Vì sao những con tàu cao tốc tiền tỷ nằm bờ?

Cách đây gần 13 năm, người dân dùng những chiếc tàu gỗ đánh cá được cải hoán để làm phương tiện chở khách và hàng hóa tuyến Sa Kỳ - Lý Sơn và ngược lại. Thế nhưng thời điểm đó, 2 đến 3 ngày mới có 1 chuyến và thời gian chạy tới 3 giờ/chuyến. Đến năm 2014, khi huyện đảo Lý Sơn được kéo điện lưới quốc gia và đầu tư cơ sở hạ tầng thì ngành du lịch phát triển mạnh, thu hút nhiều du khách ra đảo tham quan, nghỉ dưỡng.

Những con tàu cao tốc neo đậu trong âu thuyền Lý Sơn những năm qua. Ảnh: Chí Đại

Để đáp ứng nhu cầu phát triển du lịch, vận chuyển hành khách hàng hóa ra vào đảo, một số tổ chức và cá nhân ở Lý Sơn và Bình Sơn đã tiến hành đầu tư tiền tỷ, mua tàu vận tải vỏ sắt hiện đại nhằm thay thế tàu gỗ, rút ngắn thời gian vận tải ra vào đảo còn khoảng 60 phút/chuyến. Những chủ đầu tư tàu cao tốc này không chỉ để phục vụ hành khách tốt hơn mà còn kỳ vọng có thu nhập từ dịch vụ này.

Thế nhưng, chỉ sau vài năm làm ăn chưa kịp thu hồi vốn thì tuyến hành khách này xuất hiện các con tàu gọi là siêu tốc. Thời gian các con tàu này chạy chỉ còn 40 đến 45 phút/chuyến, thiết kế tiện nghi hơn. Cũng từ đó các con tàu cao tốc người dân bỏ tiền đầu tư trước đó ế khách và trở thành gánh nặng trong tiền nợ, vay, tiền lãi.

Để cứu vãn tình hình, các chủ tàu cao tốc bắt đầu rao bán tàu nhưng không có người mua. Cứ thế, những con tàu này đành phải nằm bờ, sau nhiều năm neo đậu xuống cấp, hư hỏng, có những tàu còn bị chìm xuống biển, còn chủ tàu phải gồng gánh những khoản nợ đã đầu tư nhưng chưa thu hồi được vốn.

Ông Nguyễn Vinh - trú tại huyện Lý Sơn cho biết, trước đây những con tàu cao tốc chạy 60 phút/chuyến thay thế các con tàu gỗ trong vận chuyển hành khách ra vào đảo Lý Sơn là niềm tự hào. Thế nhưng, từ khi xuất hiện tàu siêu tốc chạy tuyến Sa Kỳ - Lý Sơn thì những con tàu cao tốc đành phải nằm bờ từ đó đến nay dẫn đến xuống cấp, hư hỏng. Chúng tôi rất tiếc nuối nhưng đành bất lực.

Còn ông Trần Đình Xem - chủ một tàu cao tốc ở Lý Sơn cho biết: Giữa năm 2016, ông đầu tư 16 tỷ đồng để đóng mới con tàu cao tốc tuyến Sa Kỳ - Lý Sơn. Thế nhưng chỉ hoạt động được 2 năm, đến đầu năm 2018 thì đành phải dừng hoạt động vì không thể cạnh tranh được với tàu siêu tốc, dẫn đến không chỉ mất đi nghề mưu sinh mà còn đối diện với khoản nợ đầu tư cho con tàu.

Ông Xem cho biết thêm, con tàu của ông hoạt động tốt, tuy nhiên lượng khách ra đảo Lý Sơn giảm dần, trong khi đó nhiều doanh nghiệp khác đầu tư tàu hiện đại hơn, tốc độ nhanh hơn, nên tàu của ông không theo kịp. Càng chạy càng lỗ nên ông cho tàu nằm bờ từ đó cho đến nay.

“Tôi đã nhiều lần liên hệ, rao bán, cũng có một số người tới xem tàu nhưng rồi họ bỏ đi, không mua” - ông Xem nói.

Ghi nhận của chúng tôi, tại vũng neo đậu tàu thuyền Lý Sơn, có 3 tàu cao tốc neo đậu cách bờ khoảng 100m. Người dân cho biết, những con tàu này nhiều năm qua không chở khách. Qua quan sát cho thấy, những con tàu này đang xuống cấp, hoen gỉ, hư hỏng. Còn lại 1 tàu đang neo đậu gần bờ thì bị chìm phần đầu, đuôi tàu bị vỡ nát, các thiết bị trên tàu cũng bị hư hỏng nghiêm trọng.

Những con tàu này dài hàng chục mét, nằm bờ trong thời gian dài nên tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn cho các tàu cá khi ra, vào vũng neo đậu tránh trú bão.

Chia sẻ về vấn đề này, bà Phạm Thị Hương - Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn cho biết: Hiện nay tại vũng neo đậu tàu thuyền Lý Sơn có 3 tàu cao tốc ngừng hoạt động, trong đó 1 tàu bị hư hỏng hoàn toàn, 1 tàu đang hết hạn đăng kiểm và 1 tàu không có hành khách nên không hoạt động.

Theo bà Hương, nguyên nhân tàu cao tốc nằm bờ là do không cạnh tranh được với tàu siêu tốc và không có đủ hành khách để vận chuyển ra vào đảo Lý Sơn. Chính quyền huyện cũng chia sẻ khó khăn với các chủ tàu cao tốc đang ngừng hoạt động. Thời gian qua, tàu cao tốc Hoàng Sa 3 bị hư hỏng nặng nên UBND huyện phối hợp với các ngành chức năng trục vớt, xử lý để tránh bị ô nhiễm môi trường và cản trở tàu cá ra vào vũng neo đậu.

Theo Ban Quản lý Cảng và Cảng vụ đường thủy nội địa tỉnh Quảng Ngãi, hiện có 4 tàu chở khách tham gia tuyến Sa Kỳ - Lý Sơn. Trung bình mỗi tàu có thể chở khoảng 152 khách/lượt. Tuy số tàu được đầu tư hiện đại nhưng lượng khách đi lại vẫn không tăng.

Tấn Thành - Chí Đại