Vì sao bạo lực học đường ngày càng tăng?

Dồn dập xảy ra các vụ học sinh đánh nhau

Chiều 28.10, vụ xô xát xảy ra trước khu vực trường THPT Nguyễn Thái Bình (xã Bình Đào, huyện Thăng Bình, Quảng Nam). Theo đó, một nhóm thanh niên mang theo gậy sắt, chai thủy tinh xông vào quán nước trước trường THPT Nguyễn Thái Bình, dùng hung khí đánh liên tiếp vào đầu một học sinh. Cơ quan công an cũng đang làm việc với nhóm đối tượng dùng hung khí đánh người, tiếp tục điều tra, làm rõ vụ việc.

Sáng 26.10, ông Hoàng Ngọc Thanh - Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Thông Thụ thông tin vụ việc đánh nhau của học sinh lớp 7 vào tối ngày 23.10 tại cầu Nậm Piệt, bản Lốc, xã Thông Thụ (huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An). Trước đó, clip ghi lại cảnh một nhóm nữ sinh đánh bạn ngoài đường, giữa đêm tối, khi được đăng tải lên mạng xã hội đã gây xôn xao dư luận, nguyên nhân do mâu thuẫn trên mạng xã hội.

Vào ngày 25.10, trước đó, đoạn clip dài hơn 1 phút ghi lại cảnh một nữ học sinh mặc quần xanh áo trắng, đeo khăn quàng, trên vai còn mang chiếc cặp đã bị một nhóm nữ nữ sinh khác dùng mũ bảo hiểm đánh tới tấp vào đầu. Những người đánh và bị đánh đều là học sinh lớp 9 của trường THCS Nguyễn Du, phường An Lạc, thị xã Buôn Hồ, Đắk Lắk. Sự việc xảy ra vào ngày 24/10, bên ngoài nhà trường.

Một cảnh học sinh đánh nhau ngoài nhà trường (Ảnh chụp từ Clip)

Tư vấn Tâm lý học đường đã bị bỏ quên nghiêm trọng

Trao đổi với PV Báo Đại biểu Nhân dân, PGS.TS Trần Thành Nam cho rằng, nguyên nhân, một phần là trẻ bị thời gian dài ảnh hưởng của đại dịch Covid - 19, khiến nhiều trẻ xuất hiện các dấu hiệu căng thẳng, mất ngủ, lo âu, trầm cảm thậm chí những suy nghĩ tự hại bản thân.

Thời gian học ở nhà, tương tác online có thể làm gia tăng mâu thuẫn giữa bạn bè vì không thể thấu cảm với nhau qua những dòng chữ trên mạng. Tất cả dẫn đến nhiều thách thức về bạo lực học đường khi mở cửa lại trường học… Bên cạnh đó, đừng nghĩ nó chỉ là câu nói bâng quơ hay trò đùa con trẻ. Cũng đừng cho rằng bạo lực và bắt nạt là một phần bình thường của tuổi thơ.

Rất nhiều phụ huynh so sánh với mình ngày xưa đã xem nhẹ hoặc lờ đi các hành vi bạo lực của con trẻ. Nhiều phụ huynh có con là thủ phạm bạo lực thậm chí còn đang chế giễu và phê phán phụ huynh có con bị bắt nạt là “chuyện bé xé ra to”, là “bới bèo ra bọ”.

Theo vị chuyên gia tâm lý này, trong thời gian qua, việc chăm sóc sức khỏe tâm thần cho thanh thiếu niên nói chung, hoạt động của các phòng Tư vấn Tâm lý học đường nói riêng đã bị bỏ quên nghiêm trọng.

Công tác bảo vệ trẻ em khỏi bạo lực học đường được ví như quá trình đạp xe lên dốc. Chúng ta chỉ cần ngơi nghỉ, thả lỏng thì kiểu gì cũng tụt dốc, nguy cơ về các vụ việc bạo lực đau lòng sẽ xảy ra.

Vì vậy, chìa khóa để chấm dứt bạo lực học đường thì nhà trường cần cung cấp cho trẻ sự giúp đỡ về mặt tinh thần. Và mặc dầu bạo lực học đường là một vấn đề xã hội mà tất cả chúng ta đều có chung trách nhiệm nhưng trường học phải đi đầu trong cuộc khủng hoảng này.

“Trường học sẽ là người tiên phong, chịu trách nhiệm tổ chức và lôi kéo các bên tham gia. Nhà trường phải xác định được những trẻ có vấn đề tổn thương sức khỏe tâm thần, những trẻ có nguy cơ bạo lực học đường thông qua bảng hỏi sàng lọc cảm xúc và những trải nghiệm mới xảy ra (Ví dụ như em có từng bị bắt nạt, em thấy mình trở nên thu mình và trầm cảm; em lo lắng, em bị tẩy chay, em gặp rắc rối với việc kiểm soát hành vi, em đang có xích mích với những bạn ngoài nhà trường… ).

Nhà trường cần đẩy mạnh công tác Tư vấn tâm lý học đường, tổ chức lại Phòng Tư vấn tâm lý trong các trường học để hỗ trợ các nhu cầu tâm lý. Giáo viên cần chú ý đến các dấu hiệu tổn thương sức khỏe tâm thần và tích cực giới thiệu học sinh đến tham gia các hoạt động hỗ trợ. Triển khai rất nhiều các hoạt động để tạo ra sense of belonging (cảm giác gắn bó và thân thuộc với nhà trường). Đó là cách thức để giảm các hành vi bạo lực bột phát” – PGS.TS Trần Thành Nam nhấn mạnh.

Đối với phụ huynh, theo PGS.TS Trần Thành Nam cần quan tâm chú ý con để nhận ra các dấu hiệu con stress hoặc lo lắng. Hãy chia sẻ những lời nhắn nhủ đến con khi con đến trường.

Nếu con có một số cảm xúc lo lắng hãy dạy con tự nhủ những thông điệp tích cực ví dụ như là mình có thể vượt qua được, mọi việc sẽ ổn thôi, không phải chỉ riêng mình mình có những cảm xúc như thế. Giai đoạn này cũng cứ bình tĩnh và chú ý giúp con cân bằng giữa hoạt động trí não và không quá dồn sự lo lắng của bố mẹ về việc học hay thi cử cho con.

Để khắc phục tình trạng trên, nhiều chuyên gia cho rằng, các nhà trường cần phải xây dựng Văn hóa học đường gắn liền với vấn đề nâng cao chất lượng giáo dục. Theo GS.TS Khoa học giáo dục Phạm Hồng Quang, giá trị của văn hóa học đường thể hiện ở mục tiêu, sứ mạng, tầm nhìn của các nhà trường phải dựa trên nền tảng mục tiêu của Luật Giáo dục (2019) đã xác định là mục tiêu “Phát triển toàn diện con người…).

Từ sự thay đổi này, tư tưởng giáo dục mới sẽ được triển khai đúng về mục tiêu, chương trình, phương thức, cách đánh giá cũng như mọi hoạt động của người dạy và người học…đều phải thẩm thấu triết lí, mục tiêu, giá trị và tầm nhìn của nhà trường hiện đại.

“Văn hóa học đường chính là môi trường giáo dục hiện đại trong đó hoạt động cốt lõi của nhà trường là sáng tạo, trách nhiệm và dẫn dắt xã hội. Để khơi dậy khát vọng cống hiến cho thế hệ trẻ trong nhà trường (điều quan trọng là phải xây dựng môi trường học tập - sáng tạo, môi trường làm việc –dân chủ để họ có chỗ cống hiến trong thực tiễn lao động. Đồng thời là chính sách việc làm, khởi nghiệp sáng tạo và các cơ chế đảm bảo.

Nhận thức đúng về mục tiêu giáo dục là phát triển toàn diện con người - chính là sự thay đổi căn bản, bởi chỉ có sự thay đổi này, mới có thể phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân. Về bản chất là trở lại chức năng cơ bản của giáo dục, “giáo dục là dẫn con người vượt ra khỏi hiện tại của họ để vươn tới những gì hoàn thiện, tốt lành hơn và hạnh phúc hơn…” – GS.TS Phạm Hồng Quang nhấn mạnh.

Hồng Hạnh