Cảnh giác với biến chứng hiếm gặp của cúm A

Biến chứng nguy hiểm, hiếm gặp của cúm

Cháu Đ.H.N (16 tuổi, học sinh) đến phòng khám trong tình trạng sốt nóng, nhiệt độ cao nhất 38,2 độ C, kèm đau đầu, đau họng, ho húng hắng. Trước đó, cháu N được gia đình cho uống thuốc hạ sốt tại nhà.

Bác sĩ đang điều trị cho 1 bệnh nhân mắc cúm mùa biến chứng nặng.

Đặc biệt, bệnh nhân còn xuất hiện đau bắp chân phải tăng dần mặc dù không có chấn thương, đau tăng lên khi đi lại, vận động.

Kết quả xét nghiệm cho thấy dương tính với cúm A, hình ảnh siêu âm phần mềm chân phải phát hiện tình trạng phù nề cơ bụng chân trong - ngoài, cơ dép chân phải. Bệnh nhân được chẩn đoán xác định, bệnh nhân mắc cúm A có tổn thương tiêu cơ vân cấp và nhanh chóng được chỉ định phác đồ điều trị cúm A với tổn thương cơ

ThS.BS Mạc Thùy Chi, chuyên khoa Cơ xương khớp, Phòng khám Đa khoa MEDLATEC Tây Hồ cho biết, tiêu cơ vân là tình trạng các tế bào cơ bị tổn thương và phá hủy, giải phóng myoglobin và nhiều men cơ vào máu. Nếu nồng độ myoglobin tăng cao, chất này có thể gây tắc nghẽn ống thận, dẫn đến suy thận cấp - biến chứng nguy hiểm nhất của tiêu cơ vân. Ở trẻ vị thành niên, bệnh lý này thường liên quan đến vận động quá sức, chấn thương hoặc nhiễm virus. "Trường hợp của cháu N. xuất hiện ngay trong giai đoạn nhiễm cúm A cho thấy sự tiến triển bất thường và cần được theo dõi sát sao. Các triệu chứng như đau cơ tăng dần, cảm giác căng tức ở vùng bắp chân, đi lại khó khăn hoặc đau tăng khi vận động là dấu hiệu gợi ý quan trọng của tiêu cơ vân. Do đó, phụ huynh không nên chủ quan với cúm A, đặc biệt trong bối cảnh thời tiết thay đổi, số ca mắc có xu hướng tăng", BS Chi cho biết.

Thống kê cho thấy, cúm A có thể gây ra nhiều biến chứng như viêm phổi, viêm cơ tim, viêm màng não và thậm chí tiêu cơ vân cấp, dù tỷ lệ ít nhưng gây hậu quả nghiêm trọng nếu không được theo dõi và điều trị kịp thời.

Còn tại Khoa Cấp cứu – Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận một trường hợp cúm mùa diễn biến đặc biệt nhanh và nặng ở bệnh nhân nữ T.T.H 35 tuổi ( Phú Thọ) có nền bệnh phức tạp. Người bệnh có suy thận mạn do lupus, đã ghép thận được 13 tháng và phải dùng thuốc chống thải ghép cùng thuốc điều trị lupus suốt hơn 15 năm. Đây là nhóm bệnh nhân có hệ miễn dịch suy giảm sâu, rất dễ bị tấn công bởi các bệnh đường hô hấp, trong đó cúm mùa là một trong những nguy cơ lớn nhất.

Khoảng ba ngày trước nhập viện, bệnh nhân xuất hiện sốt, ho và khó thở tăng dần. Dù đã được phát hiện sớm, điều trị bước đầu tại cơ sở y tế tuyến trước và test nhanh cúm dương tính, tình trạng suy hô hấp vẫn tiến triển nhanh. Khi chuyển tới Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, bệnh nhân ở trong tình trạng nặng cần được hỗ trợ thở máy lưu lượng dòng cao ngay lập tức. Tuy nhiên, diễn biến cúm xấu lên nhanh đến mức có thời điểm dù cài 100% oxy, SpO₂ vẫn chỉ đạt 80–85%. Hình ảnh phim phổi cho thấy tổn thương lan tỏa kín hai bên phổi, hình ảnh kính mờ điển hình của cúm tiến triển, nhanh chóng chuyển sang hội chứng suy hô hấp cấp (ARDS) – biến chứng nặng thường gặp ở nhóm bệnh nhân suy giảm miễn dịch.

BS Trương Tư Thế Bảo, Khoa Cấp cứu cho biết: với những bệnh nhân phải dùng thuốc ức chế miễn dịch kéo dài như trường hợp này, cơ thể gần như không còn khả năng tự chống đỡ. Bất kỳ nhiễm trùng hô hấp nào cũng có thể diễn tiến nặng trong thời gian rất ngắn, gây suy hô hấp và ảnh hưởng đa cơ quan.

Trước mức độ tổn thương phổi lan tỏa và suy hô hấp tiến triển nhanh, các bác sĩ nhận định bệnh nhân H có tiên lượng rất xấu, nguy cơ khó qua khỏi dù đã được điều trị tích cực.

Không chủ quan với cúm mùa

BS Chi đưa ra khuyến cáo, để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm, người dân cần đi khám sớm nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường như sốt cao kéo dài, đau cơ tăng dần, khó đứng vững, đau khi vận động, nước tiểu sẫm màu hoặc mệt lả; Không tự ý dùng thuốc, đặc biệt là các loại thuốc hạ sốt, giảm đau không đúng liều, hoặc kết hợp nhiều loại thuốc cùng lúc. Điều này tiềm ẩn rủi ro làm nặng thêm tình trạng tổn thương cơ và thận; Duy trì vệ sinh cá nhân, đeo khẩu trang khi đến nơi đông người và giữ thói quen rửa tay bằng xà phòng cũng góp phần giảm nguy cơ lây nhiễm.

"Tiêm vaccine cúm hàng năm được xem là biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ mắc cúm mùa và hạn chế biến chứng. Trẻ em, người cao tuổi, người có bệnh nền, hoặc hệ miễn dịch yếu là những nhóm nên ưu tiên tiêm phòng", BS Chi nhấn mạnh.

BSCKII Nguyễn Nguyên Huyền, Giám đốc Trung tâm phòng chống dịch khuyến cáo về vai trò của vaccine: Với các bệnh lý hô hấp dễ gây biến chứng như cúm mùa hoặc viêm phổi do phế cầu, tiêm phòng có thể giảm rõ rệt nguy cơ nhập viện, giảm mức độ tổn thương phổi và hạn chế tối đa khả năng diễn tiến sang ARDS. Đặc biệt ở người mắc bệnh tự miễn hoặc người ghép thận đang dùng thuốc chống thải ghép, tiêm phòng vaccine cúm hằng năm là biện pháp bảo vệ gần như bắt buộc, an toàn và không ảnh hưởng đến chức năng thận ghép. Việc tiêm trước mùa cúm 4–6 tuần giúp cơ thể có đủ thời gian tạo miễn dịch, qua đó hạn chế tối đa các ca diễn biến nặng.

.

Vũ Vũ