Việt Nam lần đầu tiên có khung pháp lý về trí tuệ nhân tạo

Luật Công nghiệp Công nghệ số, được Quốc hội khóa XV thông qua ngày 14/6/2025 và có hiệu lực từ 1/1/2026 (một số điều từ 1/7/2025).

Theo ông Nguyễn Khắc Lịch, để ngành công nghiệp công nghệ số trở thành động lực kinh tế chủ đạo với tốc độ tăng trưởng gấp 2-3 lần GDP, Luật đưa ra các ưu đãi vượt trội cho các dự án trọng điểm trong lĩnh vực công nghệ số, bán dẫn, AI, và trung tâm dữ liệu. Ví dụ: Các dự án có vốn từ 6.000 tỷ đồng trở lên được hưởng thuế suất 5% trong 37 năm, miễn thuế 6 năm, giảm 50% thuế trong 13 năm tiếp theo, cùng miễn giảm tiền thuê đất lên đến 22 năm và giảm 75% cho những năm còn lại.

Ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin chia sẻ về Luật Công nghiệp công nghệ số.

Doanh nghiệp được hỗ trợ tài chính từ ngân sách, quỹ đầu tư phát triển, và được tính chi phí R&D (nghiên cứu khoa học) lên đến 200% chi phí thực tế để tính thuế thu nhập doanh nghiệp.

Các khu công nghệ số tập trung và dự án khởi nghiệp sáng tạo được hưởng ưu đãi tương tự các địa bàn đặc biệt khó khăn, tạo động lực mạnh mẽ cho doanh nghiệp công nghệ số.

Đáng chú ý, luật này đã xây dựng hành lang pháp lý đầu tiên về trí tuệ nhân tạo. Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia. AI hỗ trợ tự động hóa các quy trình trong sản xuất, y tế, giáo dục và dịch vụ công, giúp tăng năng suất và giảm chi phí.

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của AI cũng đặt ra thách thức về đạo đức, an ninh mạng và quyền riêng tư, đòi hỏi một khung pháp lý minh bạch và hiệu quả. Luật Công nghiệp công nghệ số là hành lang pháp lý đầu tiên tại Việt Nam điều chỉnh cụ thể về AI, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc thể chế hóa các chủ trương của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Luật Công nghiệp Công nghệ số quy định rõ các nguyên tắc phát triển AI, kiểm soát rủi ro trong suốt vòng đời của hệ thống trí tuệ nhân tạo, là một trong những nguyên tắc phát triển, cung cấp, triển khai, sử dụng trí tuệ nhân tạo; yêu cầu về giám sát và kiểm tra đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo rủi ro cao, tác động lớn.

Bên cạnh đó, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) cho phép doanh nghiệp thử nghiệm sản phẩm và dịch vụ mới, khác luật hiện hành trong không gian, thời gian giới hạn để tạo môi trường thuận lợi cho sáng tạo. Những giải pháp này thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ số phát triển mạnh mẽ, đóng góp vào sự đổi mới của nền kinh tế.

XM/Báo Tin tức và Dân tộc