Vì sao không ai tham gia đấu giá khoan thăm dò khu bảo tồn Bắc Cực?

Một cơ sở dầu khí ngoài khơi Alaska. Ảnh AP

Bộ Nội vụ Mỹ cho biết không nhận được bất kỳ lời chào giá nào cho phiên đấu giá do Quốc hội yêu cầu trước khi các đề nghị được công bố vào ngày thứ Sáu. Đây là lần thứ hai trong bốn năm qua một phiên đấu giá quyền khai thác dầu khí tại khu vực ven biển rộng 1,6 triệu mẫu của khu bảo tồn thất bại, sau cuộc bán đấu giá vào năm 2021 dưới thời Tổng thống đắc cử Donald Trump chỉ nhận được 11 lượt đấu giá, phần lớn trong số đó đến từ tập đoàn phát triển kinh tế của Alaska.

Cuối cùng, tất cả các quyền khai thác được bán trong phiên đấu giá năm 2021 đều bị tịch thu, với hai quyền bị từ bỏ và bảy quyền khác bị Bộ Nội vụ hủy bỏ.

Việc ngành công nghiệp không tham gia đấu giá lần này nhấn mạnh những thách thức về pháp lý, xã hội và kinh tế khi khoan dầu ở vùng ven biển, bất chấp các ước tính của Cục Địa chất Mỹ (US Geological Survey) cho rằng khu vực này có thể chứa từ 4,3 tỷ đến 11,8 tỷ thùng dầu có thể khai thác kỹ thuật.

"Việc thiếu quan tâm từ các công ty dầu khí đối với việc phát triển tại Khu bảo tồn Động vật hoang dã Quốc gia Arctic phản ánh điều mà chúng tôi và họ đã biết từ lâu: Có những nơi quá đặc biệt và thiêng liêng để có thể mạo hiểm bởi việc khoan dầu khí”, bà Laura Daniel-Davis, quyền Phó Bộ trưởng Bộ Nội vụ, phát biểu.

Vào năm 2017, Quốc hội đã yêu cầu hai phiên đấu giá quyền khai thác dầu ở vùng đồng bằng ven biển phải hoàn thành trước cuối năm 2024 như một cách để tài trợ cho các đợt cắt giảm thuế dưới thời Tổng thống Trump, dựa trên lập luận rằng các phiên đấu giá và phát triển dầu mỏ sẽ mang lại hơn 2 tỷ USD doanh thu cho Chính phủ trong vòng 10 năm. Tuy nhiên, sự thiếu quan tâm từ ngành công nghiệp đối với các phiên đấu giá đã "phơi bày những cam kết sai lầm trong Đạo luật thuế", bà Daniel-Davis nói.

Cuộc bán đấu giá thất bại cũng đặt ra một thách thức đối với Tổng thống mới. Trump đã cam kết đẩy mạnh khai thác và thúc đẩy sản xuất năng lượng nội địa, ngay cả khi điều này có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của các công ty dầu mỏ, nhưng chưa rõ ngành công nghiệp có đồng ý thực hiện hay không.

"Chúng tôi sẽ bắt đầu khoan sớm thôi", ông Trump phát biểu trong một cuộc họp báo vào thứ Ba 7/1. "Chúng tôi sẽ mở lại ANWR. Chúng tôi sẽ làm tất cả những việc mà không ai nghĩ là có thể thực hiện được".

Các nhà bảo vệ môi trường và người dân bản địa Alaska, bao gồm cả người Gwich’in, những người coi khu vực này là thiêng liêng, đã cảnh báo rằng các công ty dầu mỏ sẽ phải đối mặt với sự giám sát nghiêm ngặt từ công chúng nếu theo đuổi quyền khai thác dầu ở đồng bằng ven biển. Họ cho rằng việc phát triển dầu khí trong khu bảo tồn sẽ đe dọa đời sống hoang dã của các loài cáo Bắc Cực, gấu Bắc Cực và tuần lộc.

“Người Gwich’in luôn biết rằng việc khoan dầu trong khu bảo tồn không chỉ vi phạm quyền con người mà còn là một quyết định kinh doanh tồi tệ, không đáng được ưa chuộng”, bà Raeann Garnett, trưởng bộ tộc đầu tiên của Chính quyền Bộ lạc Native Village of Venetie, phát biểu.

Tuy nhiên, các đại diện ngành công nghiệp dầu mỏ và quan chức Alaska lại phàn nàn rằng cấu trúc của phiên đấu giá đã ngăn cản việc tham gia ngay từ đầu. Khi công bố cuộc đấu giá vào tháng trước, Cục Quản lý Đất đai Mỹ (US Bureau of Land Management) đã nhấn mạnh rằng diện tích đất có sẵn chỉ cung cấp "số diện tích tối thiểu cần thiết", với các lô đất tập trung ở góc tây bắc của đồng bằng ven biển. Phiên đấu giá cũng đi kèm với các hạn chế về việc sử dụng mặt đất và khảo sát địa chấn, điều này có thể làm giảm sức hút.

Cơ quan Phát triển Công nghiệp và Xuất khẩu Alaska, đơn vị đã giành được các quyền khai thác trong cuộc đấu giá năm 2021, và chính quyền bang Alaska đã kiện phiên đấu giá tuần này tại tòa án liên bang.

Đây là buổi đấu giá "bất hợp pháp và thất bại", ông Randy Ruaro, Giám đốc điều hành của Cơ quan Phát triển Alaska, phát biểu. "Các điều khoản và điều kiện mà Bộ Nội vụ áp đặt quá nghiêm ngặt đến mức không thể khai thác dầu một cách có hiệu quả ở đó".

Ông Ruaro kêu gọi tổ chức một cuộc đấu giá mới, phàn nàn rằng cuộc đấu giá dưới thời chính quyền Biden đã vi phạm các yêu cầu của Quốc hội về việc Bộ Nội vụ phải tạo điều kiện cho việc cấp quyền thuê đất, khảo sát, phát triển, sản xuất và vận chuyển dầu khí từ khu bảo tồn.

Ý tưởng khai thác khu bảo tồn 19 triệu mẫu đất này vì tiềm năng dầu mỏ đã hấp dẫn Washington suốt nhiều thập kỷ. Các đồng minh và những người ủng hộ ngành công nghiệp dầu mỏ đã từ lâu luôn thúc đẩy các phiên đấu giá quyền thuê đất tại ANWR như một cách để tăng cường khai thác ở phía Bắc của Alaska và cung cấp nhiều dầu thô hơn cho Hệ thống Dòng chảy Dầu Trans Alaska, tuyến đường ống quan trọng cho việc cung cấp dầu thô.

Tuy nhiên, các công ty muốn khai thác khu vực này sẽ phải đối mặt với nhiều rủi ro không chỉ dừng lại ở nguy cơ về danh tiếng. Việc phát triển khu vực này sẽ yêu cầu các công ty vượt qua những thách thức về hậu cần tốn kém, điều hướng các yêu cầu cấp phép nghiêm ngặt và đối phó với sự phản đối từ các nhóm bảo vệ môi trường, các nhà phân tích cảnh báo.

Chi phí cao và những thách thức của việc phát triển dầu mỏ ở Bắc Cực, điều được chứng minh rõ ràng qua những khó khăn mà Shell Plc gặp phải khi cố gắng khoan thăm dò ở Biển Chukchi hơn một thập kỷ trước, đã khiến các công ty năng lượng phải từ bỏ quyền khoan ở vùng Bắc Cực của Mỹ, phía bắc Alaska, mặc dù nơi đây có tiềm năng mang lại 27 tỷ thùng dầu.

Anh Thư

AFP