Việt Nam cần mô hình tăng trưởng mới để bứt phá trong giai đoạn tới

Tại Diễn đàn Xác lập mô hình tăng trưởng mới cho Việt Nam giai đoạn 2026 - 2030, định hướng đến năm 2045 do Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam) tổ chức sáng 15-7, tại Hà Nội, các chuyên gia đánh giá, mô hình tăng trưởng kinh tế thời gian qua đang phát triển luôn theo xu hướng từ chiều rộng sang chiều sâu, chất lượng tăng trưởng được nâng cao. Cùng với việc cơ cấu lại nền kinh tế và thực hiện ba đột phá chiến lược đã đưa năng suất, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế có bước cải thiện.

Không còn đói nghèo nhưng chưa giàu mạnh

Tuy nhiên, các mô hình tăng trưởng kinh tế Việt Nam thời gian qua cũng đang bộc lộ nhiều hạn chế, yếu kém như việc phát triển chưa thật vững chắc, năng suất lao động chậm được cải thiện, đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp vào tăng trưởng kinh tế còn thấp; chưa phát huy được lợi thế so sánh và tận dụng các điều kiện hội nhập quốc tế; đầu tư công dàn trải, thất thoát, lãng phí,…Trước thực tiễn đó, đặt ra yêu cầu phải đổi mới mạnh mẽ mô hình tăng trưởng kinh tế.

Ông Đặng Xuân Thanh – Phó Chủ tịch Viện Hàn Lâm Khoa học xã hội Việt Nam.

Nhận xét tăng trưởng kinh tế Việt Nam “không trì trệ nhưng cũng không bứt phá, không còn đói nghèo nhưng chưa giàu mạnh”, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam - TS Đặng Xuân Thanh cho biết, dù có những bước tiến, nhưng đây là dấu hiệu của bẫy thu nhập trung bình, tình trạng chung của hơn 100 quốc gia đang phát triển trên thế giới chưa thể vượt qua.

Việt Nam xác định kinh tế số là 1 trong 3 trụ cột trong Chiến lược chuyển đổi số quốc gia đến 2025, tầm nhìn 2030, đề cập vấn đề này, GS.TS Trần Thọ Đạt, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, thuận lợi đối với phát triển kinh tế số ở Việt Nam đang có, chính là sự ổn định chính trị với thế hệ dân số vàng có kỹ năng số, cùng đó là các DN công nghệ nội địa dẫn dắt Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo cũng như hợp tác quốc tế mở rộng.

Định hướng và giải pháp phát triển kinh tế số ở Việt Nam, GS.TS Trần Thọ Đạt đề nghị cần hoàn thiện thể chế và chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế số. Trong đó, chú trọng phát triển hạ tầng số hiện đại, đồng bộ và an toàn cũng như tập trung phát triển nguồn nhân lực số và kỹ năng số cho toàn dân. Đặc biệt, cần thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển hệ sinh thái công nghệ số nội địa, từ đó thu hẹp khoảng cách số giữa các vùng và đảm bảo tiếp cận bình đẳng kinh tế số.

Toàn cảnh Diễn đàn.

Lựa chọn mô hình tăng trưởng phù hợp cho Việt Nam từ các quốc gia trên thế giới, TS Lê Xuân Sang Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới hàm ý, mô hình tăng trưởng của Đài Loan và Việt Nam có những điểm tương đồng vì có ít khiếm khuyết, lại hài hòa để Việt Nam có thể tham khảo, học hỏi và cải cách.

“Trong khoảng 5 năm tới, Việt Nam cần thúc đẩy nhanh và tăng hiệu quả chuyển đầu tư từ lượng sang chất, nhất là cho DN nhỏ và vừa, đồng xây dựng và ban hành, chỉnh sửa hệ thống động lực mới để bổ sung cho những khuyết điểm, đồng thời triển khai các giải pháp khác để tăng chất lượng thể chế. Trong đó tập trung phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ và các giải pháp liên quan khác, từng bước tiến dần vào ngưỡng thu nhập cao; tính đến những bất trắc mới, nhất là bất ổn vĩ mô", ông Sang nói.

Phương Thảo