Vì sao Bộ Y tế nói bản án phúc thẩm vụ chạy thận ở Hòa Bình không có giá trị khoa học?

Trao đổi với PV Báo Gia đình & Xã hội, TS Nguyễn Huy Quang - Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế cho hay Bộ đã gửi công văn số 4184/BYT-PC lên Thủ tướng báo cáo quá trình giải quyết tình tiết mới do Bộ Y tế kiến nghị gửi các cơ quan có liên quan, trong vụ án chạy thận nhân tạo tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình.

Theo đó, ngày 13/6, tại phiên phúc thẩm xét xử vụ án này, Bộ Y tế đã cử một số chuyên gia, nhà khoa học tham gia tố tụng tại phiên tòa để làm rõ quan điểm của Bộ Y tế về phát hiện tình tiết mới mang tính khoa học liên quan đến nguyên nhân tử vong.

Hệ thống chạy thận nhân tạo được Viện trang thiết bị và công trình y tế dựng thực nghiệm hiện trường ngày 5/8

Theo Bộ Y tế, nguyên nhân chết của 8 người bệnh có thể là do nhiễm đa chất, trong đó có HF và con đường ô nhiễm nước dùng cho máy chạy thận là do hệ thống RO1 hỏng (có 3 van hỏng trên đường Bypass cũ) đã mở thông con đường gây ô nhiễm đa chất là nguyên nhân gây ra sự cố y khoa nghiêm trọng tại bệnh viện này.

Viện Trang thiết bị và công trình y tế (Bộ Y tế) đã mượn hệ thống RO1 từ đơn nguyên thận nhân tạo, Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình

Với nhận định khoa học trên, Bộ Y tế cũng đặt ra một số câu hỏi đặt ra để Hội đồng xét xử đề nghị Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an tỉnh Hòa Bình (Cơ quan CSĐT - CA tỉnh HB) làm rõ. Trong đó có việc Vì sao các lần trước bị cáo Quốc đã bảo trì, súc rửa hệ thống RO2 của Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình nhưng không xảy ra hậu quả mà lần này lại xảy ra tai biến, liệu bị cáo Quốc có làm gì khác so với các lần trước không?

Hay Vì sao bị cáo Quốc sử dụng hỗn hợp Axit Flohydric (HF) và Axit Clohydric (HCl) để lau chùi, sục rửa các cột lọc mà khi xét nghiệm lại chỉ có HF (đơn chất), không có HCl?...

Bộ Y tế cũng đặt câu hỏi Vì sao Vụ án chưa xét xử xong nhưng Cơ quan CSĐT - CA tỉnh HB lại cho phép Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình phá dỡ hệ thống lọc nước RO (cả RO1 và RO2) để lắp đặt hệ thống mới, trong khi đây là vật chứng hết sức quan trọng của Vụ án?...

Qua các câu hỏi trên, theo Bộ Y tế cần thiết phải điều tra bổ sung thông qua các biện pháp khoa học, khách quan.

Tuy nhiên, văn bản báo cáo của Bộ Y tế gửi Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh tại phiên tòa hôm đó, Hội đồng xét xử đã không mời đại diện Cơ quan CSĐT - CA tỉnh Hòa Bình đến để làm rõ những nội dung khoa học mà Bộ Y tế kiến nghị, mà chỉ mời đại diện một số các nhà khoa học của Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an (Viện KHHS-BCA) là cơ quan được trưng cầu giám định để phục vụ công tác điều tra.

Do đó, theo Bộ Y tế, một số luận cứ then chốt liên quan đến nguyên nhân tử vong, con đường dẫn đến nguyên nhân tử vong vẫn chưa được làm sáng tỏ về khoa học.

"Đại diện Viện KHHS-BCA đã giải thích bằng miệng (không có văn bản) tại phiên tòa một số yếu tố khoa học có liên quan đến giám định nhưng không trả lời được các vấn đề mà Bộ Y tế đặt ra cho Cơ quan CSĐT - CA tỉnh Hòa Bình.

Một số giải thích của đại diện Viện KHHS-BCA chưa làm rõ được bản chất của nguyên nhân tử vong do ô nhiễm đơn chất hay đa chất, chưa luận giải được một số nội dung về các kết quả giám định mẫu nước, dung dịch, hóa chất đã thu giữ, quy trình và thực thi quy trình lấy mẫu… Đặc biệt, đại diện Viện KHHS-BCA khẳng định trước tòa là đã phát hiện ra 03 van của hệ thống nước RO1 bị hỏng nhưng chưa nêu được căn cứ khoa học để xác định 3 van bị hỏng này" – văn bản nêu rõ.

Bộ Y tế cũng trong văn bản cho hay chủ tọa phiên tòa đã chủ động dừng, không cho tranh tụng khoa học tiếp về vấn đề này, trong khi đây là điểm mấu chốt sẽ làm thay đổi bản chất vụ án nếu được chứng minh bằng thực nghiệm điều tra.

Đến ngày 3/7/2019, Bộ Y tế mới nhận được Bản án Phúc thẩm số 20/2019/HS-PT ngày 19/6/2019 của Tòa án nhân dân tỉnh Hòa Bình về xét xử phúc thẩm vụ án hình sự xảy ra tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình, trong đó có nội dung liên quan đến kiến nghị của Bộ Y tế về phát hiện tình tiết mới trong Vụ án.

Theo đó, bản án cho hay "Đã làm sáng tỏ các ý kiến mang tính giả thiết của Bộ Y tế, Viện Trang thiết bị thuộc Bộ Y tế về các nghi vấn về nguyên nhân tử vong của 8 bệnh nhân trong sự cố y khoa tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình, về con đường tồn dư hóa chất và các đề nghị, kiến nghị của Bộ Y tế ... là không có cơ sở khoa học và không phù hợp với các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án.

... Các kết luận giám định của Viện khoa học hình sự Bộ Công an có trong hồ sơ vụ án là chính xác và khoa học, phù hợp với các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án. Điều này bác bỏ hoàn toàn các lập luận, giả thiết mà Bộ Y tế nêu ra trong các văn bản gửi các cơ quan tiến hành tố tụng. Viện khoa học hình sự khẳng định tại phiên tòa phúc thẩm và chịu trách nhiệm về tính đúng đắn của các kết luận giám định của Viện khoa học hình sự.

Hội đồng xét xử phúc thẩm xét thấy các quan điểm và ý kiến của Bộ Y tế là chưa bảo đảm các thuộc tính của chứng cứ và không phù hợp với các tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án. Theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự về chứng cứ thì các quan điểm của Bộ Y tế, Viện trang thiết bị không được xác định là chứng cứ, nên không xét đến".

Về điều này, Bộ Y tế cho rằng việc Hội đồng xét xử chưa xem xét nghiêm túc tại phiên tòa các kiến nghị khoa học bằng các luận giải khoa học mà đã khẳng định các kiến nghị của Bộ Y tế "là không có cơ sở khoa học" là không bảo đảm khoa học pháp lý, khoa học xét xử.

"Cơ quan CSĐT - CA tỉnh Hòa Bình không trả lời kiến nghị của Bộ Y tế nhưng Hội đồng xét xử lại nhận định "Điều này bác bỏ hoàn toàn các lập luận, giả thiết mà Bộ Y tế nêu ra trong các văn bản gửi các cơ quan tiến hành tố tụng" cũng là ngụy biện" – Bộ Y tế nêu trong báo cáo gửi Thủ tướng.

Cho rằng Cơ quan CSĐT - CA tỉnh Hòa Bình, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Hòa Bình và Tòa án nhân dân tỉnh Hòa Bình chưa chứng minh được nguyên nhân tử vong, con đường dẫn đến nguyên nhân tử vong bằng khoa học từ kiến nghị của Bộ Y tế nhưng vẫn tuyên án, Bộ Y tế nhận định bản án phúc thẩm này không có giá trị khoa học và không thuyết phục.

Võ Thu