Việt Nam xem KH-CN là 'chìa khóa vàng' để thoát nguy cơ tụt hậu, tiến đến hùng cường

Sáng 30.5, Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng và đoàn công tác Chính phủ dự Ngày chuyển đổi số Việt Nam 2025 tại Tokyo, Nhật Bản.

Phát biểu tại chương trình, Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cho biết thời gian qua, thế giới đang trải qua một giai đoạn chuyển đổi sâu rộng. Những ngành công nghệ chiến lược đang thay đổi căn bản cấu trúc của nền kinh tế và định hình lại chuỗi giá trị toàn cầu.

Trong đó, xuất hiện một số xu hướng lớn về phát triển KH-CN, đổi mới sáng tạo, như: Dòng vốn đầu tư cho KH-CN, đổi mới sáng tạo, đặc biệt là vốn FDI ngày càng tăng; AI phát triển ngày càng nhanh và tác động mạnh mẽ đến toàn bộ nền kinh tế; hoạt động KH-CN, đổi mới sáng tạo ngày càng phát triển dựa trên nền tảng của các hệ sinh thái xuyên biên giới; cạnh tranh ngày càng khốc liệt về nguồn lực cho phát triển KH-CN, đổi mới sáng tạo, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao, dữ liệu và năng lực tính toán...

Ngoài ra, Chính phủ các nước đang nhanh chóng điều chỉnh chính sách với tham vọng dẫn dắt lĩnh vực KH-CN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, đặc biệt là trong các ngành chiến lược, như bán dẫn, AI...

“Không nằm ngoài các xu hướng này, Việt Nam chủ trương xem KH-CN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là "chìa khóa vàng", là yếu tố sống còn để vượt qua bẫy thu nhập trung bình và nguy cơ tụt hậu, hiện thực hóa khát vọng hùng cường và thịnh vượng của dân tộc...”, ông Dũng nói.

Ông Dũng khẳng định mối quan hệ Việt Nam - Nhật Bản đã trải qua hơn nửa thế kỷ với những dấu ấn hợp tác sâu rộng và hiệu quả, trong đó hợp tác về KH-CN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số tiếp tục là trụ cột quan trọng.

Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng phát biểu

Theo Phó thủ tướng, Nhật Bản là một trong những đối tác hàng đầu của Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ cao, với hàng loạt dự án hợp tác về công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, bán dẫn và chuyển đổi xanh. Ngược lại, Việt Nam có hơn 70 doanh nghiệp và 5.000 kỹ sư IT đang tích cực hoạt động tại Nhật Bản, đóng góp cho sự phát triển của hệ sinh thái công nghệ và đổi mới sáng tạo của Nhật Bản.

"Việt Nam và Nhật Bản là hai nền kinh tế có tính bổ sung, bổ trợ lẫn nhau", Phó thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh.

Ông Dũng cho hay Việt Nam có nền kinh tế năng động, với dân số hơn 100 triệu người, trong đó hơn 52% ở trong độ tuổi lao động và tầng lớp trung lưu ngày càng tăng. Cùng với đó là lực lượng kỹ sư công nghệ thông tin chất lượng cao, hơn 1 triệu lao động trong ngành thông tin và truyền thông và hàng chục nghìn sinh viên tốt nghiệp công nghệ mỗi năm.

Trong khi đó, Nhật Bản là cường quốc công nghệ toàn cầu, với những thành tựu vượt bậc trong AI, robot, bán dẫn và công nghệ xanh. Các doanh nghiệp Nhật Bản không chỉ sở hữu những bí quyết công nghệ tiên tiến mà còn có kinh nghiệm quản lý và tầm nhìn chiến lược trong việc ứng dụng công nghệ để giải quyết các thách thức toàn cầu.

“Sự kết hợp giữa nguồn nhân lực trẻ, sáng tạo của Việt Nam và công nghệ, kinh nghiệm của Nhật Bản sẽ tạo nên sức mạnh tổng hợp, mang lại lợi ích to lớn cho cả hai quốc gia”, ông Dũng nói.

Định hướng hợp tác

Về hướng phát triển trong thời gian tới, Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng khuyến nghị cần tăng cường hợp tác trong nghiên cứu và phát triển, chuyển giao công nghệ chiến lược, công nghệ lõi. Việt Nam mong muốn học hỏi kinh nghiệm của Nhật Bản trong các lĩnh vực như AI, dữ liệu lớn (big data), an ninh mạng và công nghệ bán dẫn, điện toán đám mây, 5G/6G...

Theo đó, đề nghị các viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp Nhật Bản tích cực hợp tác với phía Việt Nam, trong đó có Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) để cùng phát triển các dự án nghiên cứu chung, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển giao công nghệ.

Tiếp theo là đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực số. Việt Nam mong muốn Nhật Bản hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực số chất lượng cao thông qua các chính sách, chương trình liên kết các cơ sở đào tạo giữa hai nước, chia sẻ giáo trình, trao đổi sinh viên, nghiên cứu sinh, đào tạo kỹ sư và chia sẻ kinh nghiệm trong xây dựng hệ thống giáo dục số.

Ông Dũng cũng đề nghị đẩy mạnh đầu tư của doanh nghiệp Nhật Bản vào Việt Nam. Việt Nam cam kết tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch và ổn định để các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ số, đặc biệt là ngành bán dẫn, AI, phát triển phần mềm và các dịch vụ số; thúc đẩy hợp tác trong chuyển đổi xanh và phát triển bền vững…

Nhìn nhận rằng trong một thế giới số, an ninh mạng là yếu tố sống còn, ông Dũng đề nghị Nhật Bản chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ xây dựng các khung pháp lý, tiêu chuẩn kỹ thuật và hệ thống bảo mật để bảo vệ dữ liệu và hạ tầng số.

Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cũng cho hay, Chính phủ Việt Nam cam kết tiếp tục hoàn thiện thể chế, khơi thông các điểm nghẽn và huy động mọi nguồn lực để thúc đẩy chuyển đổi số. Qua đó, mang lại lợi ích thiết thực cho cả hai quốc gia và góp phần vào sự phát triển chung của khu vực và thế giới.

Lam Thanh