Vị công tố viên hồi sinh vụ án 'zombie' khiến ông Trump hoảng loạn

Công tố viên quận Manhattan Alvin Bragg (giữa). Ảnh: AP.

Năm 2021, ông Bragg - công tố viên kỳ cựu tại bang New York - trúng cử chức công tố viên quận Manhattan với lời hứa cải cách thể chế. Tuy vậy, thời gian đầu đối với ông không mấy dễ dàng, theo Washington Post.

Chỉ vài ngày sau khi nhậm chức, ông Bragg công bố một bản ghi nhớ về chính sách khoan dung hơn đối với một số loại tội phạm. Bản ghi nhớ liệt kê một số tội danh mà văn phòng thường sẽ không khởi tố - bao gồm chống lệnh bắt giữ.

Văn bản này phải đối mặt với sự phản đối gay gắt, thậm chí khiến hai quan chức dưới quyền từ chức. Tuy nhiên, ông Bragg sau đó đã thành công trong việc thuyết phục người dân New York tin tưởng mình.

“Khi bản ghi nhớ được lan truyền, nhiều người sợ rằng ông ấy sẽ khuyến khích - thay vì khởi tố - tội phạm”, bà Kathryn Wylde, lãnh đạo một tổ chức của giới doanh nghiệp New York, nói. “Nhưng tôi nghĩ ông ấy đã chiếm được lòng tin của phần lớn New York”.

Giờ đây, ông Bragg một lần nữa trở thành tâm điểm chú ý trên toàn nước Mỹ sau khi ông Trump tuyên bố bản thân có thể bị bắt giữ. Các động thái của công tố viên này sẽ có thể gây ra tác động lớn trên chính trường Mỹ trong giai đoạn chuẩn bị cho cuộc bầu cử năm 2024.

Chiến lược của vị công tố viên

Dù trấn an thành công người dân New York sau khi nhậm chức, ông Bragg vẫn chưa thoát hoàn toàn khỏi những chỉ trích. Trong đó, một phần đáng kể đến từ quyết định chưa truy tố cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump của ông.

Bản thân vị công tố viên khi đó tuyên bố cuộc điều tra vẫn đang diễn ra. Từ việc tập trung vào cáo buộc đánh giá sai giá trị tài sản, văn phòng của ông Bragg chuyển hướng sang nghi án cựu tổng thống dùng tiền để “bịt miệng” diễn viên phim người lớn Stephanie Clifford (thường được gọi là Stormy Daniels).

Ông Trump bị cáo buộc đã trả 130.000 USD cho diễn viên Daniels để đổi lấy sự im lặng về mối quan hệ giữa hai người năm 2006, khi ông Trump đã kết hôn với bà Melania Trump. Vụ việc bị nghi xảy ra trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.

Daniels cáo buộc ông Trump dùng 130.000 USD để bịt miệng mình. Ảnh: AP.

Theo một đơn kiện của Daniels năm 2018, cô và Michael Cohen - luật sư lâu năm của ông Trump - đã ký thỏa thuận giữ im lặng hồi tháng 10/2016, chỉ một tháng trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ.

Ông Cohen sau đó từng phải ngồi tù với hai tội danh hình sự, bao gồm vi phạm quy định về tài chính trong vận động bầu cử - bao gồm vụ việc với Daniels. Ông Cohen tuyên bố mình làm theo chỉ đạo của ông Trump.

Trong khi đó, ông Trump tuyên bố bản thân chưa bao giờ có quan hệ với Daniels, cáo buộc diễn viên này tống tiền mình. Công tố viên Bragg cũng là đối tượng bị ông Trump - người gọi vụ án là “sự vũ khí hóa hệ thống tư pháp" - chỉ trích.

Vào tuần trước, một người phát ngôn của ông Trump tuyên bố vị cựu tổng thống vô tội và cho rằng ông bị công kích trước thềm cuộc bầu cử tổng thống năm 2024. Một luật sư của ông Trump thậm chí đề nghị điều tra văn phòng của ông Bragg và cáo buộc văn phòng này thực hiện “cuộc điều tra có động cơ chính trị”.

Sau khi ông Cohen nhận tội năm 2018, luật sư của ông đặt câu hỏi tại sao ông Trump không bị truy tố. Chính sách của Bộ Tư pháp Mỹ ngăn cấm các thẩm phán liên bang truy tố vị tổng thống đương nhiệm. Tuy vậy, kể cả khi ông Trump rời Nhà Trắng, ông vẫn không bị truy tố liên quan tới vụ việc Daniels.

Cơ hội chiến thắng

Các chuyên gia pháp lý cho rằng truy tố ông Trump ở tòa án bang là động thái hợp lý khi vụ án đã kéo dài quá lâu.

Luật sư Leo Glickman, chuyên gia về bầu cử và quyền công dân, cho rằng biện pháp trên “phù hợp với câu chữ của luật”, dù ông nói thêm rằng bản thân không nhớ ra một trường hợp khác tương tự như vậy. “Tôi rất tò mò muốn biết ông ấy sẽ làm gì”, ông Glickman nói.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích khác cho rằng phe công tố vẫn có thể thua cuộc, gây ra tác động vượt ra khỏi phạm vi thành phố New York.

“Đây là vụ việc hoàn toàn có cơ hội chiến thắng. Tuy nhiên, dựa trên bối cảnh pháp lý hiện nay, tôi sẽ không lấy đây là vụ án hình sự đầu tiên chống lại ông Trump”, ông Robert Katzberg, một luật sư đã hoạt động nhiều thập niên tại New York, tuyên bố. “Các công tố viên tuân thủ quy tắc cần phải chiến thắng trong vụ án đầu tiên”.

Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đứng trước nguy cơ bị truy tố. Ảnh: New York Times.

Theo ông Katzberg, ông Trump dường như có nhiều điểm yếu lớn hơn - như ý định đảo ngược kết quả bầu cử năm 2020, xử lý tài liệu mật không đúng cách hay cản trở quá trình thu giữ các tài liệu đó. Do đó, ông dự đoán “có các bằng chứng đặc biệt mà công chúng chưa biết”.

Ông Bragg từng tuyên bố việc Trump Organization bị kết tội vi phạm luật thuế cuối năm 2022 mở ra thêm cơ hội cho các điều tra viên vì họ sẽ có thể sử dụng một số công cụ điều tra mà không ảnh hưởng đến vụ án trước đó.

Bà Joan Illuzzi-Orbon, cựu quan chức văn phòng công tố quận Manhattan, nói rằng bà sẽ cẩn trọng khi đánh giá một vụ án trước khi toàn bộ bằng chứng được công bố. Bà cho biết các công tố viên thường có thông tin không công khai.

“Cần phải rất cẩn thận khi đặt ra giả thiết về cán cân vụ án, về bằng chứng hay về kỹ năng của bất cứ bên nào”, bà Illuzzi-Orbon nói. “Bạn có thể không biết hết mọi thứ”.

Về phần mình, ông Bragg thường từ chối bình luận về vụ việc của ông Trump trước công chúng và cho biết vụ án vẫn đang trong quá trình điều tra. Thay vào đó, ông cam kết rằng người dân sẽ được biết nhiều hơn khi cuộc điều tra hoàn tất, dù kết quả có thế nào.

“Chúng tôi tuân theo các bằng chứng và pháp luật”, ông tuyên bố.

Việt Hà