Việt Nam có những đóng góp ý nghĩa cho công việc chung của Liên hợp quốc

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh phát biểu tại LHQ trong tháng đầu tiên Việt Nam đảm nhận vai trò Chủ tịch Hội đồng Bảo an, năm 2021

Đối tác tin cậy vì hòa bình, hợp tác và phát triển

Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã khẳng định như vậy trong buổi tiếp Đại sứ Đặng Hoàng Giang, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc, sau khi Việt Nam được bầu vào Hội đồng nhân quyền Liên hợp quốc. Ông Antonio Guterres cho biết ông sẽ thăm chính thức Việt Nam nhân dịp kỷ niệm 45 năm Việt Nam gia nhập Liên hợp quốc (1977-2022), đồng thời khẳng định chuyến thăm thể hiện thông điệp mạnh mẽ về sự coi trọng của Liên hợp quốc đối với quan hệ đối tác Việt Nam - Liên hợp quốc trong 45 năm qua,

Liên hợp quốc là tổ chức đa phương lớn nhất thế giới với sứ mệnh duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, thúc đẩy hợp tác hữu nghị và phát triển của các quốc gia trên thế giới. Ra đời ngày 24-10-1945 với mục tiêu cao cả là duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, tạo môi trường ổn định bền vững để hợp tác và phát triển trên toàn thế giới, trải qua gần 77 năm hình thành và phát triển, Liên hợp quốc đã trở thành tổ chức toàn cầu rộng rãi nhất với sự tham gia hầu như toàn bộ các quốc gia độc lập của hành tinh.

Từ 51 quốc gia thành viên khi được thành lập, Liên hợp quốc hiện có 193 quốc gia thành viên và trở thành một hệ thống toàn diện gồm 6 cơ quan chính, chịu trách nhiệm về các lĩnh vực hoạt động khác nhau như Đại hội đồng, Hội đồng Bảo an, Hội đồng Kinh tế và Xã hội (ECOSOC), Hội đồng Quản thác (chính thức chấm dứt hoạt động theo quyết định của Hội nghị thượng đỉnh năm 2005), Tòa án quốc tế và Ban Thư ký. Vai trò và hoạt động của Liên hợp quốc được mở rộng về mọi mặt, từ ngăn ngừa và giải quyết xung đột, giải trừ quân bị, chống khủng bố, bảo vệ môi trường, cho đến thúc đẩy quyền con người, bình đẳng giới và phát triển bền vững…

Liên hợp quốc có vai trò quan trọng như vậy nên hợp tác với Liên hợp quốc luôn giữ một vị trí quan trọng trong đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta, phản ánh ý chí và nguyện vọng của nhân dân ta cùng nhân dân thế giới phấn đấu vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, hợp tác và phát triển. Tháng 1-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhân danh Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã gửi thư đến Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc bày tỏ nguyện vọng Việt Nam gia nhập Liên hợp quốc. Trải qua thăng trầm lịch sử, ngày 20-9-1977, Việt Nam chính thức trở thành thành viên thứ 149 của Liên hợp quốc .

Trong 45 năm qua, hợp tác giữa Việt Nam và Liên hợp quốc có ý nghĩa to lớn, từ giai đoạn tái thiết đất nước sau chiến tranh đến thời kỳ phá thế bao vây cấm vận và từng bước hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Mối quan hệ này đã góp phần bảo vệ và thúc đẩy lợi ích quốc gia - dân tộc của Việt Nam, nhất là duy trì, củng cố môi trường hòa bình, an ninh và thuận lợi cho phát triển đất nước; thúc đẩy hội nhập quốc tế sâu rộng hơn và góp phần nâng cao vị thế, hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế; làm sâu sắc hơn quan hệ của nước ta với các nước, các đối tác chủ chốt và bạn bè, tranh thủ một nguồn lực quan trọng phục vụ công cuộc phát triển đất nước. Trong công cuộc đổi mới, hợp tác giữa Việt Nam và Liên hợp quốc phát triển mạnh mẽ, sâu rộng và hiệu quả. Các chương trình, dự án của Liên hợp quốc đã đóng góp quan trọng vào quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế của Việt Nam, nhất là phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, giáo dục, y tế, xóa đói giảm nghèo, bảo vệ môi trường, chia sẻ kinh nghiệm phát triển trong nhiều lĩnh vực.

Chủ động tham gia và phát huy vai trò tại các cơ chế đa phương

Đại hội XIII của Đảng tiếp tục khẳng định vị trí quan trọng của Liên hợp quốc trong đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta. Theo đó, nâng tầm đối ngoại đa phương, chủ động tham gia và phát huy vai trò của Việt Nam tại các cơ chế đa phương, đặc biệt là ASEAN, Liên hợp quốc và các khuôn khổ, cơ chế hợp tác quan trọng có tầm chiến lược, phù hợp với yêu cầu, khả năng và điều kiện đất nước. Thực hiện chủ trương đúng đắn đó, Việt Nam tiếp tục coi trọng và tăng cường hợp tác với Liên hợp quốc.

Trước hết, là thành viên của Liên hợp quốc, Việt Nam đã gánh vác nhiều trọng trách lớn, có nhiều đóng góp thực chất và hiệu quả cho tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh. Việt Nam đã được tín nhiệm bầu vào nhiều tổ chức quan trọng của Liên hợp quốc như Hội đồng Bảo an (2008-2009, 2020-2021), Hội đồng Kinh tế - Xã hội (1998-2000, 2016-2018), Hội đồng Nhân quyền (2014-2016, 2023-2025), Ủy ban Luật pháp Quốc tế (2017-2021, 2023-2027), Hội đồng Chấp hành Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) và Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) (2000-2002), Hội đồng Chấp hành Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) (1978-1983, 2001-2005, 2009-2013, 2015-2019, 2021-2025)...

Trải qua nhiều năm chiến tranh, Việt Nam hết sức trân trọng giá trị của hòa bình. Chúng ta luôn kiên trì đề cao luật pháp quốc tế và các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc, nỗ lực thúc đẩy việc tìm kiếm giải pháp lâu dài, toàn diện cho các xung đột. Tại Liên hợp quốc, đặc biệt là trong các nhiệm kỳ Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an, Việt Nam đã đề xuất nhiều sáng kiến, giải pháp cho các vấn đề toàn cầu như sáng kiến Ngày quốc tế phòng chống dịch bệnh 27-12, thành lập Nhóm bạn bè của Công ước Luật Biển, giải quyết hậu quả bom mìn, bảo vệ cơ sở hạ tầng thiết yếu trong xung đột, thúc đẩy hợp tác giữa Liên hợp quốc và ASEAN trong duy trì hòa bình và an ninh khu vực...

Tiếp nối truyền thống yêu chuộng hòa bình, trong những năm qua, lực lượng vũ trang Việt Nam đã tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, đạt được nhiều kết quả tích cực, được đông đảo các tầng lớp nhân dân trong nước ủng hộ và cộng đồng quốc tế, Liên hợp quốc đánh giá cao. Đến nay, Việt Nam đã cử 512 lượt sĩ quan quân đội và 4 lượt sĩ quan công an tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại châu Phi và tại trụ sở Liên hợp quốc, không chỉ khẳng định trách nhiệm của mình đối với an ninh quốc tế, mà còn góp phần tô thắm hình ảnh cao đẹp của Bộ đội cụ Hồ trong thực hiện nhiệm vụ “sứ giả của hòa bình, hữu nghị”.

Trong lĩnh vực quyền con người, Việt Nam đề cao đối thoại và hợp tác, thúc đẩy tinh thần nhân văn, nhân ái, đặt con người vào trung tâm của phát triển, chia sẻ thành tựu, kinh nghiệm về bảo vệ các quyền cơ bản của con người, bảo đảm công bằng và tiến bộ xã hội. Sau nhiệm kỳ thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc 2014-2016, với uy tín cao, Việt Nam lần thứ hai được bầu vào Hội đồng này nhiệm kỳ 2023-2025 để tiếp tục đóng góp vào thúc đẩy quyền con người trên thế giới.

Việt Nam còn tích cực đề cao vai trò của Liên hợp quốc và chủ nghĩa đa phương, thúc đẩy tôn trọng Hiến chương Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế, quan hệ bình đẳng, hợp tác phát triển giữa các quốc gia và quyền tự quyết của các dân tộc, phản đối hành động áp bức, xâm lược, cấm vận đơn phương trong quan hệ quốc tế; tham gia đóng góp vào quá trình thảo luận, thông qua nhiều nghị quyết, tuyên bố quan trọng của Liên hợp quốc về hợp tác phát triển, giải trừ quân bị, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, chống khủng bố, bảo đảm quyền con người.

Việt Nam cũng tích cực thúc đẩy các sáng kiến cải tổ, đặc biệt được đánh giá là một trong những quốc gia đi đầu triển khai sáng kiến “Thống nhất hành động” của Liên hợp quốc nhằm tăng hiệu quả hoạt động của Liên hợp quốc ở cấp độ quốc gia. Việt Nam còn được Liên hợp quốc và cộng đồng quốc tế đánh giá là một điển hình thành công trong việc thực hiện các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ và là một quốc gia quyết tâm và nghiêm túc thực hiện Chương trình nghị sự 2030 về phát triển bền vững và Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu.

Với đường lối đối ngoại đa phương đúng đắn, lấy Liên hợp quốc là trọng tâm, Việt Nam sẽ tiếp tục đóng góp nhiều hơn nữa cho những mục tiêu cao cả của Liên hợp quốc, đó là giải quyết xung đột, duy trì hòa bình, ổn định cho tất cả người dân trên thế giới.