VCCI: Phân bổ slot bay còn chưa công bằng, minh bạch
Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCI) cho rằng, kế hoạch 'khai thác đội tàu bay' hiện chưa thực sự công bằng, minh bạch trong phân bổ slot.
VCCI vừa có văn bản góp ý Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 81/2014/TT-BGTVT về việc vận chuyển hàng không và hoạt động hàng không chung, Thông tư số 14/2015/TT-BGTVT quy định về việc bồi thường ứng trước không hoàn lại trong vận chuyển hành khách bằng đường hàng không và Thông tư số 33/2016/TT-BGTVT quy định về việc báo cáo hoạt động và báo cáo số liệu trong ngành hàng không dân dụng Việt Nam.
Theo đó, điều 1.2 của Dự thảo (sửa đổi Điều 3.2 của Thông tư 81/2014/TT-BGTVT) dự định coi “kế hoạch khai thác đội tàu bay” là cơ sở để thực hiện công tác điều phối giờ hạ, cất cánh (slot), xác nhận hoặc từ chối xác nhận slot và cấp hoặc từ chối cấp phép bay.
Kế hoạch khai thác đội tàu bay được lập cho mỗi năm, cho 5 năm và cho 10 năm, tức là kế hoạch mang tính trung hạn và dài hạn. Dựa trên kế hoạch này, tình hình thị trường và nhu cầu thực tế, các hãng bay mới đề nghị phân bổ slot và gửi đề nghị cho Cục Hàng không và Hội đồng phân bổ slot.
“Do đó, nếu quy định việc phân bổ slot căn cứ vào cả kế hoạch khai thác đội tàu bay và đề nghị của doanh nghiệp sẽ dẫn đến trùng lặp không cần thiết. Nếu trong trường hợp đề nghị phân bổ slot của doanh nghiệp khác với kế hoạch khai thác đội tàu bay đã nộp trước đó thì phải coi đây là sự điều chỉnh kế hoạch chứ không phải vì thế mà từ chối phân bổ slot cho doanh nghiệp.
Hơn nữa, quy định này sẽ dẫn đến sự bất bình đẳng với các hãng hàng không nước ngoài vì các hãng này chỉ cần phải đề nghị phân bổ slot mà không phải nộp kế hoạch khai thác đội tàu bay”- đại diện VCCI nêu quan điểm.
Điều 53 của Luật Hàng không dân dụng quy định, Bộ GTVT thực hiện điếu phối slot theo nguyên tắc bảo đảm công khai, minh bạch, không phân biệt đối xử, thuận lợi và hiệu quả, phù hợp với thông lệ quốc tế.
Điều 75 của Thông tư 17/2016/TT-BGTVT quy định việc cất và hạ cánh do Cục Hàng không và Hội đồng điều phối slot thực hiện theo Worldwide Slot Guidelines, Standard Schedules Informantion Manual và Quy chế điều phối giờ cất, hạ cánh của Cục Hàng không Việt Nam.
Cục Hàng không Việt Nam đã có Quyết định 1495/QĐ-CHK ngày 17/08/2016 ban hành Quy chế điều phối và quản lý giờ hạ, cất cánh tại các cảng hàng không Việt Nam. Điều 4 của Quy chế này đã nêu rõ các tiêu chí ưu tiên khi phẩn bổ slot.
Tuy nhiên, Điều 4.4 của Quy chế cũng quy định: “Trong trường hợp đã sử dụng hết các tiêu chí quy định tại điều này nhưng vẫn chưa xác nhận được slot, cơ quan thường trực của hội đồng trình hội đồng xem xét, quyết định”.
VCCI cho rằng, đây chính là điểm mà nhiều doanh nghiệp phản ánh tình trạng xin-cho, chưa thực sự công bằng, minh bạch trong phân bổ slot.
Do đó, VCCI đề nghị, để bảo đảm việc phân bổ slot được diễn ra công bằng, minh bạch, tránh cơ chế xin-cho, Bộ GTVT xây dựng Thông tư về quy chế điều phối và quản lý giờ hạ, cất cánh tại các cảng hàng không Việt Nam.
Quá trình xây dựng có thể nghiên cứu tham khảo kinh nghiệm của một số quốc gia đã áp dụng các cơ chế minh bạch hơn như đấu giá, bốc thăm hoặc cơ chế khác phù hợp.