Vì sao 11 năm, 7 lần xét xử vẫn chưa xong một vụ án?
Ông Võ Văn Minh và 2 gian nhà đang có tranh chấp.
Theo tìm hiểu, năm 1990, bà Võ Thị Thận mua hóa giá của HTX mua bán xã Hòa Phú 3 gian nhà tại thôn Đông Lâm (xã Hòa Phú) với giá 5 triệu đồng. Mua xong, bà Thận nhường lại cho ông Huỳnh Mẫn 1 gian nhà có vị trí giáp với đường ĐT 604 với giá 2 triệu đồng. Vài năm sau, bà Thận nhượng 1 căn phòng phía trong cho bà Phan Thị Hậu (giáp với nhà ông Hồ Tấn Quang), giá 1,5 triệu đồng, còn lại 1 phòng ở giữa để ở. Việc chuyển nhượng cho bà Hậu, hai bên chỉ thỏa thuận bằng miệng, vì bà Thận không biết chữ. Năm 1993, bà Thận chuyển xuống ở với con trai là ông Võ Văn Minh tại xã Hòa Tiến và thỉnh thoảng có đi về Hòa Phú song không ở lại nên không biết việc Nhà nước giao quyền sử dụng đất gian nhà còn lại của mình cho ông Phan Thanh Đức.
Năm 2009, Tòa án H. Hòa Vang có mời bà Thận đến làm chứng việc tranh chấp đất giữa ông Đức và ông Mẫn nên mới biết được gia đình ông Đức đã chiếm gian nhà cùng đất của mình nên làm đơn yêu cầu ông Đức trả lại. Giải quyết sự việc, UBND xã Hòa Phú mời hai bên đến làm việc và ông Đức cung cấp giấy bán nhà giữa bà Thận và ông Phan Truyện (cha ông Đức). Trong giấy bán nhà này có chữ ký của bà Thận nhưng thực tế chữ ký trên là giả (vì bà Thận không biết chữ). Hai bên không thể hòa giải, bà Thận gửi đơn yêu cầu Tòa án buộc ông Đức trả lại gian nhà và đất có diện tích 87m2 tại thôn Đông Lâm, xã Hòa Phú.
Vụ án đã qua 6 cấp xét xử, đáng chú ý là Quyết định Giám đốc thẩm số 02 ngày 3-12-2018, của Ủy ban Thẩm phán Tòa án cấp cao tại Đà Nẵng với phán quyết: Buộc ông Phan Thanh Đức trả lại cho bà Thận ngôi nhà cấp 4, gồm 2 phòng có diện tích 24,6m2 tọa lạc trên đất có diện tích 52,3m2. Tuy nhiên, khi Chi cục Thi hành án H. Hòa Vang tổ chức thi hành thì bất ngờ bị tạm hoãn vì ngày 12-3-2021, TAND Tối cao ban hành Quyết định số 14 về việc kháng nghị giám đốc thẩm: Tòa án Đà Nẵng và Tòa cấp cao chỉ căn cứ vào Kết luận giám định của Phòng kỹ thuật hình sự, cho rằng giấy bán nhà ghi ngày 14-12-1992 do bị đơn xuất trình không đúng quy định của pháp luật, không thể hiện ý chí của bà Thận để chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là không xem xét, đánh giá toàn diện các chứng cứ và không đúng bản chất sự việc. Do đó, đề nghị Hội đồng thẩm phán TAND tối cao xét xử giám đốc thẩm hủy đối với Quyết định giám định giám đốc thẩm số 02 và hủy Bản án dân sự số 24 ngày 30-5-2017 của TAND TP Đà Nẵng.
Từ Quyết định kháng nghị này, ngày 29-6-2021 Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao đã mở phiên tòa xét xử lại vụ án và ban hành Bản án số 22, với nội dung: chấp nhận Quyết định kháng nghị số 14 ngày 12-3-2021 của Chánh án TAND Tối cao; hủy đối với Quyết định giám định giám đốc thẩm số 02 và Bản án dân sự phúc thẩm số 24; giao hồ sơ cho TAND TP Đà Nẵng xét xử lại theo thủ tục phúc thẩm.
Như vậy, qua 11 năm với 7 lần xét xử vụ án “tranh chấp quyền sử dụng đất ở và QSD nhà ở” giữa bà Võ Thị Thận và ông Phan Thanh Đức vẫn chưa đi đến… hồi kết. Nguyên nhân làm cho vụ án bị kéo dài là do các cơ quan tố tụng đã có sai sót trong việc áp dụng một số căn cứ pháp luật và không xem xét toàn diện các chứng cứ dẫn đến việc ra bản án, quyết định không đúng với bản chất vụ việc. Điều đó đã gây nhiều phiền toái cũng như quyền, lợi ích hợp pháp của các bên đương sự.
