Việc cấp thẻ căn cước cho người dưới 14 tuổi sẽ thực hiện theo nhu cầu

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm phát biểu tại Quốc hội ngày 2-6

Đầu phiên thảo luận tại Quốc hội chiều nay, 2-6, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ đã trình bày Tờ trình về dự án Luật Căn cước công dân (sửa đổi). Tờ trình nhấn mạnh cần thiết phải sửa đổi Luật Căn cước công dân năm 2014 để hoàn thiện cơ sở pháp lý, tạo bước đột phá về chuyển đổi số ở nước ta.

Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ, việc xây dựng dự án Luật Căn cước nhằm 5 mục đích chính: phục vụ giải quyết thủ tục hành chính và cung cấp dịch vụ công trực tuyến; phát triển kinh tế, xã hội; xây dựng công dân số; hoàn thiện hệ sinh thái phục vụ kết nối, khai thác, bổ sung làm giàu dữ liệu dân cư; phục vụ chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo các cấp.

Trong quá trình lập đề nghị xây dựng Luật Căn cước công dân (sửa đổi), Chính phủ đã thống nhất thông qua 04 chính sách trong đề nghị xây dựng Luật; bao gồm cả chính sách về việc cấp giấy chứng nhận căn cước cho người gốc Việt Nam đang sinh sống tại Việt Nam nhưng chưa xác định được quốc tịch và căn cước điện tử (tài khoản định danh điện tử của công dân Việt Nam).

Vì vậy, để cụ thể hóa các chính sách nêu trên trong dự thảo Luật được đầy đủ, chặt chẽ, bảo đảm tính bao quát và phù hợp với phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng của Luật, Chính phủ đã chỉnh lý tên gọi của dự án Luật từ “Luật Căn cước công dân (sửa đổi)” thành “Luật Căn cước”.

Về bố cục, dự thảo Luật Căn cước gồm 07 chương, 46 Điều (so với Luật Căn cước công dân năm 2014 thì dự thảo Luật đã sửa đổi 39/39 điều, bổ sung mới 07 điều).

Trong đó, một điểm mới căn bản là dự thảo Luật đã mở rộng đối tượng áp dụng so với Luật Căn cước công dân năm 2014, ngoài áp dụng đối với công dân Việt Nam, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan, Luật này còn áp dụng đối với người gốc Việt Nam đang sinh sống tại Việt Nam nhưng chưa xác định được quốc tịch.

Dự thảo Luật cũng quy định theo hướng mở rộng, tích hợp nhiều thông tin khác của công dân và người gốc Việt Nam trong Cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu căn cước để trực tiếp phục vụ cho việc ứng dụng tiện ích của thẻ căn cước, căn cước điện tử,…

Về nội dung thể hiện trên thẻ căn cước, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung theo hướng lược bỏ vân tay; sửa đổi quy định về thông tin số thẻ căn cước, dòng chữ “căn cước công dân”, quê quán, nơi thường trú, chữ ký của người cấp thẻ thành số định danh cá nhân, dòng chữ “thẻ căn cước”, nơi đăng ký khai sinh, nơi cư trú...

Quang cảnh phiên họp Quốc hội

Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ, việc thay đổi, cải tiến như trên để tạo thuận lợi hơn cho người dân trong quá trình sử dụng thẻ căn cước, hạn chế việc phải cấp đổi thẻ căn cước và bảo đảm tính riêng tư của người dân; các thông tin căn cước của người dân cơ bản sẽ được lưu trữ, khai thác, sử dụng thông qua chíp điện tử trên thẻ căn cước.

Đối với những thẻ căn cước công dân đã cấp thì vẫn còn nguyên giá trị sử dụng, không bị tác động bởi quy định này.

Một điểm mới đáng chú ý khác là dự thảo Luật đã bổ sung quy định về quản lý, cấp thẻ căn cước cho người dưới 14 tuổi và cấp giấy chứng nhận căn cước cho người gốc Việt Nam.

Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, quy định này để bảo đảm quyền, lợi ích chính đáng của họ và phục vụ công tác quản lý nhà nước; phát huy giá trị, tiện ích của thẻ căn cước trong hoạt động của Chính phủ số, xã hội số. Tuy nhiên, việc cấp thẻ cho người dưới 14 tuổi sẽ thực hiện theo nhu cầu, còn đối với người từ đủ 14 tuổi trở lên là bắt buộc.

Ngoài ra, dự thảo Luật cũng đã bổ sung theo hướng việc cấp lại thẻ căn cước được thực hiện trực tuyến trên cổng dịch vụ công quốc gia (người dân không phải đến cơ quan quản lý căn cước để thực hiện thủ tục).

Còn về căn cước điện tử, đây là nội dung được bổ sung so với quy định của Luật Căn cước công dân năm 2014. Dự thảo Luật quy định mỗi người dân chỉ có 01 căn cước điện tử là tài khoản định danh điện tử do hệ thống định danh và xác thực điện tử tạo lập; việc thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ hành chính công trên môi trường điện tử phải sử dụng căn cước điện tử…

Thẩm tra dự án Luật Căn cước công dân (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới nêu rõ, cơ quan thẩm tra nhất trí sự cần thiết ban hành Luật Căn cước như Tờ trình của Chính phủ nhằm khắc phục những hạn chế, vướng mắc, bất cập của Luật Căn cước công dân hiện hành.

Ủy ban Quốc phòng và An ninh cũng cho rằng hồ sơ dự án Luật cơ bản đã đầy đủ các tài liệu theo quy định, đủ điều kiện trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5. Để bảo đảm tính khả thi, cơ quan thẩm tra đề nghị tiếp tục rà soát và đánh giá sâu hơn về tác động của các chính sách mới trong dự án Luật; rà soát, chuẩn bị đầy đủ, kỹ lưỡng dự thảo Nghị định, Thông tư, tạo điều kiện triển khai thực hiện đồng bộ, thông suốt khi Luật có hiệu lực thi hành.