Vì sao Ngân hàng Nhà nước không hạ chuẩn cho vay?
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 hoành hành, rất nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đã được đưa ra như hỗ trợ về tín dụng, vốn vay… nhưng doanh nghiệp không tiếp cận được. Ngân hàng Nhà nước cũng không hạ các chuẩn cho vay. Vì sao?
Liên quan đến doanh nghiệp tiếp cận vốn khó khăn và quan điểm của Thống đốc là không hạ chuẩn cho vay thì tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ ngày 5/5, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng phân tích: Dịch Covid-19 xảy ra đã tác động đến một diện rất rộng các doanh nghiệp và người dân.
Có doanh nghiệp chịu tác động trực tiếp, có doanh nghiệp chịu tác động gián tiếp, từ đó ảnh hưởng đến hoạt động của các tổ chức tín dụng (TCTD) ở 2 góc độ. Thứ nhất là các TCTD cũng là doanh nghiệp cung ứng dịch vụ thanh toán cho các doanh nghiệp nên khi doanh nghiệp và người dân bị ngưng trệ hoạt động sản xuất, kinh doanh thì đồng nghĩa với việc là nguồn thu dịch vụ của các TCTD cũng sẽ bị giảm xuống, ảnh hưởng đến tình hình tài chính của các TCTD.
Góc độ thứ hai rất quan trọng, đó là TCTD là trung gian tài chính, là tổ chức nhận tiền gửi của doanh nghiệp và người dân và cho doanh nghiệp và người dân vay. Khi doanh nghiệp và người dân bị ảnh hưởng không có nguồn thu thì đồng nghĩa với việc khó khăn trong việc trả nợ và theo đó ảnh hưởng đến chất lượng tài sản của các TCTD.
Khi nợ xấu phát sinh thì các TCTD phải trích lập dự phòng rủi ro và do đó cũng làm ảnh hưởng đến tình hình tài chính của doanh nghiệp. Bài toán làm sao để Ngân hàng Nhà nước thực hiện các giải pháp để hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp và người dân là vấn đề Thống đốc chỉ đạo rất quyết liệt.
Tuy nhiên vừa giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp và người dân nhưng vẫn phải đảm bảo hoạt động của các TCTD là không được phá vỡ các tiêu chí về an toàn hoạt động của các TCTD.
Nếu như hạ chuẩn cho vay hoặc phá vỡ các tiêu chí về đảm bảo an toàn thì hệ thống các TCTD sẽ đối mặt với nguy cơ bất ổn trở lại như đã từng xảy ra trong giai đoạn trước đây. Suy cho cùng khi hệ thống ngân hàng bị ảnh hưởng thì cũng sẽ tác động và gây hệ lụy rất lớn đối với nền kinh tế và ổn định kinh tế vĩ mô.
Chính vì vậy mà Ủy ban Kinh tế của Quốc hội sáng 5/5 đã tổ chức một phiên họp thẩm tra báo cáo kinh tế của Chính phủ cho kỳ họp tới. Tại đây, đại diện của Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ đã phát biểu và phân tính, thấu hiểu được những khó khăn của hoạt động ngân hàng. Hiệp hội cũng đề nghị rằng cần có các giải pháp khác để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, ví dụ như để hỗ trợ tăng trưởng tín dụng cho doanh nghiệp và người dân thì có thể thúc đẩy việc bảo lãnh của Chính phủ cho doanh nghiệp.
“Hy vọng trong thời gian tới sau cuộc đối thoại với các doanh nghiệp vào ngày 9/5, các doanh nghiệp cũng như các bộ, ngành sẽ cân nhắc có những giải pháp tích cực hơn, quyết liệt hơn”, bà Hồng bày tỏ.
Phó Thống đốc cũng khẳng định, khi dịch Covid-19 xảy ra thì Ngân hàng Nhà nước là một trong những đơn vị triển khai rất sớm các giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo toàn ngành phải triển khai ngay sau khi Thủ tướng có văn bản, chỉ thị.
Ngân hàng Nhà nước đã đánh giá và lựa chọn các giải pháp rất thiết thực, cấp thiết đối với các TCTD trong tình hình hiện nay. Đó là khi các doanh nghiệp, người dân bị ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh và nguồn thu bị ảnh hưởng thì việc cơ cấu lại trả nợ là điều rất quan trọng. Rồi việc miễn giảm các khoản lãi vay, có cả những khoản vay mới, cũng đã được giảm với mặt bằng lãi suất cho vay theo điều chỉnh giảm trần lãi suất cho vay của Ngân hàng Nhà nước trong tháng 3.
Đối với những khoản cho vay cũ thì Thống đốc Ngân hàng Nhà nước kêu gọi và nhận được sự đồng tình rất quyết liệt và trách nhiệm của các TCTD trong việc giảm lãi suất các khoản dư nợ cũ. Hay việc giảm phí thanh toán, sẵn sàng nguồn vốn, kể cả với các doanh nghiệp có nhu cầu vay mới. Đặc biệt là sẵn sàng nguồn vốn khi dịch kết thúc để đáp ứng nhu cầu vốn cho các doanh nghiệp vay vốn nhằm thúc đẩy hoạt động kinh tế trở lại.
Báo cáo của hệ thống các TCTD cho thấy là kết quả ngành Ngân hàng triển khai trong thời gian vừa qua rất đáng kể. Về cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ, toàn hệ thống đã cơ cấu được cho 170.746 khách hàng với dư nợ bằng 128.210 tỷ đồng.
Miễn giảm lãi, giữ nguyên nhóm nợ cho 14.372 khách hàng với dư nợ 28.441 tỷ đồng. Hạ lãi suất dư nợ hiện hữu cho 318.528 khách hàng với dư nợ là 980.163 tỷ đồng và mức hạ lãi suất phổ biến từ 0,5-2%, thậm chí có một số TCTD đã hạ lãi suất 2,5% lên tới 4%/năm.
Cho vay mới với lãi suất ưu đãi thấp hơn so với lãi suất cho vay trước dịch khoảng từ 1-2% cho 147.637 khách hàng với doanh số cho vay mới lũy kế từ ngày 23/1/2020 đạt khoảng 553.000 tỷ đồng.
Bên cạnh việc cơ cấu lại trả nợ cũng như là miễn giảm vốn vay, Ngân hàng Nhà nước cũng điều chỉnh giảm phí thanh toán điện tử liên ngân hàng để từ đó các TCTD giảm phí với người dân cũng như Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo Napas giảm hai lần phí. Ước tính số phí giảm năm 2020 lên đến trên 1000 tỷ đồng.