Việt Nam thành công vượt bậc về chương trình điện mặt trời
Ngày 17/9, Viện Kinh tế năng lượng và phân tích tài chính (IEEFA) công bố báo cáo đánh giá về công tác quản lý chương trình mua bán năng lượng sạch của Việt Nam.
Báo cáo phân tích thành công của Việt Nam trong lĩnh vực điện mặt trời cùng các bước cần thiết nhằm hỗ trợ nâng cao hiệu quả cho chương trình năng lượng tái tạo của Việt Nam. Chương trình FiT (biểu giá điện) áp dụng cho điện mặt trời Việt Nam đã áp dụng mức giá 0,09 đô la Mỹ trên một kilowatt cho các đơn vị phát triển điện mặt trời mới có công suất điện hòa lưới vào cuối tháng 6/2019.
Đây là một kết quả tích cực bởi trước đó các chuyên gia khu vực đã cẩn trọng về việc liệu chương trình có đem lại đủ lợi ích cho các nhà tài trợ trước các rủi ro thị trường hay không. Cuối cùng, mọi sự nghi ngờ đã được chứng minh là sai lầm và theo dự báo thì người tiêu dùng Việt Nam sẽ được hưởng lợi từ 4,46 gigawatt công suất điện mặt trời.
Điều này sẽ hỗ trợ nền kinh tế đang phát triển nhanh của Việt Nam tại một thời điểm khi các dự án nhiệt điện than chạy nền của quốc gia phải đối mặt với các thách thức mới về môi trường và gây tổn hại về mặt kinh tế do những bước tiến nhanh chóng trong các giải pháp về năng lượng tái tạo tiết kiệm chi phí.
Báo cáo của IEEFA cho rằng giai đoạn tiếp theo của chương trình năng lượng tái tạo của Việt Nam sẽ tập trung vào điện gió bởi Việt Nam rất có tiềm năng gió ngoài biển.
Tác giả của báo cáo, bà Melissa Brown - Cố vấn tài chính năng lượng của IEEFA, cho biết chương trình điện mặt trời thành công của chính phủ Việt Nam là 1 điểm nhấn nổi bật giữa các thị trường năng lượng phát triển nhanh ở khu vực Đông Nam Á.
“Việc hòa được vào lưới điện 4,46 gigawatt công suất điện mặt trời mới trong hai năm là một thành tựu to lớn. Điều này thực sự khẳng định được những tham vọng về năng lượng tái tạo của chính phủ Việt Nam”, Bà Brown cho biết.
Tác giả của báo cáo cũng chỉ ra thách thức hiện tại của nước ta về chương trình năng lượng sạch là cần ưu tiên thực hiện các chương trình xây dựng lưới điện truyền tải để phục vụ các giải pháp năng lượng tái tạo. Với việc nâng cao công suất truyền tải hiện có, các chương trình đấu giá công suất mới và ưu đãi giá để có công suất linh hoạt hơn có thể đáp ứng một phần lớn hơn nhu cầu điện năng của Việt Nam.
Hiện nay, Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu các nguồn điện năng lượng tái tạo sẽ chiếm 21% công suất lắp đặt vào năm 2030, với tỷ lệ điện mặt trời và điện gió chiếm khoảng 11%. Bởi vậy, bà Brown nhận định: “Lĩnh vực điện mặt trời đang phát triển mạnh mẽ và sự gia tăng số lượng các dự án điện gió cho thấy Việt Nam có thể thu hút đầu tư từ các nhà phát triển dự án chất lượng cao, họ là những đối tác mong muốn hợp tác với Việt Nam trong các dự án năng lượng tái tạo đầy tham vọng. Các quan hệ đối tác mới giữa các nhà phát triển dự án trong và ngoài nước sẽ rất quan trọng đối với các dự án điện gió ngoài khơi vốn yêu cầu khắt khe về kỹ thuật.”
Báo cáo gợi mở các địa điểm gần bờ và ngoài khơi có tiềm năng lớn nhất đối với lĩnh vực điện gió và có thể được xây dựng gần các khu vực có nhu cầu điện năng lớn nhất, như TP Hồ Chí Minh. Đơn cử như Dự án điện gió ngoài khơi Kê Gà, được hậu thuẫn bởi một tổ hợp các nhà đầu tư trong nước và quốc tế, sẽ là dự án quan trọng cần theo dõi và nó có thể giúp thiết lập các tiêu chuẩn cho các dự án điện gió ngoài khơi khác.
Để phát triển năng lượng sạch theo dự kiến, vấn đề quan trọng hàng đầu là phải xem liệu các tổ chức tài chính quốc tế và các nhà đầu tư toàn cầu có thể hợp tác xây dựng các giải pháp tài chính phù hợp cho lĩnh vực điện gió Việt Nam.
Quy hoạch tổng thể phát triển điện lực quốc gia được điều chỉnh giai đoạn VII (Quy hoạch tổng thể VII) hiện dự báo tăng trưởng thương mại ở mức 10,3% hàng năm cho đến năm 2020. Kế hoạch kêu gọi bổ sung công suất từ 6.000-7.000 megawatt mỗi năm để đáp ứng nhu cầu gia tăng và điện gió có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc hoàn thành mục tiêu này.