Việt Nam chính thức gia nhập IRENA: Cú hích mới cho chuyển dịch năng lượng xanh

Ngày 15/12, tại buổi làm việc với đại diện Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế (International Renewable Energy Agency – IRENA), thông tin Việt Nam chính thức trở thành thành viên của IRENA từ ngày 7/11/2025 đã được công bố. Sự kiện này không chỉ mang ý nghĩa về mặt thủ tục đối ngoại, mà còn đánh dấu một bước tiến quan trọng trong hành trình hội nhập quốc tế sâu rộng của Việt Nam trong lĩnh vực năng lượng tái tạo và chuyển dịch năng lượng bền vững.

Việc gia nhập IRENA được triển khai trên nền tảng nhất quán với chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về chuyển dịch năng lượng, phát triển năng lượng tái tạo gắn với tăng trưởng xanh. Đây cũng là bước đi cụ thể hóa các định hướng lớn tại Nghị quyết số 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 70-NQ/TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia, đồng thời thể hiện rõ cam kết mạnh mẽ của Việt Nam tại COP26 hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0”.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long cùng đại diện IRENA tại buổi làm việc sáng 15/12 - Ảnh: VGP/Vũ Phong

IRENA là tổ chức hàng đầu thế giới trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, được thành lập năm 2009, hiện quy tụ 170 quốc gia thành viên và Liên minh châu Âu. Với vai trò trung tâm toàn cầu, IRENA hỗ trợ các quốc gia xây dựng chính sách, chiến lược phát triển năng lượng tái tạo; cung cấp dữ liệu, phân tích chuyên sâu; thúc đẩy chuyển giao công nghệ, hợp tác đầu tư và huy động nguồn lực cho chuyển dịch năng lượng bền vững.

Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh, việc Việt Nam chính thức gia nhập IRENA là dấu mốc quan trọng đối với ngành năng lượng. Tư cách thành viên sẽ tạo điều kiện để Việt Nam tăng cường trao đổi chính sách, tiếp cận hệ thống dữ liệu, báo cáo phân tích và các hỗ trợ kỹ thuật chất lượng cao, phục vụ trực tiếp cho công tác quy hoạch, phát triển năng lượng tái tạo và triển khai lộ trình chuyển dịch năng lượng theo định hướng đã được phê duyệt.

Ở chiều ngược lại, đại diện IRENA đánh giá cao những nỗ lực và chính sách phát triển năng lượng, đặc biệt là năng lượng tái tạo của Việt Nam trong thời gian qua. IRENA bày tỏ tin tưởng rằng việc Việt Nam gia nhập tổ chức sẽ mở ra nhiều cơ hội hợp tác thiết thực, từ hỗ trợ xây dựng chính sách, phát triển dự án đến huy động nguồn lực tài chính và kỹ thuật cho chuyển dịch năng lượng.

Tham gia IRENA giúp Việt Nam tiếp cận kho dữ liệu toàn cầu, các báo cáo và phân tích chuyên sâu về xu hướng phát triển năng lượng tái tạo, từ đó nâng cao năng lực hoạch định chính sách và xây dựng lộ trình phát triển phù hợp với điều kiện trong nước. Quan trọng hơn, trong khuôn khổ IRENA, Việt Nam có thêm cơ hội kết nối với các tổ chức tài chính quốc tế, đối tác phát triển và cộng đồng nhà đầu tư, qua đó thúc đẩy thu hút nguồn lực cho các dự án năng lượng tái tạo và năng lượng mới.

Điện gió ngoài khơi, điện mặt trời, hydro xanh, cùng các giải pháp lưu trữ năng lượng được kỳ vọng sẽ trở thành những trụ cột quan trọng trong cơ cấu năng lượng tương lai của Việt Nam. Việc gia nhập IRENA không chỉ mở rộng “không gian chính sách” cho phát triển năng lượng sạch, mà còn góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị năng lượng tái tạo toàn cầu.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt và yêu cầu phát triển bền vững trở thành xu thế tất yếu, dấu mốc Việt Nam trở thành thành viên IRENA cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của quốc gia trong việc lựa chọn con đường tăng trưởng xanh, an toàn năng lượng và phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường. Đây vừa là cơ hội, vừa là động lực để Việt Nam tăng tốc trên hành trình chuyển dịch năng lượng, hướng tới một tương lai phát thải thấp và phát triển bền vững.

Hằng Lương