Việt Nam chuẩn bị phương án ứng phó khi nhiều nền kinh tế muốn gia nhập CPTPP

Xuất khẩu máy tính và linh kiện sang 10 thị trường CPTPP đạt 5,1 tỷ USD, tăng 23% so với năm 2020.

Đánh giá tình hình thực hiện Hiệp định Đối tác tiến bộ và toàn diện xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) trong năm 2021, Bộ Công thương cho biết, việc thực thi FTA thế hệ mới CPTPP tiếp tục đạt được những kết quả tích cực trên các lĩnh vực xuất nhập khẩu, thu hút đầu tư nước ngoài.

CPTPP cùng một loạt FTA khác thực sự là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng thương mại của Việt Nam trong năm 2021, là nhân tố góp phần đưa tổng kim ngạch xuất nhập khẩu cả năm đạt 668,5 tỷ USD, đưa Việt Nam vào nhóm 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại quốc tế.

Theo cam kết, các nước CPTPP sẽ phải cắt giảm gần như 100% dòng thuế về 0% sau một thời gian nhất định. Đặc biệt, giày dép là một trong những ngành có mức cắt giảm thuế về 0% nhanh nhất và vì vậy, xuất khẩu giày dép của Việt Nam được kỳ vọng sẽ hưởng nhiều lợi ích từ CPTPP.

Năm 2021, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với thị trường CPTPP đạt 91,4 tỷ USD. Việt Nam xuất khẩu nông sản, máy móc - thiết bị, điện thoại - linh kiện, hàng dệt may, da giày, thủy sản… sang 10 quốc gia thành viên CPTPP với giá trị 46 tỷ USD và nhập khẩu từ thị trường này 45,4 tỷ USD.

Kim ngạch xuất khẩu sang các thị trường là thành viên CPTPP đạt mức tăng tốt, cho thấy hiệu quả cam kết từ Hiệp định này để thúc đẩy xuất khẩu, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu (xuất khẩu sang Canađa đạt 5,2 tỷ USD, tăng 19,5%; xuất khẩu sang Mexico đạt 4,6 tỷ USD, tăng 46,1%, sang Peru đạt 560 triệu USD, tăng 84,4%.)...

Năm 2021, xuất khẩu điện thoại các loại và linh kiện sang 10 thị trường CPTPP tăng 16%, đạt 4,7 tỷ USD, máy tính và linh kiện điện tử đạt 5,1 tỷ USD, tăng 23%, dệt may đạt 5,4 tỷ USD, tăng 0,92%, xuất khẩu nguyên liệu nhựa tăng 73%, đạt 193 triệu USD, ....

Ngay tại thời điểm ký kết, CPTPP đã được kỳ vọng sẽ đặt ra các tiêu chuẩn cao cho các thỏa thuận thương mại, từ đó tạo ra động lực tăng trưởng cho hoạt động trao đổi thương mại trong khu vực và trên thế giới.

Hiện tại, ngoài 11 quốc gia thành viên CPTPP, đã có thêm một số quốc gia muốn gia nhập hiệp định này.

Thông tin về việc gia nhập CPTPP của một số nền kinh tế, Bộ Công thương cho biết, tại Phiên họp trực tuyến của Hội đồng CPTPP lần thứ 4 vào tháng 6/2021 về việc xem xét yêu cầu gia nhập Hiệp định CPTPP của Vương quốc Anh. Hội đồng CPTPP đã thông qua Quyết định của Hội đồng CPTPP về việc khởi động quá trình gia nhập của Vương quốc Anh và thành lập Nhóm công tác gia nhập.

Sau khi các nước thành viên CPTPP tổ chức phiên họp đầu tiên của Nhóm công tác gia nhập Hiệp định CPTPP của Vương quốc Anh, các nước hiện đang thảo luận tại các phiên họp theo các Nhóm chuyên môn để đánh giá tình hình tuân thủ của Vương quốc Anh đối với các cam kết của Hiệp định CPTPP theo từng lĩnh vực.

Đối với việc gia nhập Hiệp định CPTPP của Trung Quốc và vùng lãnh thổ Đài Loan, vào ngày 16/9/2021, Trung Quốc nộp đơn chính thức xin gia nhập Hiệp định CPTPP, đến 22/9/2021, Đài Loan cũng nộp đơn chính thức xin gia nhập Hiệp định CPTPP.

Đối với việc gia nhập Hiệp định CPTPP của một số nền kinh tế khác, cuối năm 2021, Ecuador gửi đơn xin gia nhập Hiệp định CPTPP. Theo đó, New Zealand với tư cách là cơ quan lưu chiểu đã chấp nhận đơn và đề nghị các nước thành viên khác đánh giá.

Ngoài ra, thời gian qua, một số nền kinh tế như Hàn Quốc, Thái Lan, Philippines đều có những động thái bày tỏ sự quan tâm gia nhập Hiệp định CPTPP. Tuy nhiên, đa số chỉ dừng ở mức tìm hiểu, và chưa nộp đơn xin chính thức gia nhập

Được biết, Bộ Công thương đã xây dựng báo cáo trình Thủ tướng Chính phủ để xin chủ trương về việc mở rộng thành viên Hiệp định CPTPP nói chung và của từng thành viên nộp đơn chính thức nói riêng, từ đó kịp thời xây dựng quan điểm và phương án ứng phó của Việt Nam một cách phù hợp.

Năm 2022, theo nhận định của giới chuyên gia, các hiệp định thương mại tự do sẽ tiếp tục mở ra những ưu đãi về thuế quan, tạo động lực thu hút đầu tư để tăng năng lực sản xuất và khiến các doanh nghiệp xuất khẩu trở nên chuyên nghiệp hơn trên trường quốc tế. Nhờ đó, xuất khẩu tiếp tục được kỳ vọng là điểm sáng của nền kinh tế, đảm bảo việc làm cho người lao động và giúp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Thế Hoàng