Vì sao hành vi bạo lực ở học sinh ngày càng đáng báo động?

Phụ huynh bất an khi bạo lực học đường không dừng lại ở chân tay

Hơn 3 năm trôi qua, kể từ ngày phải chuyển trường cho con vì bị các bạn trêu chọc, bắt nạt, nhưng mỗi lần nhắc lại, anh Nguyễn Văn Quyết (Tây Hồ, Hà Nội) vẫn chưa hết lo lắng, bất bình. Ngoại hình khác biệt, với vóc dáng nhỏ bé, tóc xoăn, dài như con gái, cùng tính cách nhút nhát khiến con trai anh Quyết luôn là tâm điểm của các đợt cợt nhả của cả lớp.

"Dù không đến mức quá nghiêm trọng, nhưng nó kéo dài, ảnh hưởng đến tinh thần của cháu, mình phải lựa chọn thôi, lựa chọn tìm một môi trường cho con ổn hơn, nó có triết lý, có đầu vào chọn lọc, tính kỷ luật cao hơn thì sẽ có bạo lực ít hơn", anh Quyết cho biết.

Còn chị Bùi Thùy Linh (ở Cầu Giấy, Hà Nội) cảm thấy xót xa, lo lắng khi chứng kiến cả người gây ra bạo lực và nạn nhân của các vụ bạo lực học đường đều chỉ ở lứa tuổi giống như con mình và hành vi đó đang có chiều hướng lây lan. "Cứ vài tuần lại có một vụ nổi cộm, mà hành vi của các bạn ấy thực sự mình xem cũng thấy rất thương tâm, bởi vì các bạn ấy đánh bạn cũng rất mạnh, mà các bạn ấy hồn nhiên quay clip rồi post lên mạng, mà không phải một sự vụ, mà rất nhiều sự vụ", chị Linh chia sẻ.

Một số phụ huynh cũng bày tỏ, thông tin về các vụ bạo lực học đường ngày càng nhiều khiến họ rất bất an, nhất là những trường hợp có con trong độ tuổi mới lớn: "Tôi thường phải khuyên con cái trong quan hệ bạn bè, gặp gỡ người khác, thậm chí đi ra đường đừng có lườm nhau, đừng khích bác người khác xung quanh. Như thế để thấy tình trạng bạo lực nó quá nghiêm trọng."

Một phụ huynh khác cũng chia sẻ: "Tôi thấy rất lo lắng về tình trạng bạo lực học đường xuất hiện nhiều. Khi có những sự việc như thế xảy ra, tôi cũng suy nghĩ để trao đổi với con mình, rồi cũng tham khảo ý kiến để trao đổi với các bạn ấy"

Theo một số chuyên gia, thông tin liên tục về sự xuất hiện các vụ bạo lực gần đây do học sinh gây ra, cả trong không gian trường học và bên ngoài trường học khiến các phục huynh và người dân lo lắng. Không chỉ là sự lây lan của hành vi, mà nhiều phụ huynh cũng băng khoăn khi không kiểm soát được thường xuyên con em mình, không nắm bắt kịp thời nếu con mình bị bạo lực học đường.

PGS.TS Trần Thành Nam, Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội phân tích, các em hiện nay dành quá nhiều thời gian vào không gian mạng và tiếp xúc sớm với thông tin bạo lực, thành ra các em rất dễ bị ảnh hưởng bởi những thông tin này.

"Khi dành quá nhiều thời gian trên không gian mạng, các em lại không có cơ hội để rèn luyện một số kỹ năng giải quyết vấn đề một cách thân thiện trên môi trường thực tế. Rồi ở trên không gian mạng rất nhiều, dường như các em có thói quen giao tiếp một cách rất tốc độ và bỏ mất những từ mang tính chất lịch sự hoặc sử dung những biểu tượng để giao tiếp, dẫn đến hiểu nhầm nhau và không có kỹ năng giải quyết một cách phù hợp nữa, thì nó biến thành mâu thuẫn, xích mích trên thực tế", PGS.TS Trần Thành Nam nói.

Một thống kê của Bộ GD-ĐT đưa ra năm 2023 cũng cho thấy, từ tháng 9/2021 đến tháng 11/2023, cả nước xảy ra 699 vụ bạo lực học đường, liên quan đến hơn 2 nghìn học sinh, trong số đó có 854 học sinh là nữ. Bình quân, cứ khoảng 50 cơ sở giáo dục thì xảy ra một vụ bạo lực học đường.

Các chuyên gia đều nhận định, những hậu quả mà bạo lực học đường gây ra kể cả thể xác hay tinh thần cũng đều trực tiếp ảnh hưởng đến việc học tập cũng như tương lai của học sinh nếu không được can thiệp kịp thời.

Ngăn chặn bạo lực học đường, không thể là câu chuyện “con gà, quả trứng”

Nhấn mạnh vai trò “phòng hơn chống”, chị Nguyễn Thùy Linh (ở Cầu Giấy, Hà Nội) chú trọng vào việc giúp con nhận biết và phòng ngừa nguy cơ bị bạo lực học đường, thông qua việc trò chuyện, nắm bắt tình hình của con, để kịp thời ngăn ngừa, ngay cả khi mới là nguy cơ dẫn đến bạo lực học đường.

"Mình cũng phải nhìn nhận, xem con mình có gặp vấn đề gì, để phòng, đừng để con bị như thế, bằng cách hàng ngày mình phải giao tiếp, nắm bắt vấn đề của con, xem con ở trường, ở lớp, ngoài trường, ngoài lớp có gặp vấn đề gì không, có nguy cơ gì tiềm ẩn không, con chia sẻ với mình thì mình kịp thời giúp con ngăn chặn và phòng tránh", chị Linh.

Chị Nguyễn Thúy Nhung (ở Đống Đa, Hà Nội) cũng nhấn mạnh vai trò rất quan trọng của gia đình trong việc đồng hành, năm bắt và ngăn chặn bạo lực học đường. Từng chứng kiến những câu chuyện cảm động về học sinh “cá biệt”, học sinh có hoàn cảnh gia đình không trọn vẹn, bố mẹ ly hôn… thường xuyên gây gổ, đánh nhau, nhưng đã được bố mẹ, thầy cô phát hiện, uốn nắn kịp thời.

"Nếu gia đinh có vấn đề, hoặc bố mẹ quá bận rộn với công việc, quá nhiều áp lực cơm áo gạo tiền cũng khó cho các em đủ đầy, không chỉ về vật chất, mà cả về mặt cảm xúc, về tâm hồn", chị Nhung lý giải.

Bà Nguyễn Thị Tuyết Minh, Hiệu trưởng Trường THCS Ngô Quyền (Bạch Mai, Hà Nội) cũng đánh giá: Gia đình là nền tảng, bởi khả năng kiềm chế là tập tính căn bản và được thừa hưởng trong gia đình. Tuy nhiên, để ngăn chặn bạo lực gia đình, việc phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường đóng vai trò hết sức quan trọng.

Bởi vì trường nào thì các thầy cô cũng đều dạy các con về phòng chống bạo lực học đường, nhất là bây giờ còn nâng cao hơn nữa, đó là vấn đề an toàn mạng. An ninh an toàn sử dụng mạng xã hội đối với các em học sinh, cái này còn nguy hiểm hơn rất nhiều. Cách giáo dục của chúng tôi còn nhằm nâng cao nhận thức của các con.

Thầy giáo Đàm Tiến Nam, Hiệu trưởng trường THCS & THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm (Cầu Giấy, Hà Nội) cho rằng, bên cạnh vai trò của gia đình, thì nhà trường cần thường xuyên quan tâm, giáo dục, phòng ngừa bạo lực học đường. Điều này cần được thực hiện thường xuyên hàng tuần, hàng tháng.

"Trường Nguyễn Bỉnh Khiêm có phòng tâm lý, phòng tư vấn học đường với 6 chuyên gia, tốt nghiệp khoa tâm lý của Trường Đại học Sư phạm. Nhưng vấn đề của Nhà trường là phải làm sao mỗi thầy cô giáo, đặc biệt là những thầy cô giáo chủ nhiệm phải là một chuyên viên tâm lý", thầy Đàm Tiến Nam nói.

TS.Hoàng Trung Học -Trưởng khoa tâm lý giáo dục, Học viện quản lý giáo dục cũng cho rằng, không thể ngăn chặn tuyệt đối bạo lực, kể cả trong nhà trường và ngoài xã hội. Chỉ trong môi trường nhân văn điều này mới được hạn chế, và ngược lại, môi trường không tốt, bạo lực sẽ phát sinh và có thể để lại hậu quả đau lòng.

" Cả nhà trường và gia đình đều có trách nhiệm trong việc ngăn chặn tình trạng bạo lực học đường, mỗi bên có một trách nhiệm và ở các khía cạnh khác nhau. Ví dụ trong gia đình, bố mẹ phải quản lý thường xuyên, lấy sự quan tâm, tình thương yêu, chăm sóc, tình cảm, lắng nghe, đồng hành, thấu hiểu và hỗ trợ con hàng ngày. Nếu mình đồng hành với con, coi con là bạn thì toàn bộ tâm tư nguyện vọng, khó khăn, thậm chí nguy cơ bạo lực của nó là mình nhận biết được ngay", TS Hoàng Trung Học chia sẻ.

Chuyên gia tâm lý Hoàng Trung Học cũng cho rằng, việc để xảy ra tình trạng bạo lực học đường kéo dài mà không được giải quyết, đó là trách nhiệm của nhà trường, đặc biệt là của giáo viên chủ nhiệm. Nếu có sự quan tâm đầy đủ, những biểu hiện của bạo lực học đường sẽ được nhận biết và giải quyết kịp thời, trước khi trở nên gay gắt và để lại hậu quả đáng tiếc.

VOV Giao thông