Việt Nam quảng bá dược liệu tại Nam Ninh: Cơ hội vàng kết nối ASEAN - Trung Quốc

Hội nghị năm nay quy tụ hàng trăm nhà nghiên cứu, doanh nghiệp, hợp tác xã và hiệp hội ngành hàng dược liệu từ Trung Quốc cùng các quốc gia ASEAN. Phát biểu tại hội nghị với tham luận “Dược liệu Việt Nam và tiềm năng hợp tác ASEAN-Trung Quốc”, đại diện Việt Nam nhấn mạnh cả nước hiện có khoảng 5.000 loài cây thuốc, trong đó 500 loài đã và đang được sử dụng rộng rãi trong y học và công nghiệp. Những cây đặc hữu như sâm Ngọc Linh, quế, hồi, atiso, đinh lăng, gừng, nghệ, bưởi Diễn đã vượt ra khỏi phạm vi trong nước để trở thành thương hiệu quốc tế.

Việt Nam hiện có khoảng 5.000 loài cây thuốc, trong đó 500 loài đã và đang được sử dụng rộng rãi trong y học và công nghiệp.

Tiềm năng dược liệu Việt Nam

Theo bà Cao Xuân Thu Vân, “Việt Nam sở hữu nguồn tài nguyên dược liệu phong phú với trữ lượng ước tính 18.372 tấn/năm. Tổng số lượng dược liệu được sử dụng làm thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe trên thị trường toàn quốc ước tính hơn 100.000 tấn/năm, trị giá khoảng 400 triệu USD/năm, tập trung vào khoảng 350 dược liệu.”

Đặc biệt, Việt Nam hiện đã xây dựng hơn 60 vùng trồng dược liệu đạt chuẩn GACP-WHO với diện tích trên 500 ha, cùng hơn 1.400 nguồn gen quý hiếm được lưu giữ. Ngành dược liệu trong nước đang dịch chuyển mạnh mẽ từ sản xuất thô sang kinh tế dược liệu hiện đại, hướng đến các tiêu chuẩn Halal, Organic, GMP-WHO để mở rộng thị trường xuất khẩu.

Những năm gần đây, kinh tế tập thể, đặc biệt là các HTX dược liệu đã thúc đẩy hình thành chuỗi giá trị bền vững, gắn kết vùng nguyên liệu đạt chuẩn với công nghệ chế biến và hệ thống phân phối. Sự phát triển này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học và tạo sinh kế ổn định cho cộng đồng, nhất là ở khu vực nông thôn và miền núi.

Với lợi thế tự nhiên, khí hậu đa dạng cùng quá trình hội nhập sâu rộng, Liên minh HTX Việt Nam sẵn sàng hợp tác phát triển vùng trồng theo chuẩn, nâng cấp chế biến, chuẩn hóa truy xuất nguồn gốc và mở rộng hợp tác xuất khẩu, bảo đảm yêu cầu chất lượng, khối lượng và tính ổn định của thị trường nhập khẩu.

Bà Vân nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết hiện nay của HTX là thiết lập các liên kết bao tiêu bền vững với nhà nhập khẩu uy tín, sẵn sàng cung ứng từ nguyên liệu thô, bán thành phẩm đến chiết xuất theo yêu cầu thị trường, đồng thời tái cơ cấu vùng trồng, quy trình kỹ thuật và lịch giao hàng phù hợp.

Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân phát biểu tại Hội nghị.

Trong bài phát biểu, bà Cao Xuân Thu Vân cũng chỉ rõ: “Trung Quốc là một trong những thị trường dược liệu lớn nhất thế giới, với hệ sinh thái sản xuất, phân phối sâu rộng. Vị trí địa kinh tế của Quảng Tây cùng hạ tầng logistics xuyên biên giới tạo điều kiện thuận lợi để dược liệu Việt Nam tiếp cận người tiêu dùng Trung Quốc. Xuất khẩu dược liệu sang Trung Quốc là nhu cầu cấp bách và đầy tiềm năng. Chúng tôi mong muốn biến tiềm năng này thành hợp đồng cụ thể, bắt đầu từ những đơn hàng thí điểm, mở rộng dần khi hai bên thống nhất về tiêu chuẩn chất lượng, giao hàng và thanh toán.”

Tham luận cũng đề xuất bốn hướng hợp tác quan trọng giữa ASEAN - Trung Quốc: nghiên cứu giống cây dược liệu chung (đặc biệt là cam thảo), đầu tư công nghệ chiết xuất hiện đại, thành lập Trung tâm đổi mới sáng tạo dược liệu ASEAN, và phát triển thương mại Halal Organic cho thị trường 2 tỷ người Hồi giáo.

Gian hàng HTX Việt Nam gây ấn tượng

Tại khu trưng bày bên lề hội nghị, gian hàng của các HTX Việt Nam như HTX Hà Nội Xanh, HTX Tiến Phong, HTX Việt Cường đã thu hút đông đảo khách tham quan và đối tác quốc tế. Nhiều sản phẩm đặc sắc được giới thiệu, từ tinh dầu, mỹ phẩm thiên nhiên, trà thảo dược, thực phẩm Halal Organic cho tới các sản phẩm chế biến sâu. Gian hàng của HTX Hà Nội Xanh gây ấn tượng đặc biệt với dòng mỹ phẩm chiết xuất từ bưởi Diễn, sản phẩm chăm sóc tóc, da được khách mời quốc tế trực tiếp trải nghiệm và đánh giá cao.

Chủ tịch LMHTXVN Cao Xuân Thu Vân khảo sát gian hàng dược liệu.

Chỉ trong hai ngày, gần 50 cuộc trao đổi hợp tác đã diễn ra giữa các HTX Việt Nam và doanh nghiệp Trung Quốc, mở ra triển vọng đưa dược liệu Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường ASEAN - Trung Quốc rộng lớn.

Đại diện HTX Hà Nội Xanh cũng chia sẻ mô hình “HTX phát triển theo chuỗi giá trị” gồm 5 bước: quy hoạch vùng nguyên liệu - tổ chức sản xuất - đầu tư nghiên cứu chế biến - xây dựng thương hiệu - xúc tiến thương mại. Đây được coi là giải pháp để HTX nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường quốc tế.

Sự tham gia tích cực của đoàn Việt Nam tại Nam Ninh không chỉ góp phần quảng bá hình ảnh ngành dược liệu mà còn tạo tiền đề cho HTX mở rộng hợp tác quốc tế. Với hơn 34.000 HTX trên cả nước, Việt Nam có đầy đủ điều kiện để trở thành trung tâm cung ứng và chế biến dược liệu hàng đầu ASEAN, đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn từ thị trường khu vực và thế giới.

Đại biểu Việt Nam tham dự sự kiện.

Để hợp tác đi vào chiều sâu, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam kiến nghị các cơ quan chức năng và Hiệp hội Thương mại Xuất nhập khẩu Thuốc và Sản phẩm chăm sóc sức khỏe Trung Quốc ủng hộ những bước đi cụ thể như: xây dựng “danh mục nhu cầu” thường niên làm cơ sở quy hoạch vùng trồng; tổ chức Diễn đàn Cung - Cầu Dược liệu Việt - Trung luân phiên; thống nhất bộ hồ sơ kỹ thuật, pháp lý mẫu; hỗ trợ chuyển giao công nghệ và công nhận lẫn nhau kết quả kiểm nghiệm; tạo không gian xúc tiến thương mại; khởi động mô hình điểm cho các cây thế mạnh như cam thảo, hồi, quế, nghệ, atiso, thảo quả. Các mô hình này sẽ gắn với vùng trồng đạt chuẩn GACP-WHO, có cơ sở sơ chế, bảo quản tại chỗ, hệ thống truy xuất điện tử, hợp đồng liên kết dài hạn 5-10 năm, cùng cơ chế giá sàn và thưởng phạt theo chất lượng.

Lê Nguyễn