Việt Nam ở khoảng cách khá xa so với thế giới về kinh tế tuần hoàn
Việt Nam đã đạt được những kết quả bước đầu tích cực trong phát triển kinh tế tuần hoàn, tuy nhiên vẫn còn nhiều tồn tại và khoảng cách khá xa so với các nước trong khu vực cũng như trên thế giới, nhất là các nước thuộc khu vực EU.
Diễn đàn Phát triển kinh tế tuần hoàn “Xu hướng thế giới và định hướng chính sách tại Việt Nam”. Ảnh: ST
Đây là đánh giá của bà Michaela Baur - Giám đốc Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) tại Việt Nam tại Diễn đàn Phát triển kinh tế tuần hoàn “Xu hướng thế giới và định hướng chính sách tại Việt Nam” được Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) tổ chức tại Hải Phòng.
Diễn đàn nằm khuôn khổ Dự án toàn cầu “Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn nhằm bảo vệ khí hậu và môi trường biển - Go Circular” do Chính phủ Đức tài trợ thông qua GIZ.
Sau hơn 2 năm thực hiện Quyết định số 687/QĐ-TTg ngày 07/06/2022 của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt Đề án Phát triển kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam, nhiều nhiệm vụ đã được triển khai và mang lại những kết quả tích cực. Các doanh nghiệp đã tăng cường đầu tư vào phát triển các năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, năng lượng điện gió, năng lượng điện sinh khối, nhiều mô hình tận dụng phế phẩm, phụ phẩm, trong sản xuất được áp dụng, nhiều ngành đã thực hiện tái chế phế liệu, rác thải sinh hoạt và rác thải công nghiệp như tái chế giấy vụn, đồ nhựa, sắt thép,…
Theo ông Nguyễn Hoa Cương - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, bước đầu Việt Nam đã hình thành các thị trường mới về hàng hóa và dịch vụ môi trường, nguyên liệu thứ cấp, các sản phẩm thân thiện môi trường, việc làm xanh, đặc biệt là thị trường vốn cho kinh tế tuần hoàn.
Tính đến 30/6/2024, có 50 tổ chức tín dụng báo cáo phát sinh dư nợ tín dụng xanh đạt 650.300 tỷ đồng, trong đó năng lượng tái tạo, năng lượng sạch (chiếm trên 45%) và nông nghiệp xanh (chiếm gần 30%).
Nhiều sáng kiến, mô hình kinh tế tuần hoàn trên thực tiễn, trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, năng lượng, thương mại, dịch vụ..., đã ra đời và phát triển.
Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy việc triển khai một số nhiệm vụ trong Đề án còn chậm. Các chính sách liên quan đến kinh tế tuần hoàn còn chưa hoàn thiện, thống nhất và đồng bộ ở cả cấp Trung ương và địa phương dẫn đến khó khăn cho việc thực thi. Bên cạnh đó, nguồn lực cho phát triển kinh tế tuần hoàn còn thiếu, việc tiếp cận các nguồn lực còn hạn chế...
Đánh giá về thực tiễn triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn của Việt Nam, bà Michaela Baur - Giám đốc Quốc gia GIZ tại Việt Nam cho rằng Việt Nam đã đạt được những kết quả bước đầu tích cực trong phát triển kinh tế tuần hoàn, tuy nhiên vẫn còn nhiều tồn tại và khoảng cách khá xa so với các nước trong khu vực và trên thế giới, nhất là các nước thuộc khu vực EU.
Tin tưởng Việt Nam có tiềm năng lớn để trở thành trung tâm sản xuất xanh, tái chế, sửa chữa và thiết kế lại các sản phẩm và dịch vụ trong chuỗi cung ứng toàn cầu, bà Michaela Baur cho biết, GIZ mong muốn được chia sẻ các kinh nghiệm của Đức trong cả khu vực nhà nước và tư nhân, những thách thức và giải pháp cho nền kinh tế tuần hoàn, để Việt Nam có thể phát triển mô hình riêng cho mình.
Cần thực hiện quyết liệt nhiều nhiệm vụ trọng tâm để thúc đẩy kinh tế tuần hoàn. Ảnh: ST
Để thúc đẩy triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn một cách hiệu quả hơn, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương đưa ra một số nhiệm vụ trọng tâm cần thực hiện một cách quyết liệt trong thời gian tới.
Theo đó, cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật ban hành các quy định, tiêu chuẩn phát triển kinh tế tuần hoàn phù hợp với xu thế mới trong khu vực và trên thế giới. Sử dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật, môi trường, công cụ chính sách... nhằm hạn chế việc sử dụng quá mức tài nguyên, hạn chế rác thải trong quá trình sản xuất. Đổi mới mạnh mẽ mô hình tăng trưởng kinh tế dựa vào hiệu suất sử dụng các yếu tố đầu vào, tăng trưởng kinh tế bên vững gắn với sử dụng tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả.
Ngoài ra, cần thúc đẩy cải cách mạnh mẽ hơn nữa các nền tảng về thể chế để mọi nguồn lực có thể được huy động, phân bổ và sử dụng một cách hiệu quả trong các khu vực có tiềm năng phát triển kinh tế tuần hoàn.
Tiếp tục hội nhập quốc tế sâu rộng, tham gia vào các dòng chảy thương mại và đầu tư quốc tế, các chuỗi giá trị toàn cầu, biến các dòng chảy đó thành lực đẩy cho các cải cách, nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, cần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đủ khả năng vận hành mô hình kinh tế tuần hoàn gắn với đổi mới sáng tạo và sử dụng công nghệ cao, thiết lập cơ chế khuyến khích đủ mạnh để thu hút nhân tài.
Thứ trưởng Bộ KH&ĐT cho rằng, Việt Nam cần tiếp tục thay đổi mạnh mẽ cơ chế thực thi, khuyến khích các sáng kiến, các phong trào thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn phát triển.
Đồng thời, nâng cao năng lực quản trị Nhà nước, năng lực cạnh tranh, nâng cấp chất lượng môi trường kinh doanh, xây dựng cơ chế để mọi thành phần kinh tế đều được trao cơ hội, qua đó phát huy tối đa năng lực doanh nghiệp trong việc áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn một cách hiệu quả./.
