Vì sao cần linh động điều chuyển trữ lượng cát ở An Giang?

Sáng 3/7, trong chương trình làm việc với các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), Tổ công tác liên ngành của Chính phủ do Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Duy Lâm làm Tổ trưởng đã làm việc với UBND tỉnh An Giang để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về nguồn vật liệu đối với các dự án giao thông trọng điểm phía Nam.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Duy Lâm tại buổi làm việc với tỉnh An Giang

Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Duy Lâm chia sẻ, trong các tỉnh được Thủ tướng Chính phủ đề nghị cấp cát phục vụ thi công cao tốc như An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long thì tỉnh An Giang rất chủ động phối hợp các đơn vị liên quan để sớm bàn giao mỏ cát cho nhà thầu trực tiếp khai thác. Do đó, Tổ công tác mong muốn tỉnh An Giang tiếp tục phát huy, đồng thời rà soát lại các mỏ cát còn trữ lượng để bố trí, phân bổ nguồn cát cho các dự án cao tốc đang và sẽ triển khai tại khu vực.

Theo báo cáo của UBND tỉnh An Giang, hiện địa phương đã cung cấp cát phân bổ cho các dự án đường bộ cao tốc: Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, cao tốc Cần Thơ - Cà Mau trên 18,6 triệu m3, lượng cát còn thiếu trên 5,1 triệu m3.

UBND tỉnh An Giang đề xuất tập trung sử dụng toàn bộ 2,434 triệu m3 cát từ khu mỏ trên sông Tiền (xã Bình Phước Xuân, huyện Chợ Mới) để chuyển sang cung cấp cho dự án Cần Thơ - Cà Mau. Đồng thời, An Giang kiến nghị Bộ GTVT, Bộ Tài nguyên và Môi trường điều phối nguồn cát từ các tỉnh khác có nguồn cát trữ lượng lớn hoặc xem xét sử dụng nguồn cát biển để thay thế đối với nguồn cát đã giao tỉnh An Giang phân bổ, bố trí còn thiếu đối với các công trình cao tốc Cần Thơ - Hậu Giang, Hậu Giang - Cà Mau (194.265 m3 cát) và cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng đoạn qua TP. Cần Thơ và tỉnh Hậu Giang.

Tàu khai thác cát trên sông Hậu thuộc địa bàn tỉnh An Giang

Tại buổi làm việc, đại diện Cục Quản lý Đầu tư xây dựng (Bộ GTVT) cho biết, theo thông báo kết luận số 283, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã giao chỉ tiêu cho tỉnh An Giang cung ứng đủ 3,395 triệu m3 cát đắp nền đường cho phần còn thiếu của dự án thành phần 1 thuộc dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng do UBND tỉnh An Giang là cơ quan chủ quản; điều chuyển linh hoạt khoảng 2,43 triệu m3 từ các mỏ đã cấp đối với dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng cho dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau và hoàn trả lại từ các mỏ đã cấp cho dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau sau khi dự án này hoàn thành công tác đắp nền đường.

Tuy nhiên, dự án thành phần 1 thuộc dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng đến nay UBND tỉnh An Giang vẫn chưa thống nhất các mỏ cung ứng trữ lượng 3,395 m3 còn thiếu cho dự án.

Về vấn đề này, ông Thái Minh Hiển, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh An Giang thông tin, hiện nay tỉnh đã cấp 10 Bản xác nhận đăng ký thu hồi khoáng sản tại 10 khu mỏ được giao phục vụ công trình đường cao tốc với trữ lượng hơn 15,2 triệu m3 cát. Trong đó, có 8 khu vực nằm trong đoạn sông đang bị sạt lở hoặc khu vực bờ sông không ổn định, có nguy cơ sạt lở. Đơn vị cũng đã báo cáo lên Bộ Tài nguyên và Môi trường, tuy nhiên Bộ Tài nguyên và Môi trường chưa có hướng dẫn các tiêu chí cụ thể để khoanh định khu vực cấm và tạm thời cấm hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông làm cơ sở quản lý, cấp phép khai thác khoáng sản theo đúng quy định.

Để giải quyết nhu cầu cấp thiết của các dự án, UBND tỉnh An Giang đã có Công văn số 574 xin ý kiến hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc cho thuê đất mặt nước thực hiện dự án khai thác khoáng sản cát sông phục vụ cho công trình trọng điểm cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng và cao tốc Cần Thơ - Cà Mau, tuy nhiên đến nay vẫn chưa nhận được ý kiến hướng dẫn.

Nhiều dự án giao thông trọng điểm của khu vực vẫn "nằm chờ" cát

Ngoài việc xử lý các vướng mắc về thủ tục, đại diện nhà thầu Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn đã chia sẻ khó khăn khi chưa thể điều chuyển mỏ cát từ các dự án khác nhau. Theo đó, nhà thầu đã được tỉnh An Giang cấp 4 mỏ cát, trong đó có 2 mỏ được khai thác phục vụ thi công cao tốc Cần Thơ - Cà Mau, số còn lại được sử dụng cho việc thi công cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng.

Để đảm bảo tiến độ thi công cao tốc Bắc - Nam, nhà thầu mong muốn được điều chuyển 2 mỏ cát từ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng sang cao tốc Cần Thơ - Cà Mau. Nếu thực hiện được việc này mới có thể đảm bảo tăng tốc thi công bù tiến độ.

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Nguyễn Duy Lâm khẳng định, để đảm bảo tiến độ thực hiện các dự án theo kế hoạch đề ra, đến cuối năm 2024, việc đắp cát gia tải nền đường phải hoàn thành. Sau đó, nhà thầu thực hiện các công việc tiếp theo và hoàn thiện dự án, đưa vào khai thác cuối năm 2025.

Hiện nay, ngoài những mỏ cát ở An Giang và các tỉnh được chỉ định cung cấp, Bộ GTVT cũng đã gấp rút thực hiện thí điểm sử dụng cát biển phục vụ thi công. Tuy nhiên, với cát biển, cái khó hiện nay là không thể sử dụng đại trà cho tất cả công trình. Do vậy, Thứ trưởng Nguyễn Duy Lâm đề nghị An Giang tiếp tục hỗ trợ để tiếp tục cấp thêm những mỏ cát còn trữ lượng cho các nhà thầu trực tiếp khai thác nhằm đẩy nhanh tiến độ thi công cao tốc Cần Thơ - Cà Mau.

Thứ trưởng Nguyễn Duy Lâm cho hay, Tổ công tác sẽ báo cáo Chính phủ, các bộ, ngành để hỗ trợ tỉnh sớm hoàn thiện thủ tục, hồ sơ các mỏ còn trữ lượng cấp cho nhà thầu và việc điều chuyển cát từ cao tốc trục ngang sang trục dọc miền Tây đúng theo quy định của pháp luật.

Mỹ Lệ