Vì sao Nga muốn giành, Ukraine quyết giữ TP Sieverodonetsk?

Trong những tuần đầu của chiến dịch quân sự Nga tại Ukraine, sau khi cố kiểm soát Kiev nhưng thất bại thì tháng 4, Moscow đã chuyển trọng tâm chiến dịch của mình sang phía đông, cụ thể là vùng Donbass.

Giờ đây, Nga đang muốn kiểm soát TP Sieverodonetsk (còn được gọi là Severodonetsk). Đây là thành phố thuộc tỉnh Luhansk, giáp ranh với tỉnh Donetsk và cách biên giới Nga khoảng 145 km về phía nam. Thành phố này nằm gần sông Donets chảy doc miền đông Ukraine.

Hôm 20-6, tỉnh trưởng tỉnh Luhansk - ông Sergiy Gaidai cho biết Nga đã huy động đủ khí tài hạng nặng và tập trung đủ lực lượng để đẩy mạnh hỏa lực nhằm giành lấy TP Sieverodonetsk, theo hãng tin Reuters.

Sieverodonetsk không nằm trong danh sách 40 thị trấn và thành phố lớn nhất của Ukraine nhưng trong tháng qua, thành phố đã trở thành chiến trường quan trọng của cuộc chiến Nga-Ukraine. Hiện quân Nga đã kiểm soát được phần lớn Sieverodonetsk còn quân Ukraine và vài trăm dân thường vẫn đang kháng cự ở trong nhà máy công nghiệp Azot ở phía tây thành phố.

Tổng thống Ukraine – ông Volodymyr Zelensky nói: “Trên nhiều phương diện, số phận của Donbass đang được quyết định ở Sieverodonetsk”. Vậy tại sao Sieverodonetsk lại quan trọng như vậy?

Vị trí chiến lược Nga muốn giành…

Ông Michael Kofman - Giám đốc chương trình nghiên cứu về Nga thuộc tổ chức nghiên cứu CNA (bang Virginia, Mỹ) cho biết đây là một trong ba thành phố mà Nga muốn phải kiểm soát được tại Donbass. Theo ông, Nga đã cố gắng chặn đường tiếp tế từ phía Tây của lực lượng Ukraine ở khu vực này.

Khi phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine, Moscow có thể đã hy vọng sẽ tạo một “gọng kìm” từ tỉnh Kharkiv ở phía bắc vòng xuống bờ biển Azov ở phía nam nhằm bao vây các lực lượng Ukraine tại Donbass, rồi tập trung tiến đánh TP Dnipro ờ phía tây.

Nga muốn tạo thế "gọng kìm" ở quanh TP Sieverodonetsk (Severodonetsk) để kiểm soát hết vùng Donbass. Ảnh: THE ECONOMIST

Tuy nhiên, có thể vì một số lý do, bao gồm thiếu lực lượng, Nga đã chuyển sang dùng một gọng kìm nhỏ hơn, bao gồm một mũi tấn công từ TP Izyum về phía nam và và một mũi từ TP Popasna về hướng bắc, theo tờ The Economist.

TP Sieverodonetsk nằm ở rìa phía đông của gọng kìm nhỏ đó và là cửa ngõ vào phía đông bắc của tỉnh Donetsk. Đây là một mục tiêu dễ dàng hơn đối với Nga vì các lực lượng Ukraine có vẻ yếu hơn, ít hệ thống pháo binh và phòng không hơn.

Bên cạnh đó, việc kiểm soát được Sieverodonetsk cùng với TP Lysychansk sẽ mở ra một con đường về phía tây tới TP Slovyansk và TP Kramatorsk. Trước đó, Nga đã tiến đánh Slovyansk từ hướng bắc và dù rất cố gắng nhưng vẫn chưa chiếm được thành phố này.

Việc kiểm soát Sieverodonetsk sẽ mở ra một con đường tiếp cận khác, dù không hẳn là dễ dàng hơn, để tiến đánh Lysychansk. Nếu Nga kiểm soát Lysychansk, thì đồng nghĩa với việc Nga sẽ kiểm soát toàn bộ Luhansk. Tiếp nữa, từ Lysychansk tiếp tục tiến tới Slovyansk và Kramatorsk, nếu 2 thành phố này thất thủ thì Nga cũng sẽ kiểm soát gần như tất cả các thị trấn và thành phố lớn nhất ở tỉnh Donetsk.

Như vậy thì toàn bộ vùng Donbass sẽ về tay Nga và điều này sẽ cho phép Moscow tuyên bố đã đạt được một trong những mục tiêu chiến dịch quân sự là “giải phóng” Donbass.

Biểu tượng mà Ukraine muốn giữ

Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh (Mỹ), Ukraine có khả năng sẽ rút khỏi thành phố này để củng cố quân đội của mình ở nơi khác, thay vì kháng cự trong vô vọng như ở TP cảng Mariupol. Cũng theo The Economist, nhiều người cũng dự đoán Ukraine sẽ rút quân khỏi Sieverodonetsk và sẽ dồn quân bảo vệ Lysychansk vốn nằm trên ngọn đồi cao hơn Sieverodonetsk 150 m và dễ bảo vệ hơn.

Lực lượng Ukraine ở Sieverodonetsk. Ảnh: NEW YORK TIMES

Tuy nhiên, trái ngược với dự đoán, Ukraine tổ chức các cuộc phản công và quyết giữ Sieverodonetsk. Có thể mục đích của Kiev là giữ chân quân Nga để câu giờ cho đến khi có thêm nhiều vũ khí phương Tây đến, bao gồm các hệ thống tên lửa tầm xa của Mỹ.

Tỉnh trưởng Haidai đã từng nói rằng nỗ lực giữ Sievierodonetsk mang tính biểu tượng rất lớn. Ông thừa nhận: “Về mặt chiến lược, thành phố không không phải là một nơi trọng yếu”. Vị trí cao hơn ở bên kia bờ sông thì quan trọng hơn về mặt quân sự. Tuy nhiên, ông nói rằng về mặt chính trị thì Sievierodonetsk lại rất quan trọng bởi vì đây là thủ phủ của tỉnh và nếu giữ được nó thì sẽ giữ được tinh thần của binh sĩ.

Việc Kiev muốn giữ Sievierodonetsk cũng được giải thích vì một số lý do. Thứ nhất, vào hôm 15-6, tình báo Anh cho rằng sự kháng cự của Ukraine ở thành phố này đang ngăn Nga điều quân đi nơi khác. Thứ hai, Kiev cố giữ thành phố là muốn gây ra thương vong cho và làm suy kiệt lực lượng Nga. Thứ ba là Sievierodonetsk là chiến trường thuận lợi hơn cho các chiến thuật chiến tranh đô thị ưa thích của Ukraine hơn là các cuộc “so găng” hỏa lực tầm xa trên các bãi đất trống ở những vùng Nga có lợi thế.

TheoThe Economist, TP Sieverodonetsk là một điểm “nóng” trong các cuộc xung đột chính trị và quân sự giữa Nga và Ukraine. Vào năm 2004, khi biểu tình phản đối bầu cử gian lận ở nổ ra ở Kiev, các chính trị gia ở Sieverodonetsk đã vận động đòi ly khai và yêu cầu Nga hỗ trợ quân sự. Khi chính biến nổ ra ở Ukraine năm 2014, Nga đã chiếm vùng Donbass và lực lượng thân Nga đã kiểm soát Sieverodonetsk từ tháng 5 đến tháng 7-2014 và sau đó bị lực lượng Kiev chiếm lại. Trong suốt 8 năm qua, các cuộc giao tranh luôn diễn ra ở đây.

ĐỨC HIỀN