Về Chùa cổ Đọi Sơn, miền cổ tích ngàn năm
Long Đọi Sơn nằm trên ngọn núi Đọi, ngọn núi chỉ cách mặt đất khoảng 200 bậc đá, lạc vào không gian này, như về một thế giới khác: cổ kính, linh thiêng.
Một lần đến Đọi Sơn
Theo thông tin ghi chép, Chùa Long Đọi Sơn (còn gọi là Đọi Sơn) tọa lạc trên đỉnh núi Long Đọi, thuộc địa phận xã Đọi Sơn, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Đây là một trong những ngôi cổ tự đã có hàng nghìn năm tuổi.
Nằm cách Hà Nội không xa chỉ khoảng hơn 60km, không ai ngờ tới một vùng đồng bằng như Duy Tiên là sở hữu một ngôi chùa cổ nghìn năm thật đẹp. Được biết, đây là một trong những danh thắng nổi tiếng, là trung tâm Phật giáo của trấn Sơn Nam xưa.
Các công trình điêu khắc và các tấm bia trong chùa như những tác phẩm nghệ thuật rõ nét với lối chạm khắc, tạc tượng cao cấp thời nhà Lý. Chùa Đọi Sơn được biết đến nổi tiếng với tượng Phật Thích Ca Mâu Ni được tạc bằng đá nguyên khối, cao hơn 3 mét, là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo.
Sau sân chùa, những ngôi cổ mộ nằm yên bình trên núi Đọi Sơn, tĩnh lặng và linh thiêng.
Hành hương lên đỉnh Đọi Sơn, để ngắm một vùng đồng bằng bao la của Hà Nam.
Qua thời gian, những bậc đá kể chuyện nghìn năm về Núi Đọi Sơn và ngôi chùa cổ xinh đẹp. Vừa đi, du khách có thể ngắm nhìn một vùng đồng bằng bao la rộng lớn phía hai bên núi.
Những bậc đá dẫn lên chùa được xếp một cách ngăn nắp, sạch sẽ và trật tự. Không khí càng lên cao càng tĩnh lặng và trong lành, như đưa chân du khách lên với thế giới thần tiên.
Sau khi kết thúc khoảng 200 bậc đá, du khách dừng chân ngay trên sân chùa Đọi Sơn, để trở về với một vùng hương khói gắn liền với lịch sử của vùng đất Duy Tiên, Hà Nam.
Đọi Sơn cũng là điểm hẹn tâm linh của mỗi người dân nơi đây. Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, dù ăn đâu làm đâu, những người con núi Đọi đều trở về hành hương lên Chùa Long Đọi Sơn, trên đỉnh núi, những vị la hán ngồi trầm ngâm, tượng Phật và những vị bồ tát đều được tọa lạc trên các ban thờ được bài trí công phu và đẹp đẽ.
Thắp một nén nhanh, thả mình vào lời cầu nguyện những điều may mắn và tốt lành sẽ tới, đó là những gì chùa Đọi Sơn có thể mang lại cho du khách. Một cảm giác yên bình và thư thái hoàn toàn.
Theo thông tin ghi chép, Đọi Sơn là nơi vua Lý Thái Tổ từng dừng chân nghỉ ngơi và tạo dấu ấn trong lịch sử, đặc biệt là trong các chuyến đi thực tế, kiểm tra địa phương.
Chùa Đọi Sơn được xây dựng từ thời Lý, nhưng qua nhiều lần tu sửa, xây dựng lại, chùa vẫn giữ được vẻ đẹp cổ kính, trang nghiêm. Ngôi chùa có cấu trúc theo kiểu chữ "Tam" với ba gian, mái cong vút.
Đặc biệt, Đọi Sơn còn nổi tiếng có Lễ hội Tịch điền (hiểm nôm na là lễ hội vua cày ruộng). Đây là một trong những lễ hội truyền thống lâu đời của Việt Nam, được tổ chức hàng năm vào mùng 6 tháng Giêng tại núi Đọi Sơn, Duy Tiên, Hà Nam. Lễ hội này có nguồn gốc từ thời Lý, được bắt đầu từ triều đại vua Lý Thái Tổ vào năm 987. Tương truyền, vua Lý Thái Tổ đã tổ chức lễ hội Tịch điền tại đây để khuyến khích nông dân làm ruộng và cầu cho mùa màng bội thu.
Lễ hội diễn ra với các nghi thức truyền thống, trong đó nổi bật nhất là phần cày ruộng bằng trâu, tượng trưng cho sự cầu mong đất đai màu mỡ, mùa màng tươi tốt. Người tham gia lễ hội mặc trang phục truyền thống, cùng nhau thực hiện các nghi lễ như dâng hương, tế thần nông. Đây là dịp để tôn vinh nghề nông, đồng thời nhắc nhở cộng đồng về giá trị của lao động và sự gắn kết giữa con người với thiên nhiên.
Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn không chỉ có ý nghĩa tôn vinh văn hóa, mà còn là một nét đẹp trong đời sống tinh thần của người dân Việt Nam, thể hiện sự tri ân đối với tổ tiên và đất đai.
Một trong những dấu ấn lịch sử quan trọng của chùa Đọi Sơn là vào năm 1054, nơi đây đã được xây dựng một bia đá khắc ghi sự kiện vua Lý Thái Tổ đổi tên nước từ Đại Cồ Việt thành Đại Việt. Đây là một sự kiện có ý nghĩa đặc biệt trong quá trình hình thành và phát triển của quốc gia Đại Việt.
Đến với Hà Nam, về thăm chùa Đọi Sơn, du khách không chỉ được đến với một điểm đến du lịch văn hóa, mà còn được nhìn ngắm những di tích cổ xưa của nền văn minh Đại Việt với hình ảnh và những di tích của một chùa cổ kính có giá trị lớn về mặt lịch sử, nghệ thuật.