Vì sao phải thực hiện điều tra dân số, nhà ở?

Cục trưởng Cục Thống kê Đồng Nai Trần Quốc Tuấn.

Đồng Nai đang triển khai Tổng điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024. Thông tin từ cuộc điều tra này sẽ là nguồn dữ liệu quan trọng để Đồng Nai có hệ thống dữ liệu chất lượng nhằm theo dõi, đánh giá tiến độ thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội cũng như các mục tiêu phát triển bền vững khác.

Cục trưởng Cục Thống kê Đồng Nai Trần Quốc Tuấn đã có cuộc trao đổi với phóng viên Báo Đồng Nai nhằm trả lời những thắc mắc của bạn đọc liên quan đến hoạt động này.

Việc điều tra dân số, nhà ở giữa kỳ năm 2024 có ý nghĩa gì, thưa ông?

- Cùng với cả nước, cuộc điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 ở Đồng Nai diễn ra từ ngày 1-4 đến hết ngày 30-4 nhằm thu thập thông tin về dân số và nhà ở làm cơ sở để đánh giá tình hình thực hiện Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ 2021-2025; xây dựng chính sách, lập kế hoạch dân số và nhà ở phục vụ lập Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ 2026-2030.

Đồng thời, đây cũng là dịp giám sát thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc mà Chính phủ Việt Nam đã cam kết. Kết quả điều tra cũng nhằm phục vụ cho công tác thống kê về dân số trên phạm vi cả nước và từng địa phương.

Cuộc điều tra sẽ cung cấp số liệu về quy mô dân số đến cấp huyện 5 năm sau Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019; làm cơ sở rà soát, hiệu chỉnh số liệu dân số hàng năm giai đoạn 2020-2024; cập nhật kho dữ liệu dân số và nhà ở do Tổng cục Thống kê quản lý để phục vụ nghiên cứu, phân tích và dự báo quá trình phát triển dân số và nhà ở giữa 2 kỳ tổng điều tra trên phạm vi cả nước và từng địa phương; đáp ứng yêu cầu so sánh quốc tế.

Việc điều tra dân số, nhà ở giữa kỳ năm 2024 sẽ được tiến hành ra sao?

- Về quy mô, cuộc điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 được thực hiện trên phạm vi cả nước, tại 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, ngoại trừ 4 huyện đảo nhỏ. Đây là cuộc điều tra chọn mẫu, khác với cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 (điều tra toàn bộ).

Đồng Nai là địa phương có dân số đông, hiện nay dân số Đồng Nai theo dự ước có trên 3,3 triệu người, đứng thứ 5 cả nước. Vì vậy, số địa bàn điều tra được chọn trong cuộc điều tra này khá lớn (881 địa bàn). Trong đó, nhiều nhất là thành phố Biên Hòa với 167 địa bàn (chiếm gần 20% số địa bàn cả tỉnh), tiếp theo là huyện Trảng Bom với 95 địa bàn. Tổng số điều tra viên toàn tỉnh là trên 340 người. Số điều tra viên này đã được tập huấn đầy đủ về nghiệp vụ và phần mềm công nghệ thông tin cuộc điều tra, bước vào thực hiện điều tra từ đầu tháng 4.

Vậy phương pháp thu thập thông tin trong cuộc điều tra dân số, nhà ở giữa kỳ năm 2024 được thực hiện như thế nào, thưa ông?

- Việc điều tra áp dụng phương pháp phỏng vấn trực tiếp. Điều tra viên đến từng hộ để hỏi người cung cấp thông tin và ghi đầy đủ các câu trả lời vào phiếu điều tra điện tử (được thiết kế trên thiết bị di động thông minh - CAPI).

Cán bộ chuyên môn lấy số liệu hộ dân tại phường Long Bình, thành phố Biên Hòa. Ảnh: Cục Thống kê Đồng Nai

Một số trường hợp đặc biệt, đối với những đối tượng điều tra không thể tiếp cận trực tiếp hoặc tiếp cận nhiều lần không được, Cục trưởng Cục Thống kê Đồng Nai quyết định lựa chọn phương pháp thu thập thông tin phù hợp bằng cách gửi mẫu phiếu giấy hoặc phiếu điện tử (CAPI hoặc Webform) để đối tượng điều tra tự cung cấp thông tin.

Không áp dụng phương pháp thu thập thông tin bằng hình thức trực tuyến.

Đây là lần đầu tiên một cuộc điều tra dân số, nhà ở thu thập thông tin của người có quốc tịch nước ngoài đang sinh sống và làm việc trên lãnh thổ Việt Nam. Vì sao phải thu thập thông tin về người nước ngoài, thưa ông?

- Cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, đối tượng điều tra chỉ bao gồm người có quốc tịch Việt Nam. Trong cuộc điều tra dân số giữa kỳ năm 2024 lần này, người có quốc tịch nước ngoài lần đầu tiên được đưa vào làm đối tượng điều tra. Điều này nhằm bảo đảm các tiêu chuẩn thống kê và khuyến nghị của quốc tế về thống kê dân số, cũng như thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững để “không ai bị bỏ lại phía sau”.

Để việc điều tra được thuận tiện, nhanh chóng đạt kết quả tốt, ông lưu ý người dân những vấn đề gì?

- Với mục đích, ý nghĩa quan trọng của cuộc điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 như đã nêu trên, chúng tôi mong muốn nhận được sự ủng hộ, tham gia tích cực từ người dân để cuộc điều tra được thực hiện thuận lợi, hoàn thành đảm bảo thời gian và đạt yêu cầu về chất lượng thông tin.

Việc cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác là trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi người dân. Thông tin đầu vào chính xác sẽ giúp chúng ta có được bộ dữ liệu liên quan đến dân số và nhà ở, phục vụ sự chỉ đạo, điều hành của Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành và chính quyền địa phương các cấp trong giai đoạn mới theo đúng tinh thần “Dữ liệu tốt hơn, cuộc sống tốt hơn” và “Không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Xin cảm ơn ông!

Kim Liễu (thực hiện)