Vẻ đẹp vùng đất Cố đô qua nhiếp ảnh

Tác phẩm “Tránh bão” đạt Huy chương Bạc tại Liên hoan ảnh nghệ thuật khu vực đồng bằng Sông Hồng lần thứ 26 tại Ninh Bình. Ảnh: Vũ Đức Phương

Với lợi thế về cảnh quan thiên nhiên và hệ thống các di sản lịch sử-văn hóa của vùng đất Cố đô, là chất liệu tuyệt vời cho các nghệ sĩ nhiếp ảnh sáng tác. Nhiều tác giả ảnh của tỉnh đã nổi tiếng cả ở trong và ngoài nước, với nhiều tác phẩm đạt giải tại các cuộc thi, liên hoan, triển lãm ảnh trong nước và quốc tế.

Có thể kể tên các nhiếp ảnh gia nổi tiếng như: Tuấn Hải, Bình Nguyên, Bùi Duy Tư, Vũ Đức Phương, Ninh Mạnh Thắng, Ngọc Khánh, Dương Duy Khang, Minh Tiến, Đoàn Minh Chiến, Thanh Hải, Đồng Tiệp Khắc, Nắng Thu, Nguyễn Đức Nguyên… Tuy nhiên, hoạt động sáng tác chủ yếu dựa trên sự nỗ lực cá nhân, ngẫu hứng, ít nhiều làm hạn chế việc quảng bá hình ảnh của tỉnh đến công chúng; trong khi tiềm lực của nhiếp ảnh Ninh Bình lại rất lớn, cần được phát huy.

Thời gian gần đây, du lịch của tỉnh có bước phát triển mạnh mẽ, hoạt động của các nhiếp ảnh gia cũng có sự thay đổi. Các tay máy kỳ cựu bên cạnh việc sáng tác các đề tài tự chọn, đã quan tâm hơn tới mảng đề tài về thiên nhiên, văn hóa, lịch sử…

Sự chuyển mình này phản ánh bước chuyển về mặt tư duy sáng tác của các tác giả. Song, vào cuộc mạnh mẽ, chủ động phải kể đến lớp tác giả mới, tác giả trẻ tuổi như: Nguyễn Đức Nguyên, Nguyễn Mạnh Linh, Bùi Trường Chung, Nguyễn Xuân Hiếu, Sơn Đỗ Quyên, Trần Ngọc Minh, Trường Huy, Trần Huân… Lớp tác giả này với ý thức chính trị bén nhạy, góc nhìn tươi mới, nhãn quan nghệ thuật sắc bén đã “thổi” một luồng sinh khí mới vào hoạt động sáng tác.

Họ là những người rất tích cực, chủ động cho công cuộc quảng bá hoạt động du lịch Ninh Bình. Một điểm cộng khác của lớp tác giả này là đa phần có kiến thức về công nghệ thông tin, do vậy họ có lợi thế trong việc quảng bá các sáng tác của mình qua Internet, góp phần lan tỏa rộng rãi hình ảnh của tỉnh tới công chúng. Ngay cả một số đề tài vốn đã cũ dưới góc máy của họ cũng trở nên tươi mới, khác lạ từ ý tưởng đến bố cục, hình ảnh, màu sắc…

Trong số đó có những tác giả có sự bứt phá ngoạn mục trong sáng tác, tạo nên dấu ấn trong các tác phẩm. Tác giả Nguyễn Đức Nguyên từng giành giải Nhất cuộc thi Sáng tác ảnh nghệ thuật về Ninh Bình năm 2023; Nguyễn Mạnh Linh với tác phẩm “Lễ hội trên sông Tràng An”, đạt giải khuyến khích Festival Nhiếp ảnh trẻ 2017, tác phẩm “Về bến”, huy chương Đồng Liên hoan ảnh nghệ thuật đồng bằng Sông Hồng lần thứ XX năm 2018, giải C của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam 2018; tác giả Trường Huy đạt giải Nhì Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại lần thứ 7 với bộ ảnh Quần thể Tràng An-Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới…

Các nhiếp ảnh gia Ninh Bình trao đổi nghiệp vụ tại Triển lãm ảnh nghệ thuật khu vực đồng bằng Sông Hồng lần thứ 26-Ninh Bình năm 2024. Ảnh: Minh Quang

Tỉnh Ninh Bình đang đẩy mạnh phát triển công nghiệp văn hóa, nhiếp ảnh cũng là một trong những lĩnh vực rất được quan tâm. Hàng năm, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh thường xuyên tổ chức các Triển lãm ảnh để khuyến khích hoạt động sáng tác.

Ngoài ra còn có các cuộc thi sáng tác ảnh nghệ thuật về Ninh Bình do Sở Văn hóa và Thể thao phối hợp với Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức hay chương trình Tuần du lịch Ninh Bình “Sắc vàng Tam Cốc”-một “sân chơi” lớn của giới nhiếp ảnh toàn quốc.

Mới đây nhất, Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực đồng bằng Sông Hồng lần thứ 26-Ninh Bình năm 2024 do Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức đã thu hút sự quan tâm lớn của công chúng. Những hoạt động này đều mang đến cơ hội trải nghiệm quý cho các nhiếp ảnh gia Ninh Bình.

Hiện nay, nhiều tác giả nhiếp ảnh đã tập trung khai thác các đề tài về di sản, làng nghề, phong tục tập quán, các lễ hội, ẩm thực, phong cảnh, các địa điểm du lịch, nhà hàng, khách sạn, tour, tuyến du lịch… Những bộ ảnh dạng này hợp với thị hiếu của công chúng, có sức tiêu thụ tốt, đặc biệt có tác dụng thu hút khách du lịch.

Nhiều tác giả ảnh đi sâu khai thác mảng ảnh trang trí cho các homestay, nhà hàng, khách sạn, khu nghỉ dưỡng, ảnh in catalogue giới thiệu sản phẩm du lịch… Đây là những bước khởi động cho tiến trình nhiếp ảnh tham gia vào công nghiệp văn hóa, thể hiện vai trò “sứ giả văn hóa” làm cầu nối đưa văn hóa tỉnh Ninh Bình đến với công chúng.

Phương Nam