ranh đã cơ bản ổn định, số vụ việc phức tạp giảm mạnh nhưng đây mới chỉ là kết quả bước đầu.
Lực lượng công an trong cụm cần tăng cường trao đổi, tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước nhằm nâng cao nhận thức cho người dân. Chủ động hơn nữa trong nắm tình hình, địa bàn, kịp thời phát hiện, giải quyết và tham mưu giải quyết hiệu quả những tranh chấp, mâu thuẫn, khiếu kiện, bảo đảm giữ vững an ninh chính trị nội bộ, an ninh nông thôn, an ninh dân tộc, tôn giáo; thường xuyên tổ chức sơ kết, tổng kết và biểu dương nhân rộng các điển hình tiên tiến trong thực hiện mô hình.
Tại hội nghị tổng kết 5 năm hoạt động mô hình, đồng chí La Văn Nam, Chủ tịch UBND huyện Lục Ngạn phát biểu ghi nhận: "Mô hình "Cụm an ninh giáp ranh Phong-Sa-Ái-Xuân” hình thành chính là xuất phát từ đòi hỏi của thực tiễn, có ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội trên địa bàn 2 huyện. UBND huyện yêu cầu các địa phương và lực lượng công an địa bàn giáp ranh với các huyện trong và ngoài tỉnh tổ chức học tập nhằm nhân rộng mô hình ra khắp các địa phương, góp phần mang lại hiệu quả thiết thực trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo đảm ANTT trên địa bàn.
Từ một khu vực có “khoảng trống”, kẽ hở về ANTT, đến nay, vùng giáp ranh giữa 2 huyện Lục Ngạn và Lộc Bình đã đi vào ổn định, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm, kinh tế, văn hóa, xã hội đang có những chuyển mình tích cực. “Cụm an ninh giáp danh Phong - Sa - Ái - Xuân” chính là “Vành đai thép” trong thế trận an ninh nhân dân vững chắc của huyện miền núi Lục Ngạn và Lộc Bình, giữ gìn bình yên và hạnh phúc cho nhân dân.