Việt Nam – Australia: Hợp tác toàn diện cho một tương lai thịnh vượng

Việc nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện nhân chuyến thăm chính thức Australia của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tháng 3/2024 là bước tiến mạnh mẽ, mang tính lịch sử và mở ra một thời kỳ mới trong mối quan hệ hợp tác giữa hai nước với tin cậy chính trị cao hơn, phạm vi lớn hơn, thực chất hơn.

Bước tiến này tạo ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp hai nước thúc đẩy hợp tác trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt về năng lượng tái tạo, chuyển đổi số và cùng đồng hành theo đuổi mục tiêu phát triển bền vững.

Nhân dịp Xuân về, Đại biện lâm thời Australia tại Việt Nam, bà Reneé Deschamps đã trao đổi với Mekong – ASEAN về tầm nhìn và những bước phát triển mới trong mối quan hệ ngoại giao và hợp tác kinh tế giữa hai nước trong tương lai.

Mekong – ASEAN: Thưa bà, những thành tựu quan trọng nhất trong mối quan hệ giữa Việt Nam và Australia đã đạt được trong năm qua là gì? Bà đánh giá như thế nào về tiềm năng hợp tác sâu rộng hơn nữa vào năm 2025?

Bà Reneé Deschamps: Quan hệ giữa Australia và Việt Nam là mối quan hệ dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau. Thực tế, mối quan hệ này chưa bao giờ tốt đẹp hơn lúc này. Việc nâng cấp quan hệ giữa hai quốc gia lên Đối tác chiến lược toàn diện (CSP) vào tháng 3 năm 2024 đã phản ánh sự tin tưởng lẫn nhau về chiến lược và chính trị giữa hai nước. Đồng thời, phản ánh tham vọng mà cả hai bên đều hướng tới cho tương lai tốt đẹp hơn ở Việt Nam cũng như cho cả khu vực. Một khu vực ổn định và thịnh vượng!

Bộ trưởng Ngoại giao Australia Penny Wong và Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đồng chủ trì Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam - Australia lần thứ 6 (FMM-6) - Ảnh: BNG

Vào tháng 10 vừa qua, các Bộ trưởng Ngoại giao của hai nước đã gặp nhau tại Adelaide, Australia và ký bản Chương trình hành động triển khai quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giai đoạn 2024-2027 giữa hai nước và cùng triển khai từ năm 2025.

Nghĩa là, Việt Nam và Australia sẽ có sự hợp tác lớn hơn trong sáu lĩnh vực trọng tâm: Tăng cường hợp tác chính trị, an ninh quốc phòng và tư pháp; Nâng cao hợp tác kinh tế; Xây dựng kiến thức và kết nối con người; Tăng cường hợp tác về khí hậu, môi trường và năng lượng; Hỗ trợ khoa học, công nghệ, đổi mới và Phát triển chuyển đổi số và củng cố quan hệ hợp tác trong khu vực và quốc tế.

Cộng đồng doanh nghiệp Australia rất coi trọng tiềm năng của nền kinh tế Việt Nam. Đặc biệt, chúng tôi kỳ vọng Việt Nam sẽ tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh cho các nhà đầu tư nước ngoài và cởi mở thủ tục hơn trong lĩnh vực thu hút khách du lịch.

Việc ban hành các quy định sửa đổi gần đây về hợp tác giáo dục tại Việt Nam kỳ vọng sẽ mở ra những cơ hội cho các trường đại học Australia thành lập cơ sở hoạt động, giúp Việt Nam phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, phù hợp với chiến lược phát triển các ngành công nghiệp quốc gia.

Những thành tựu về thương mại hai chiều giữa hai nước cũng là một điểm sáng đáng chú ý. Chắc chắn trong tương lai, thành tựu này sẽ tiếp tục được tăng trưởng phù hợp với gia tăng mức sống chung của Việt Nam.

Mekong – ASEAN: Bà có thể chia sẻ những ưu tiên và kế hoạch cụ thể để thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện với Việt Nam?

Bà Reneé Deschamps: Đại sứ quán Australia đang tích cực làm việc với các đối tác và đồng nghiệp Việt Nam để thực hiện Kế hoạch hành động cho Đối tác chiến lược toàn diện (CSP).

Ngoài ra, vào tháng 12, chúng tôi đã khởi động Kế hoạch Đối tác phát triển 2025-2030 cho Việt Nam. Trong đó nêu rõ cách thức hỗ trợ phát triển đáng kể của Australia giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và hòa nhập xã hội thông qua các chương trình, dự án của chúng tôi. Đó là các vấn đề hỗ trợ lãnh đạo nữ, phát triển đa dạng và thích ứng với biến đổi khí hậu, cơ sở hạ tầng và phát triển nguồn nhân lực.

Năm 2025, nhiều sáng kiến sẽ được triển khai trên tất cả các trụ cột của CSP mà chúng tôi đang thực hiện với Việt Nam. Hy vọng rằng, chúng tôi có thể mang câu chuyện của Australia đến với các thành phố, địa phương trên khắp đất nước Việt Nam nhằm tăng thêm tương tác với cộng đồng hiểu rõ hơn về cách chúng ta có thể hợp tác cùng nhau vì lợi ích chung.

Mekong – ASEAN: Hiện nay, các doanh nghiệp Australia đặc biệt quan tâm đến những lĩnh vực nào tại Việt Nam, thưa Bà? Đối với lĩnh vực phát triển bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu, Australia có những sáng kiến hỗ trợ Việt Nam cụ thể như thế nào?

Bà Reneé Deschamps: Chúng tôi tự hào được hợp tác với Việt Nam trong các mục tiêu về chuyển đổi số và công nghệ xanh – những lĩnh vực thiết yếu cho sự phát triển của đất nước trong những năm tới. Australia là đối tác tự nhiên của Việt Nam khi Việt Nam đang định vị để trở thành một nhân tố quan trọng trong thị trường năng lượng sạch.

Việt Nam có trữ lượng khoáng sản đất hiếm lớn, nguyên liệu rất quan trọng trong sản xuất công nghệ sạch và năng lượng tái tạo, khi kết hợp với chuyên môn hàng đầu thế giới của Australia về chế biến và các tiêu chuẩn ESG cao, sẽ cho ra các quyết định đầu tư hiệu quả, đạt được các mục tiêu chung đầy tham vọng mà cả hai bên cùng đang theo đuổi.

Thông qua Chương trình Aus4Innovation, Chính phủ Australia đang thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc thúc đẩy các thực hành nông nghiệp sáng tạo và bền vững tại Việt Nam. Tháng 8 năm 2024, chúng tôi đã công bố khoản tài trợ 1,45 triệu đô la Australia cho các dự án tận dụng giải pháp công nghệ cao nhằm thay đổi cảnh quan nông nghiệp trên khắp Việt Nam. Những khoản tài trợ này không chỉ là hỗ trợ tài chính mà còn là chất xúc tác để tăng cường hợp tác giữa Australia và Việt Nam vì sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp Quốc tế Australia (ACIAR) tại Việt Nam sẽ hỗ trợ giải quyết các thách thức trong nông nghiệp bằng cách giới thiệu các công nghệ sáng tạo, dựa trên nghiên cứu nhằm tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu, cải thiện hiệu quả sử dụng tài nguyên và mở rộng khả năng tiếp cận thị trường. Những sáng kiến này củng cố sinh kế của nông dân đồng thời thúc đẩy xuất khẩu bền vững.

Một dự án nổi bật là sáng kiến Lúa gạo Mekong bền vững, được đồng tài trợ bởi ACIAR và Tập đoàn SunRice của Australia, trang bị cho các nông dân trồng lúa nhỏ lẻ cách thực hành canh tác bền vững và kết nối họ với những cơ hội xuất khẩu cao cấp.

Mekong – ASEAN: Trong năm 2025, Đại sứ quán có kế hoạch gì nhằm tạo thêm nhiều cơ hội giao lưu văn hóa giữa nhân dân hai nước, đặc biệt là thế hệ trẻ?

Bà Reneé Deschamps: Năm 2024, chúng tôi vô cùng tự hào về thành công và tác động tích cực mà sự kiện “Hương vị Australia” được tổ chức tại TP HCM và Hà Nội. Đây là cơ hội tuyệt vời để thúc đẩy giao lưu văn hóa, chia sẻ di sản ẩm thực phong phú của Australia với cộng đồng địa phương và củng cố mối quan hệ giữa nhân dân hai nước chúng ta. Để tiếp nối thành công này, sự kiện trên sẽ được tổ chức tại TP HCM vào năm 2025.

Ngoài ra, Đại sứ quán luôn tìm kiếm, tạo ra nhiều cơ hội tương tự với những phương thức mới thông qua các hoạt động nghệ thuật, giáo dục hay công nghệ nhằm tăng cường không ngừng kết nối người dân Việt Nam và Australia.

Các sinh viên nhận học bổng Chính phủ Australia năm 2025. Ảnh: ĐSQ Australia

Đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục, kể từ năm 1974, Chính phủ Australia đã trao hơn 7,000 suất học bổng (thường được gọi là AAS) cho công dân Việt Nam sang Australia học tập. Sau khi về nước, nhiều cựu sinh đã rất thành công trong sự nghiệp và hiện đang giữ các vị trí cấp cao tại Việt Nam. Chúng tôi rất tự hào khi các cựu sinh Australia đã có nhiều đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam và góp phần xây dựng mối quan hệ bền chặt giữa Việt Nam và Australia.

Học bổng Chính phủ Australia mang đến cơ hội đặc biệt cho công dân Việt Nam tiếp cận nền giáo dục đẳng cấp thế giới tại Australia, xây dựng kết nối chuyên môn và cá nhân lâu dài, trải nghiệm nền văn hóa đa dạng của Australia và nâng cao kiến thức, kỹ năng trong những lĩnh vực ưu tiên nhằm tạo nên sự khác biệt trong quá trình phát triển của Việt Nam. Hơn ai hết, chính các du học sinh này là những đại sứ văn hóa giúp cho sợi dây kết nối giữa hai đất nước thêm sâu sắc.

Học bổng AAS giúp nâng cao kỹ năng cho nguồn nhân lực của Việt Nam, qua đó giúp Việt Nam đạt được mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045. Học viên nhận học bổng sẽ có được kiến thức mới, kỹ năng lãnh đạo và những mối quan hệ được xây dựng tại Australia cũng như thông qua mạng lưới cựu sinh viên Australia trên toàn cầu. Ngoài học bổng AAS, năm 2025 Chính phủ Australia sẽ cung cấp thêm các suất học bổng theo chương trình Đối tác Mekong-Australia (MAP). Các học viên nhận học bổng MAP sẽ được tham gia chương trình bồi dưỡng kỹ năng trong thời gian gian học tập, qua đó tạo kết nối lâu dài với các cựu sinh MAP trên khắp tiểu vùng sông Mekong.

Mekong – ASEAN: Tết Nguyên đán của người Việt đang đến gần, từ "Tết" mang lại ấn tượng như thế nào đối với Bà? Bà có thể chia sẻ những phong tục truyền thống mà người dân Australia thường làm khi đón chào năm mới?

Bà Reneé Deschamps: Tôi biết Tết có ý nghĩa sâu sắc đối với người dân Việt Nam. Đây là lần đầu tiên tôi được trải nghiệm Tết ở đất nước các bạn và tôi rất háo hức chờ đợi thời khắc hòa mình vào bầu không khí, màu sắc và âm thanh của lễ hội đặc biệt này.

Màn pháo hoa trước giao thừa tại khu vực cầu cảng Sydney. Ảnh: City of Sydney

Australia cũng có truyền thống chào đón năm mới với nhưng nét riêng biệt. Người Australia thường đón giao thừa với pháo hoa. Chúng tôi tự hào với màn trình diễn tại Cảng Sydney là một trong những màn pháo hoa đẹp nhất thế giới.

Nhiều người Australia cũng thích tụ tập ngoài trời, vì năm mới diễn ra vào mùa hè của chúng tôi. Đây là khoảng thời gian quý báu trong năm dành cho gia đình và bạn bè, nên các bãi biển, công viên và những bữa tiệc nướng thường được mọi người yêu thích, lựa chọn. Điều đó phản ánh lối sống hòa nhập vào thiên nhiên mà chúng tôi rất trân trọng.

Nhưng dù là ở Việt Nam hay Australia, chúng ta đều chào đón những ngày lễ và năm mới với tinh thần đoàn kết và niềm vui. Chúc mừng năm mới!

Mekong ASEAN: Xin trân trọng cảm ơn Bà!

Ngọc Linh

Ngọc Linh