Việt Nam thực hiện biện pháp đồng bộ, bảo đảm tốt hơn quyền dân sự và chính trị

Đoàn công tác liên ngành Việt Nam do Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh làm Trưởng đoàn, cùng đại diện của 9 bộ, ngành liên quan trực tiếp tới việc thực thi Công ước ICCPR, tham dự Phiên đối thoại quan trọng này.

Trưởng đoàn công tác liên ngành Việt Nam-Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh phát biểu tại Phiên khai mạc và Phiên rà soát đầu tiên Báo cáo quốc gia lần thứ tư của Việt Nam về thực thi Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị.

Việt Nam kiên định đặt con người vào trung tâm của mọi chính sách

Phát biểu tại phiên khai mạc, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh nhấn mạnh, Việt Nam luôn kiên định với phương châm đặt con người vào vị trí trung tâm của mọi chính sách, coi đó vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển. Việt Nam luôn dành sự quan tâm đặc biệt, nỗ lực và cam kết mạnh mẽ thúc đẩy và bảo đảm thực thi quyền con người, quyền công dân, đặc biệt là các quyền dân sự, chính trị theo Công ước ICCPR. Các cải cách pháp luật, hành chính và tư pháp cũng như việc thực thi pháp luật của Việt Nam đều lấy người dân là trung tâm, là chủ thể phục vụ, thực hiện các biện pháp bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân theo quy định pháp luật.

Ngay sau phiên đối thoại định kỳ vào năm 2019, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Kế hoạch quốc gia triển khai Công ước và các khuyến nghị của Ủy ban, nhằm xác định rõ các khía cạnh cần cải thiện và thực hiện các biện pháp hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu quả tổ chức thực thi.

Trước phiên khai mạc, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh đã có buổi gặp gỡ Chủ tịch Ủy ban Nhân quyền Changrok SOH. Thứ trưởng khẳng định Việt Nam đang thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm đạt mục tiêu phát triển đến năm 2030 và 2045. Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật; phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; phát triển kinh tế tư nhân; tăng cường hội nhập quốc tế. Đồng thời, Việt Nam thực hiện nhất quán chủ trương phát triển kinh tế, gắn liền với nâng cao phúc lợi xã hội, lấy con người làm trung tâm, vừa là mục tiêu, vừa là chủ thể phục vụ. Mọi chủ trương, chính sách pháp luật của Việt Nam đều hướng tới người dân, từ đó hiện thực hóa các mục tiêu của Công ước ICCPR.

Ngài Changrok SOH bày tỏ kỳ vọng phiên đối thoại sẽ mang tính xây dựng, thẳng thắn, từ đó hỗ trợ thêm cho Việt Nam trong tiến trình bảo đảm và bảo vệ các quyền dân sự và chính trị theo Công ước ICCPR.

Bên cạnh đó, trong quá trình chuẩn bị cho phiên đối thoại lần này, Việt Nam đã nghiêm túc nghiên cứu các khuyến nghị, câu hỏi của Ủy ban, đồng thời xem xét hơn 50 báo cáo góp ý từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh, Việt Nam coi Phiên đối thoại này là cơ hội để tiếp thu những ý kiến đóng góp xây dựng, đồng thời cung cấp thêm thông tin giúp cộng đồng quốc tế có cái nhìn đầy đủ, chính xác hơn về nỗ lực, kết quả thực thi Công ước tại Việt Nam.

Đổi mới mạnh mẽ về thể chế, pháp luật

Tại phiên họp, Trưởng đoàn Việt Nam đã thông tin về những bước phát triển mạnh mẽ của Việt Nam trong công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, cải cách pháp luật và tư pháp nhằm thúc đẩy hơn nữa việc ghi nhận, bảo đảm và thực thi các quyền dân sự và chính trị trên thực tế, qua đó đảm bảo và thúc đẩy các quyền dân sự và chính trị. Từ sau khi nộp Báo cáo quốc gia lần thứ tư, Việt Nam đã sửa đổi, ban hành hơn 150 luật, nghị quyết của Quốc hội, nhiều chính sách liên quan trực tiếp tới quyền dân sự, chính trị, như tăng khả năng tiếp cận nhà ở cho người thu nhập thấp; mở rộng trợ giúp pháp lý miễn phí cho người dưới 18 tuổi và nạn nhân mua bán người.

Đặc biệt, Việt Nam đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, thu hẹp phạm vi áp dụng án tử hình, loại bỏ hình phạt này với 8 tội danh, bao gồm cả một số tội liên quan tới ma túy và tham nhũng. Mới đây, Nghị quyết 66 ngày 30-4-2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật cũng yêu cầu khẩn trương tháo gỡ những điểm nghẽn pháp lý, trong đó có nội dung liên quan đến quyền con người.

Song song với cải cách pháp luật, Việt Nam cũng đẩy mạnh tinh gọn bộ máy hành chính, bỏ cấp huyện, xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp, tăng cường phân cấp, phân quyền, tăng cường nguồn lực cho chính quyền cơ sở nhằm phục vụ người dân tốt hơn. Việt Nam cũng đã thực hiện các giải pháp để minh bạch, công khai và hiệu quả trong thực thi các chính sách và pháp luật, tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức về quyền dân sự, chính trị.

Quang cảnh Phiên khai mạc.

Điểm lại một số kết quả tích cực, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh cho biết, Việt Nam đã đưa vào hoạt động Cổng pháp luật quốc gia nhằm cung cấp kịp thời, đầy đủ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật; tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị của người dân, doanh nghiệp về văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có nội dung tác động đến quyền dân sự và chính trị của công dân. Tòa án nhân dân tối cao đã xây dựng Trang thông tin điện tử công bố bản án, quyết định của Tòa án; trang thông tin về án lệ; triển khai xét xử trực tuyến…, giúp người dân dễ dàng tiếp cận công lý.

Ngoài ra, Việt Nam còn triển khai nhiều chính sách an sinh, trợ cấp xã hội hướng tới những nhóm yếu thế, tăng quyền tiếp cận giáo dục, y tế. Chính phủ đã miễn, hỗ trợ học phí cho trẻ mầm non, học sinh phổ thông trên toàn quốc; hỗ trợ bữa ăn cho học sinh miền núi, biên giới, vùng dân tộc thiểu số; đồng thời đang xây dựng lộ trình miễn viện phí cho toàn dân.

Quyết tâm đồng bộ thúc đẩy quyền dân sự và chính trị

Việt Nam cũng nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới. Theo Báo cáo Khoảng cách giới toàn cầu 2025 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, Việt Nam xếp hạng 74/148 quốc gia, tăng hai bậc so với năm 2024, trong đó các chỉ số về kinh tế và giáo dục cho phụ nữ đều cải thiện tích cực.

Đồng thời, Việt Nam tích cực ứng phó với biến đổi khí hậu, đẩy mạnh phòng chống thiên tai, đầu tư hạ tầng thông tin, bảo đảm quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận và tiếp cận thông tin cho người dân.

Đặc biệt, Việt Nam luôn coi trọng và sẵn sàng tham gia một cách xây dựng vào đối thoại, hợp tác với các cơ chế về quyền con người. Trong năm 2025, Việt Nam đã và sẽ tham gia đối thoại với một số cơ quan theo dõi thực hiện điều ước quốc tế về quyền con người, như Ủy ban Công ước về quyền của người khuyết tật, Ủy ban Công ước về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ.

Thẳng thắn nhìn nhận những thách thức còn tồn tại, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh cho biết, Việt Nam đang đối mặt với nhiều khó khăn như nguồn lực hạn chế, việc thực thi pháp luật trong một số trường hợp chưa được hiệu quả như mong đợi, tác động của các vấn đề an ninh phi truyền thống và thách thức toàn cầu...

Tuy vậy, Thứ trưởng khẳng định, Việt Nam sẽ tiến hành các biện pháp đồng bộ để thúc đẩy, bảo vệ và bảo đảm tốt hơn việc thụ hưởng các quyền dân sự và chính trị, tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, trong đó bao gồm cả nhóm đối tượng dễ bị tổn thương với bước đi, lộ trình phù hợp trong thời gian tới.

CHIẾN THẮNG