Việt Nam là điểm sáng của châu Á về giảm nghèo đa chiều

Tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân 1,03%/năm

Tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến khẳng định, giảm nghèo bền vững là chủ trương lớn, xuyên suốt của Đảng và Nhà nước, được cụ thể hóa bằng Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng 2026 - 2030. Thời gian qua, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã tích cực triển khai Chương trình, gắn giảm nghèo với phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới, bảo vệ môi trường, sử dụng hiệu quả tài nguyên và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Thông tin về kết quả Chương trình giảm nghèo bền vững giai đoạn. 2021 - 2025, ông Phạm Hồng Đào, Phó Chánh Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo, cho biết, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều bình quân giảm 1,03%/năm. Tỷ lệ hộ nghèo tại các huyện nghèo bình quân giảm 6,7%/năm. Tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số bình quân giảm 4,45%/năm. Có 19 xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn; có 3 huyện nghèo đã thoát nghèo.

Đặc biệt, nhiều địa phương đã ghi nhận việc người dân chủ động làm đơn xin thoát nghèo, nhường chính sách hỗ trợ cho các hộ khó khăn hơn. Bên cạnh đó, các chính sách đặc thù cho nhóm yếu thế, không có khả năng lao động như người cao tuổi không lương hưu, tiếp tục được các địa phương chủ động ban hành, thể hiện sâu sắc tinh thần nhân văn "không để ai bị bỏ lại phía sau".

Sự kiện "Chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau" do Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UBND tỉnh Lạng Sơn tổ chức, sáng 20/12. Ảnh: Khương Trung

Đến nay, các chỉ tiêu của Chương trình mục tiêu mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 cơ bản đạt được. Việt Nam cũng được cộng đồng quốc tế ghi nhận là điểm sáng về công tác giảm nghèo và là quốc gia duy nhất ở châu Á thực hiện chương trình giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững, ông Phạm Hồng Đào cho biết.

Ở Lạng Sơn, giảm nghèo bền vững được xác định là nhiệm vụ chính trị quan trọng của cả hệ thống chính trị. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Trần Thanh Nhàn cho biết, tỉnh đạt được những kết quả tích cực trong giảm nghèo đa chiều. Tỷ lệ hộ nghèo bình quân giai đoạn 2021 - 2024 giảm 2,95%/năm, tỷ lệ nghèo đa chiều giảm 4,3%. Dự kiến hết năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo là dưới 3%, đạt mục tiêu đề ra và tạo tiền đề quan trọng cho giai đoạn giảm nghèo tiếp theo.

Đáng chú ý, trong giai đoạn này, Lạng Sơn đã triển khai 249 mô hình giảm nghèo, 164 dự án hỗ trợ phát triển sản xuất với hơn 8.400 hộ được thụ hưởng thông qua hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, vật tư sản xuất và tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật. “Việc gắn hỗ trợ sinh kế với chuyển giao kỹ thuật đã giúp người dân từng bước nâng cao năng lực sản xuất, tăng thu nhập một cách bền vững”, bà Trần Thanh Nhàn nhấn mạnh.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương

Bên cạnh đó, đại diện Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo cũng chỉ ra một số hạn chế đang ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện Chương trình. Trong đó có tình trạng e ngại, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm của một bộ phận cán bộ làm công tác giảm nghèo; việc ban hành văn bản hướng dẫn còn chậm, ứng dụng công nghệ thông tin chưa đáp ứng yêu cầu. Đáng chú ý, tâm lý ỷ lại, trông chờ vào hỗ trợ của Nhà nước vẫn tồn tại ở một bộ phận người dân tại các vùng lõi nghèo. Những tồn tại này cần sớm được khắc phục để bảo đảm mục tiêu Chương trình.

Giai đoạn 2026 - 2030, Chương trình đặt mục tiêu tổng quát là giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững, gắn với xây dựng cộng đồng hạnh phúc. Theo đó, phấn đấu giảm tỷ lệ nghèo đa chiều trên cả nước bình quân 1 - 1,5% mỗi năm, hoặc giảm từ một nửa đến hai phần ba quy mô hộ nghèo so với đầu kỳ; riêng vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tỷ lệ nghèo giảm xuống dưới 10%.

Công ty CP Kinh doanh Thuốc Thú y Amavet và Trường Cao đẳng Cơ điện và Xây dựng Bắc Ninh trao quà cho các gương điển hình trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững. Ảnh: Khương Trung

Dự kiến, ngân sách Trung ương bố trí khoảng 100.000 tỷ đồng cho giai đoạn này, cùng với khoảng 300.000 tỷ đồng vốn đối ứng từ ngân sách địa phương. Nguồn lực sẽ tập trung vào ba nhóm giải pháp trọng tâm gồm: phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội thích ứng với biến đổi khí hậu; hỗ trợ sinh kế, tạo việc làm bền vững; và nâng cao năng lực quản lý thông qua chuyển đổi số.

Để triển khai hiệu quả công tác giảm nghèo giai đoạn 2026 - 2030, Sở Nông nghiệp và Môi trường Lạng Sơn kiến nghị Chính phủ sớm phê duyệt Chương trình, đồng thời chỉ đạo các bộ, ngành ban hành kịp thời văn bản hướng dẫn nhằm tạo điều kiện cho địa phương chủ động tổ chức thực hiện.

Bên cạnh đó, đề nghị đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo hướng giao rõ mục tiêu, nhiệm vụ và kinh phí; cho phép địa phương chủ động, linh hoạt trong bố trí, cân đối ngân sách giữa các dự án, tiểu dự án thuộc Chương trình để tối ưu hiệu quả sử dụng nguồn vốn và chính sách hỗ trợ giảm nghèo. Sở cũng kiến nghị Chính phủ sớm ban hành chuẩn nghèo đa chiều; Bộ Nông nghiệp và Môi trường trình cấp có thẩm quyền ban hành quy trình, phương pháp và bộ công cụ rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo giai đoạn 2026 - 2030, làm căn cứ thống nhất để các địa phương triển khai.

Ngoài ra, cần ưu tiên nguồn lực hỗ trợ các xã, thôn đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng an toàn khu, vùng biên giới, nhằm thực hiện hiệu quả mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bao trùm và bền vững.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết, Bộ Nông nghiệp và Môi trường xác định, giảm nghèo bền vững phải gắn với phát triển nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh; gắn với sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường sống; gắn với đào tạo nghề, chuyển giao khoa học, công nghệ, mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản. Giảm nghèo là trách nhiệm của Nhà nước, nhưng chỉ có thể thành công khi có sự chung tay của toàn xã hội.

Hạnh Nhung